همچنان با گروه کبری۱۱ کار می‌کنم / با ۵۰۰ هزار تومان ماشین چپ می‌کنند / روش های نادرست باعث مرگ بسیاری از بدلکاران شده است

علیرضا قره‌خانی بدلکار مطرح ایرانی که سالها در سطح بین‌المللی فعالیت داشته این روزها خود را برای بازگشت به ایران و شروع فیلمی کاملاً اکشن آماده می‌کند.

وی یکی از دوستان صمیمی و از شاگردان بدلکار فقید "پیمان ابدی" است که خاطرات زیادی در پروژه‌های داخلی و خارجی با پیمان داشته است.

قره‌خانی با سابقه همکاری با گروه بدلکاری سریال "کبری ۱۱" یکی از چهره‌های سرشناس این حوزه در سطح بین‌المللی محسوب می‌شود. وی پس از فوت پیمان ابدی به آلمان رفته و بیشتر وقت خود را در کنار دخترش سپری می کند اما حالا می‌خواهد با قدرتی دو چندان راهی سینمای ایران شود.

به همین مناسبت خبرنگار گروه فرهنگی خبرگزاری میزان، طی مصاحبه‌ای مشروح علاوه بر زنده کردن یاد و خاطره پیمان ابدی، در مورد مشکلات عمده رشته بدلکاری و خطراتی که به همراه دارد تلفنی با قره‌خانی به گفت‌وگو نشسته است.

در ابتدا کمی در مورد وضعیت بدلکاری در ایران صحبت کنیم، شما شرایط حال حاضر بدلکاری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بدلکاری در سینما و تلویزیون ایران از سال ۸۵ درست وقتی که "پیمان ابدی" روش‌ها و شیوه مدرنی از بدلکاری را وارد ایران کرد رنگ و بویی تازه به خود گرفت. این شیوه وارد شده به شدت مورد استقبال قرار گرفت و به نوعی کاملاً جواب داد. به نظر من بدلکاری هم‌اکنون در شرایط بسیار خوبی به سر می‌برد و سه تا چهار گروه بسیار منسجم و فعال داریم که کار خود را به خوبی انجام می‌دهند.

به نظر شما بدلکاری در ایران توانسته خود را به سطح جهانی‌اش نزدیک کند؟

به نظر من وضعیت بدلکاری در ایران به موازات اروپا پیش می‌رود و همان کارهایی که آنها انجام می‌دهند را ما هم البته به نوعی دیگر انجام می‌دهیم.

کار انجام شده در ایران و خارج از ایران با هم یکسان است منتها آنجا این عملیات با وسایل پیشرفته‌تر و جدیدتری انجام می‌شود ولی ما متاسفانه در ایران مجبوریم تمام حرکات و عملیات را با امکانات محدود و ساخته‌های دستی خودمان انجام دهیم.

به تازگی اخباری مبنی حضور گروه‌های بدلکاری بدون مجوز شنیده می‌شود، به نظر شما برای جلوگیری از حضور افرادی که بدون تخصص وارد این حرفه می‌شوند و بعضاً به دیگران آسیب‌های جدی وارد می‌کنند چه باید کرد؟

این سوال بسیار خوبی است. باید به شدت و جدیت با چنین گروه‌هایی برخورد کرد زیرا اینها اسم بدلکاری را خراب می‌کنند. از نظر من وزارت ارشاد باید مستقیماً وارد عمل شده و با تشکیل گروهی نظارتی با گروه‌های غیر استاندارد برخورد کند.

من همواره می‌بینم و پیگیر هستم که تعداد بسیار زیادی گروه بدلکاری بدون هیچ نظارتی به فعالیت می‌پردازند. بهتر است که وزارت ارشاد فهرستی از گروه‌های حرفه‌ای تهیه کرده و در اختیار تولید کنندگان قرار دهد تا بدانند با چه گروه‌هایی می‌توانند کار کنند و به غیر از این فهرست اجازه همکاری با گروه‌های غیرحرفه‌ای را ندهند.

به این طریق استعدادهای خوبی هم که در گروه‌های بدون مجوز هستند می‌توانند به گروه‌های تحت نظارت خانه سینما اضافه شوند.

آیا آمار دقیقی از گروه‌های رسمی و غیر رسمی بدلکاری در ایران وجود دارد؟

در حال حاضر تعداد بسیاری از این گروه‌ها هستند که روی خود اسم گذاشته و با قیمت‌های بسیار پایین کار می‌کنند. مثلاً اگر نرخ معمول صحنه چپ کردن ماشین ۵ میلیون تومان است این گروه‌ها با ۵۰۰ هزار تومان کار را در شرایطی بسیار غیراستاندارد و خطرناک انجام می‌دهند. اتفاقات بسیار وحشتناکی از این گروه‌ها سر می‌زند به وفور دیده شده و حتی به مرگ هم ختم شده است.

پیشنهاد و یا توصیه شما به جوانان علاقه‌مند به بدلکاری چیست؟

من به جوانانی که به حرفه بدلکاری علاقه‌مند هستند توصیه می‌کنم برای یادگیری فقط به سراغ گروه‌هایی بروند که زیر نظر وزارت ارشاد و خانه سینما فعالیت می‌کنند. در حال حاضر ۴ نفر هستند که زیر نظر این دو نهاد فعالیت می‌کنند و جوانان می‌توانند با حضور در کلاس‌های آنها آموزش‌های استانداردی داشته باشند.

شما سال‌های زیادی با زنده‌یاد پیمان ابدی فعالیت داشتید. آیا بعد گذشت چندین سال از فوت پیمان همچنان دلتنگ او می‌شوید؟

روزی نیست که من به پیمان فکر نکنم. هم‌اکنون هشت سال از فوت پیمان گذشته اما من هنوز به فکر وی هستم. وقتی در اینترنت عکس‌های او را می‌بینم به روزهای خوب همکاری و دوستی با پیمان فکر می‌کنم. واقعیت امر اینکه من بهترین روزهای زندگی‌ام را روزهایی می‌دانم که با پیمان کار کردم. من از پیمان بسیار یاد گرفتم.

پیمان ابدی دوست و استاد من بود. حدود بیست سال در آلمان کنار هم درس خواندیم و زندگی کردیم. وقتی سال ۸۵ پیمان به ایران آمد من پیش او آمده و پیمان دوره‌های بسیار سختی را برای من گذاشت.

بعد از آن من دستیار اول پیمان شدم چون همه چیز را از خود او یاد گرفته بودم. من همه چیزم را مدیون وی هستم و امیدوارم بتوانم بالاخره یک روز این زحمت ها را جبران کنم.

اگر بخواهید یکی از خاطرات خودتان با پیمان ابدی را برای ما تعریف کنید، آن خاطره چیست؟

من خاطرات زیادی با پیمان دارم اما یکی از خاطرات شیرین من با پیمان به زمانی بر می‌گردد که قرار بود پیمان یک ماشین را چپ کند. ما ماشین را برای عملیات آماده کردیم و من تمامی لباس‌های ضد ضربه را پوشیدم. پیمان پرسید تو چرا لباس پوشیدی، این کار خطرناک است و بگذار خودم انجامش دهم اما من اصرار داشتم که خودم ماشین را چپ کنم. خدا را شکر من ماشین را به درستی چپ کردم و پیمان آن روز از این اتفاق خیلی خوشحال بود که کارم را یاد گرفته‌ام.

در حال حاضر مشغول چه فعالیتی هستید؟ آیا فیلم یا سریال خاصی را در دست اقدام دارید؟

من از سال ۹۲ به آلمان برگشتم و این بازگشتم دلایل زیادی داشت. اول اینکه در ایران دسته‌های بدلکاری زیادی درست شده بود و این نام بدلکاری را خراب کرده بود. من همه چیز را در ایران به شاگردان پیمان سپردم و اینجا به فعالیت با گروه کبری ۱۱ ادامه دادم. در حال حاضر کارگردانی دو کار را انجام داده‌ام و منتظرم تا کار جدیدم در ایران به کارگردانی رامین سهراب زاده آغاز شود.

در حال حاضر چه هدفی را در حوزه بدلکاری دنبال می‌کنید؟

هدف اصلی من از بدلکاری رشد کیفی این رشته در ایران است. خیلی دوست دارم این رشته در ایران پیشرفتی بیش از آنچه تاکنون داشته را تجربه کند.

به نظر شما در سینمای ایران تا چه اندازه باید جدی‌تر به بدلکاری نگاه شود؟

باید بیش از این به بدلکاری بها داده شود زیرا بدلکاری جزوی از سینما است. مثلاً در جشنواره فیلم فجر هیچ صحبتی از بدلکاران نمی‌شود.

سخت‌ترین کارها را بدلکاران انجام می‌دهند اما هیچ تشکری از آنها نمی‌شود. اینها توقعاتی است که به راحتی می‌تواند توسط وزارت ارشاد برآورده شود. مسئولین باید از بچه‌های بدلکار حمایت کنند زیرا این بچه‌ها خیلی زحمت می‌کشند تا بتوانند با انرژی بیشتری به کارشان ادامه دهند. وقتی از کسی تقدیر شود شخص برای تقدیر دوباره سعی در پیشرفت خود می‌کند.

دلیل کم‌کاری شما در سالهای گذشته چه بوده؟ آیا نبود پیمان ابدی باعث این کم‌کاری شده یا کلاً خودتان گزیده کار شدید؟

من از سال ۹۱ که از ایران خارج شدم. تهیه‌کنندگان دوست دارند با خود من کار کنند اما به واسطه مسافت و دوری نمی‌توانم سر آن پروژه‌ها حاضر شوم اما مطمئن باشید از چند وقت بعد با قدرتی دو چندان به سینمای ایران باز می گردم.

آیا برای جشنواره فیلم فجر امسال فیلمی هست که برای بدلکاری در آن حضور داشته باشید؟

نه متاسفانه امسال در جشنواره فیلم فجر در هیچکدام از آثار حضور ندارم ولی برای تمامی دوستانم که در این جشنواره حضور دارند آرزوی موفقیت می‌کنم.

تا حالا از نزدیک با کدام یک از شخصیت‌های اکشن جهان آشنا شدید؟

من چندان با شخصیت‌های جهانی اکشن آشنا نیستم و فقط یکی دوبار " اردوغان آتالای" را سر کار دیده‌ام اما اینطور که با کسی رفیق باشم اینطور نیست.

هنوز هم با عوامل سریال کبری ۱۱ همکاری دارید؟ ساخت این سریال همچنان ادامه دارد؟

بله گروه کبری ۱۱ همچنان با قدرت به کار خود مشغول هستند و در ۳ پروژه‌ای که در شهر کلن داشتند من هم حاضر بودم اما بعد از اینکه برای ادامه به اتریش رفتند به خاطر نگهداری از دخترم نتوانستم گروه را همراهی کنم اما به محض بازگشت بازهم فعالیت مشترکمان ادامه پیدا خواهد کرد.