نکته‌هایی از زندگی و زمانه فروغ فرخزاد در سالروز درگذشت او

۲۴ بهمن سال روز درگذشت شاعری است که می خواست به افتاب و به جویبارهای جاری در وجودش سلامی دوباره بدهد اما در حالیکه تنها ۳۲ سال داشت، فرمانِ ماشینِ زندگی از دستش خارج شد و برای همیشه رفت. فروغ فرخزاد از آن چهره های تأثیرگذار شعر معاصر فارسی است که دوستداران شعر و ادبیات همیشه شعرهایش را پیش چشم داشته اند و هنوز که هنوز است درباره مضامین و نکته های شعرش می گویند و می نویسند. در ادامه چند برش درباره شعر و زندگی این شاعر که به تعبیر مقام معظم رهبری عاقبت به خیر شد، می خوانید.

فروغ از نگاهِ دوربین ها

در فصل بهار سال ۱۳۴۴ و زمانی که فروغ شاعری شناخته شده بود، یونسکو به پاس خدمات او به ادبیات و فرهنگ، یک فیلم نیم ساعته درباره زندگی و شعرش ساخت. هم زمان برناردو برتولوچی، کارگردان و فیلمنامه نویس ایتالیایی فیلمی ۱۵ دقیقه ای در مورد فروغ فرخزاد تهیه کرد. در سال ۱۳۸۱ ناصر صفاریان، کارگردان و مستندساز ایرانی هم سه فیلم مستند به نام های« جام جان»،« اوج موج» و« سرد سبز» را در مورد فروغ ساخت و در آن با افرادی مانند فریدون مشیری، بهرام بیضایی و نیز خانواده این شاعر معاصر گفت وگو کرد.

طرفداران جهانی فروغ

غاده السمان از شاعران و نویسندگان مشهور ادبیات عرب است که به گفته خودش بسیار تحت تأثیر شعر فروغ فرخزاد بوده است. تابحال درباره الهام گرفتن غاده السمانِ اهل سوریه از شعر فروغ، مقالات و کتاب های متعددی نوشته شده است اما تأثیر شعر فروغ تنها به اهل ادب منحصر نمی شود. آبان‌ماه سال جاری ناتالی پورتمن، بازیگر مشهور آمریکایی در استوری اینستاگرامش تصویری از شعر« به افتاب سلامی دوباره خواهم داد» را به زبان فارسی و انگلیسی منتشر کرد.

ترجمه های شعر فروغ

اشعار فروغ فرخزاد یکی از پرترجمه ترین اثرهای ادبیات فارسی است و به ویژه در کشور ترکیه علاقه مندان فراوانی دارد. ماه بهمن سال جاری ترجمه مجموعه پنج کتاب فروغ فرخزاد به نام« باد ما را خواهد برد»، جایزه بهترین ترجمه سال ۲۰۱۹ ترکیه را دریافت کرد. اشعار فروغ تا به حال به زبان های عربی، انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، کردی، اردو و ازبک هم ترجمه شده است.

این شعرها از فروغ نیست

یکی از آفاتی که این روزها گریبان شعر فارسی به خصوص شعر معاصر را گرفته است، آفتی به نام نسبت دادن اشعار جعلی به شاعران معاصر است که در میان آن ها فروغ فرخزاد هم بی بهره نمانده است و اشعاری جعلی در فضای مجازی به او نسبت داده می شود. ولی باز هم جای خوش‌حالی است که پویش مبارزه با نشر جعلیات هرازگاهی مچِ این اشعار جعلی را می گیرد و رسوایشان می کند. در ادامه به چند شعر جعلی منتسب به فروغ فرخزاد اشاره می کنیم:« جواب فروغ به شعر حمید مصدق:من به تو خندیدم/ چونکه می دانستم/ تو به چه دلهره از باغچه همسایه سیب را دزدیدی»،« پاسخ فروغ به شعر فریدون مشیری:بی تو من زنده نمانم/ بی تو طوفان زده دشت جنونم/ صید افتاده به خونم» و« اگر مستضعفی دیدی، ولی از نان امروزت، به او چیزی نبخشیدی، به انسان بودنت شک کن»!