ایران در جام ملت‌های ۱۹۸۴/ جامی که از دست ایران سُر خورد

به گزارش ایسنا، تیم ملی ایران برای حضور در هشتمین دوره جام ملت‌های آسیا که در سنگاپور برگزار می‌شد شرایط خوبی نداشت. از یک طرف تغییرات زیاد در کادرفنی تیم ملی و از طرف دیگر اجرای قانون عجیب ۲۷‌ساله ها در ورزش ایران باعث شده بود تا تیم ملی شرایط خوبی نداشته باشد.

رئیس فدراسیون فوتبال در آن دوره آبشناسان بود که خیلی‌ از بازیکنان نسبت به تصمیمات او معترض بودند. یکی از مواردی هم که باعث تضعیف تیم ملی شد، تغییر متعدد سرمربی تیم‌ملی در آن سال‌ها بود که از بازی‌های آسیایی ۱۹۸۲ هند تا جام ملت‌های ۱۹۸۴ سنگاپور سه مربی متفاوت داشت. از جلال چراغپور که در سال‌های جوانی‌اش، سرمربی تیم‌ملی بود تا محمود یاوری و ناصر ابراهیمی. در نهایت تیم‌ملی با هدایت ناصر ابراهیمی، دستیار محمود یاوری راهی جام ملت‌ها شد.

تیم‌ملی در این رقابت‌ها با ترکیب بهروز سلطانی، شاهین بیانی، اصغر حاجیلو، احمد سنجری، محمد پنجعلی، ضیا عربشاهی، ناصر محمدخانی، شاهرخ بیانی، حمید درخشان، حمید علی‌دوستی، عبدالعلی چنگیز، محمدرضا شکورزاده، رضا احدی، رحیم میرآخوری، جعفر مختاری‌فر، غلام‌رضا فتح‌آبادی، سعید مراغه‌چیان و حافظ طاحونی راهی سنگاپور شد.

جام ملت‌های ۱۹۸۴در دو گروه پنج تیمی برگزار شد که در گروه A، عربستان، کویت، قطر، سوریه، کره‌جنوبی و در گروه B، چین، ایران، امارات، سنگاپور و هند حضور داشتند. این رقابت‌ها از ۱۰ آذر تا ۲۵ آذر ۱۳۶۳ برگزار شد. یکی از مواردی جالبی که در این رقابت‌ها وجود داشت، استفاده از داوران انگلیسی، مکزیکی و اسپانیایی در جریان جام ملت‌ها بود.

مرحله گروهی

ایران در نخستین دیدار مرحله گروهی به مصاف امارات رفت که در این دیدار با گل‌های حمید علی‌دوستی، شاهرخ بیانی و ناصر محمدخانی این تیم حاشیه خلیج فارس را با ۳ گل شکست داد تا خط و نشانی برای باقی رقبا بکشد. ایران در ادامه هم موفق شد چین را با نتیجه ۲ بر صفر شکست دهد که ناصر محمدخانی و ضیا عربشاهی گل‌زنان ایران در این رقابت‌ها بود.

یکی از اتفاقات عجیب دیدار ایران و چین، امتناع سعید مراغه‌چیان از ورود به داخل زمین به عنوان بازیکن تعویضی بود. این بازیکن استقلال که در آن سال‌ها یکی از بهترین بازیکنان ایران محسوب می‌شد، رابطه خوبی با ناصر ابراهیمی نداشت و به گفته خودش با وساطت کردنوری حاضر شد تیم‌ملی را در جام ملت‌ها همراهی کند اما زمانی که مقابل امارات و چین به طور فیکس به بازی گرفته نشد از حضور مقابل چین به عنوان بازیکن تعویضی هم امتناع کرد.

در ادامه این رقابت‌ها روند نزولی ایران آغاز شد و تیم‌ملی مقابل هند به تساوی بدون گل رسید تا هندی‌ها تنها امتیازشان در جام ملت‌های ۱۹۸۴ را از ایران بگیرند. پس از آن هم شاگردان ناصر ابراهیمی دو امتیاز مهم دیگر در این رقابت‌ها از دست دادند. آن‌ها مقابل سنگاپور هم به تساوی یک بر یک رضایت دادند تا به سادگی صدر جدول گروه B جام ملت‌ها را به چین بدهند؛ چینی که مقابل ایران حرفی برای گفتن نداشت. البته شایعاتی مبنی بر تساوی تعمدی ایران مقابل سنگاپور به خاطر عدم برخورد به کویت وجود داشت که قویا از سوی بازیکنان رد شده است.

در نهایت چین و ایران به ترتیب به عنوان تیم‌های اول و دوم گروه B به نیمه‌نهایی جام ملت‌ها صعود کردند تا ایران در نیمه‌نهایی به مصاف عربستان، تیم نخست گروه A برود و چین با کویت تقابل کند.

مرحله حذفی

مصاف حساس و سنتی ایران و عربستان به حدی برای مسئولان سیاسی ایران حائز اهمیت بود که به بازیکنان برای پیروزی در این بازی قول ماشین و خانه دادند. این دیدار در تاریخ ۲۲ آذر ۱۳۶۳ در ورزشگاه ملی سنگاپور به مصاف هم رفتند که قضاوت این دیدار را جرج کورتنی برعهده داشت. ایران در این بازی ابتدا با گل شاهرخ بیانی در دقیقه ۴۳ از عربستان پیش افتاد. در ادامه و در حالی که چراغ‌های ورزشگاه ملی سنگاپور یکی در میان روشن و خاموش می‌شدند، بازیکنان ایران بازی را کنترل کرده بودند که در اواخر بازی برق ورزشگاه می‌رود.

پس از آن هم ناصر ابراهیمی در اقدامی عجیب تصمیم گرفت یکی از خطرناک‌ترین بازیکنان ایران در جام ملت‌ها را از زمین بیرون بکشد که همین مسئله کار دستش داد و ایران گل تساوی را دریافت کرد. ابراهیمی در اواخر بازی تصمیم گرفت که رضا احدی را به جای ناصر محمدخانی به زمین بفرستد که همین تعویض باعث آزاد شدن دو بازیکن عربستان شد که مسئولیت مهار ناصرمحمدخانی را داشتند.

بازیکنان تیم‌ملی هم از این فرصت استفاده می‌کنند تا وقت بازی را بکشند اما زمانی که بازی دوباره از سر گرفته می‌شود، شاهین بیانی روی یک توپی که درصورت رها شدن به اوت می‌رفت، تصمیم گرفت ریسک نکند و توپ را به کرنر بفرستد اما ضربه او به اشتباه وارد دروازه بهروز سلطانی، دروازه‌بان ایران در جام ملت‌های ۱۹۸۴ شد.

با این نتیجه بازی به وقت‌های اضافه رفت و پس از گذشت دو وقت ۱۵ دقیقه، هیچ کدام از دو تیم نتوانستند گلی به ثمر برسانند تا بازی به ضربات پنالتی کشیده شود. در اواخر نیمه دوم وقت اضافه بود که ناصر ابراهیمی دومین تعویض اشتباهش را انجام داد و طاحونی را به جای بهروز سلطانی به درون دروازه فرستاد تا او دروازه‌بان ایران در ضربات پنالتی باشد. این در حالی بود که طاحونی تجربه‌ای در بازی‌های ملی نداشت.

در ضربات پنالتی، اصغر حاجیلو، مختاری‌فر، درخشان و شاهرخ بیانی پنالتی‌هایشان را به گل تبدیل کردند اما پنجعلی نتوانست ضربه پنالتی‌اش را به گل تدیل کند تا ایران بازنده ماراتن پنالتی‌ها باشد.

باخت به عربستان باعث شد که تیم به حاشیه برود. پس از این بازی بود که ناصر ابراهیمی جلسه‌ای با بازیکنان برگزار می‌کند که در این جلسه همه هجمه‌ها به سمت یک نفر خاص می‌رود. فردی که شیطنت کرد و ناصر ابراهیمی را وادار به گرفتن تصمیمات اشتباه کرد! هم ناصر ابراهیمی و هم بازیکنان تیم‌ملی برخورد تندی با این فرد داشتند.

البته این که ناصر ابراهیمی به سادگی حرف‌های این فرد را قبول می‌کرد، دلیلی دارد که بازیکنان آن دوره درباره آن صحبت کردند. بهروز سلطانی درباره ناصر ابراهیمی می‌گوید: بعد از رفتن یاوری، ناصر خان ابراهیمی آمد. او مربی و تمرین دهنده خوبی بود اما با خیلی‌ها رفاقت داشت. او این مساله را قاطی کرد. من فیکس تیم ملی بودم تمام بازی‌ها را انجام دادم اما در بازی با عربستان و در دقیقه ۹۰ من را بیرون کشید. ناصر ابراهیمی اهل رفیق بازی بود.

همین حواشی باعث شد که ایران با کمترین انگیزه و بیشترین حواشی راهی دیدار رده‌بندی شود. کویت در همان نیمه‌نخست توسط الحداد موفق شد دروازه ایران را باز کند. در حالی که کویتی‌ها در آستانه کسب عنوان سومی بودند، ناصر محمدخانی موفق شد در دقیقه ۸۰ دروازه کویت را باز کند تا بازی به تساوی کشیده شود و دو تیم راهی وقت‌های اضافه شوند.

در وقت‌های اضافه هم زور دو تیم به یکدیگر نرسید تا ضربات پنالتی مشخص‌کننده تیم سوم جام ملت‌های ۱۹۸۰ باشد. شاگردان ابراهیمی در ضربات پنالتی این دیدار هم توفیقی نداشتند و با نتیجه ۵ بر ۳ در ضربات پنالتی، بازی را به کویت واگذار کردند. در ضربات پنالتی حاجیلو، درخشان و احدی پنالتی‌هایشان را به گل تبدیل کردند و مختاری‌فر پنالتی‌اش را از دست داد.

در نهایت ایران به رتبه چهارم جام ملت‌ها قناعت کرد و کویت به عنوان سومی این رقابت‌ها رسید. در دیدار فینال هم عربستان با نتیجه ۲ بر صفر چین را شکست داد و به عنوان قهرمانی رسید.

در پایان این رقابت‌ها ناصر محمدخانی، شاهرخ بیانی و ژیوکوان با سه گل زده، مشترکا آقای گل جام ملت‌ها شدند. عبدالله جمال الدعایه، دروازه‌بان عربستان به عنوان بهترین دروازه‌بان انتخاب شد و ژیوکوان بهترین بازیکن جام شد. جایزه بازی جوان مردانه هم به چین رسید.