پیام پرواز بمب‌افکن‌های بی‌-۵۲ بر فراز منطقه | تشدید منازعات و احتمال اندک درگیری

 فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) که توسط ایران به لیست تروریستی اضافه شده روز گذشته از پرواز دو فروند هواپیمای بمب‌افکن بی- ۵۲ خبر داد. در حساب کاربری سنتکام آمده است که پرواز این هواپیماهای راهبردی که با همراهی جنگنده‌هایی از ۱۳ کشور هم‌پیمان در منطقه خاورمیانه صورت گرفته، نشان‌دهنده توانایی سنتکام در انتقال سریع نیروهای نظامی و همکاری با شرکای منطقه‌ای جهت ایجاد ثبات و امنیت این منطقه است.

در همین راستا، ارتش رژیم صهیونیستی هم اعلام کرده که به عنوان بخشی از همکاری‌های اسراییل و آمریکا، این پرواز به عنوان تمرینات مشترک جهت تقویت آمادگی برای همه سناریوهاست. از سوی دیگر طبق گزارشی که شبکه تلویزیونی الجزیره منتشر کرده است، ژنرال کوریلا رئیس فرماندهی سنتکام نیز مدعی شده که چنین اقدامی تعهد ما برای امنیت منطقه و توانایی شرکای نظامی ایالات متحده را نشان می‌دهد.

تشدید منازعات و احتمال اندک درگیری

هر چند که در طول سال‌های گذشته به صورت مکرر شاهد به پرواز در آمدن هواپیماهای بی‌-۵۲ آمریکایی بر فراز منطقه به بهانه‌های مختلف بوده‌ایم، اما این بار چند نکته حائز اهمیت در خصوص پرواز این هواپیماهای استراتژیک وجود دارد. نخستین مساله، بحث روی کار آمدن مجدد بنیامین نتانیاهو در اسراییل است. وی قرار است راست‌گراترین دولت تاریخ رژیم صهیونیستی را تشکیل دهد، با این تفاوت که دیگر با توجه به بن‌بست مذاکرات هسته‌ای میان ایران و غرب، دیگر تعارض چندانی با دولت بایدن نداشته و به نظر می‌رسد که تمرکز سیاست‌های منطقه‌ای وی روی بی‌ثبات‌سازی سایر حوزه‌ها قرار بگیرد.

از سوی دیگر طی روزهای اخیر شاهد بمباران کاروان سوخت ایران در مرز سوریه به لبنان بودیم که هر چند آمریکایی‌ها منکر نقش داشتن در این اقدام بودند، اما نباید فراموش کرد که اسراییل به عنوان کلیدی‌ترین متحد ایالات متحده در منطقه، قطعا نقش غیر‌قابل کتمانی را در این حمله علیه ایران برعهده داشته است. از سوی دیگر طی روزهای اخیر شاهد تشدید اختلافات کلامی میان ایران و برخی کشورهای منطقه نیز بودیم؛ امری که طی روزهای اخیر توسط سرلشکر رحیم صفوی و به صورت تلویحی با تهدید عربستان سعودی همراه بود. در این حال دیگر الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان نیز در صحبت‌های خود ادعاهایی را بر ضد ایران مطرح کرد.

علاوه بر این از آنجا که موضوع مذاکرات هسته‌ای نیز فعلا دورنمای مشخصی نداشته و طرف‌های غربی برجام مدعی ایجاد بن‌بست در آن شده‌اند، به طور طبیعی دامنه اختلافات میان ایران و آمریکا به خصوص در منطقه خاورمیانه افزایش خواهد یافت. با این حال به گفته بسیاری از ناظران، همان‌طور که در طول چند سال اخیر نیز شاهد بودیم، ممکن است سطح منازعات و واکنش‌ها به سطح قابل تاملی افزایش یابد، اما بعید است که به واسطه متغیرهای موجود این منازعات تبدیل به رویارویی مستقیم شود و تنها می‌تواند در سطح مانورهای اینچنینی در قالب ارسال پیام‌ها محدود بماند.

مانوری که چندین بار تکرار شده است

همان‌طور که در بالا نیز اشاره شد، چنین اقدامی از سوی ایالات متحده آمریکا بی‌سابقه نبوده و در سال جاری بارها و بارها این کشور هواپیماهای استراتژیک بی‌– ۵۲ خود را بر فراز خاورمیانه و خلیج‌فارس به پرواز در آورده است. به عنوان مثال در ۱۵ شهریور ماه امسال بود که منابع خبری اسراییل اعلام کردند که دو بمب‌افکن بی‌-۵۲ توسط سه جنگنده اف- ۱۶ اسراییلی در مسیر پرواز از سرزمین‌های اشغالی به سمت خلیج‌فارس اسکورت شده‌اند. در آن زمان این هواپیماها از پایگاه نیروی هوایی ارتش بریتانیا برخاسته و پس از پرواز با هواپیماهای جنگنده کویت و عربستان بر فراز شرق خاورمیانه و شبه‌جزیره عربستان، منطقه را ترک کرده بودند. طبق صحبت‌هایی هم که یکی از فرماندهان ارشد آمریکایی مطرح کرده بود، علت چنین مانورهایی انتقال این پیام است که تهدیدها علیه آمریکا و شرکایش بی‌پاسخ نخواهد ماند.

همچنین شاهد بودیم که ۲۰ خرداد ماه فرماندهی سنتکام از پرواز ۲ فروند بی‌– ۵۲ با مشارکت جنگنده‌های اف- ۱۶ صهیونیستی بر فراز خلیج‌فارس خبر داده بود. این اتفاق دقیقا زمانی رخ داد که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه پیشنهادی ضد ایرانی خود را با ۳۰ رای موافق، ۲ رای مخالف روسیه و چین و سه رای ممتنع هند، پاکستان و لیبی به تصویب رساند. همچنین متعاقب این قطعنامه در شورای حکام آژانس بود که کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا در آن زمان طرح موسوم به مقابله با پهپادهای ایران را نیز تصویب کرده بود.

در واقع در زمان دونالد ترامپ بود که فرماندهی سنتکام با گسترش یافتن حوزه عملیاتی خود، رژیم صهیونیستی را در بر گرفته و به گفته کارشناسان نفس این اقدام نیز تشویق شرکای منطقه‌ای آمریکا برای مقابله با ایران بود. از همان زمان تاکنون هم بارها چنین اقدامی از سوی آمریکا برای به پرواز در آوردن هواپیماهای بی‌-۵۲ بر فراز منطقه و خلیج‌فارس در دستور کار قرار گرفته است.