عماد افروغ: مردم را باید شاد نگه داشت و به نیازهای واقعی آنها توجه کرد

به گزارش جماران، بحث رضایتمندی و خشنودی مردم همواره یکی از موضوعاتی است که مورد توجه قرار گرفته، اما به راستی مردم با انجام چه اقداماتی از سوی مسئولین به درصد رضایتی نسبی در جامعه میرسند یا مهم‌ترین اولولیت‌ها برای خشنودی بیشتر مردم کدامند؟

یک جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه معتقد است؛ اگر رضایت مردم را می‌خواهیم باید حق معاش آنها را تامین کنیم و این حق هم مطلق و هم نسبی است. به نحوی که مطلق آن مربوط به همه و نسبی‌اش به محرومیت‌های نسبی ربط پیدا می‌کند که در مقام مقایسه تعریف می‌شوند. اینکه قشرها متناسب با انتظارات و توقع‌هایشان، امتیازات و امکانات خود را با دیگر اقشار مقایسه کنند و ببینند که از امتیازات ویژه برخوردار نیستند.

نمی‌توانیم از تقدم حقوق اقتصادی و حق معاش مردم غافل شویم

دکتر عماد افروغ در گفت و گو با جماران درباره چگونگی افزایش رضایت‌مندی و خشنودی مردم گفت: ما برای مردم یک نیاز واقعی و یک نیاز غیرواقعی قائلیم یا در برخی موارد نیازهای القایی. از این رو، نیازهای واقعی مردم مراتب دارد که به حقوق مردم بازمی گردد. مردم حقوقی متناظر با ذات و هستی خود دارند که می‌تواند جنبه‌های فردی، گروهی و اجتماعی داشته باشد.

وی افزود: در بین سه گروه فردی، گروهی و جامعه‌ای می‌توان تقدم و تأخری قائل شد. در حقیقت ما نمی‌توانیم از تقدم حقوق اقتصادی و حق معاش مردم غافل شویم. این مسأله یک واقعیت و امری شناخته شده هست که اگر حق معاش مردم تامین نشود، نمی‌توان از نیازها و حقوق شادی آنها و حقوق مربوط به ابعاد هیجانی آنها سخن گفت. 

اگر رضایت مردم را می‌خواهیم باید حق‌معاش آنها را تامین کنیم

این جامعه‌شناس در ادامه گفت: با اینکه ممکن است در برخی موارد خاص، انسان حاضر شود از حق معاش خود صرف‌نظر کرده و آنجا که پای شرافت، ناموس، وطن و دینش به میان آید، از آن بگذرد، چنانچه نمونه‌های بزرگی را در تاریخ دین خود و بشریت سراغ داریم که چنین کردند. اما ما نمی‌توانیم با حرف و حدیث و فرافکنی رضایت مردم را به دست آوریم یا با فرآیندهای اغوایی و اقناعی رضایت آنها را کسب کنیم.

وی با بیان اینکه بزرگترین و مهم‌ترین حق برای مردم «حق معاش» است، گفت: اگر رضایت مردم را می‌خواهیم باید حق‌معاش آنها را تامین کنیم و این حق هم مطلق و هم نسبی است. به نحوی که مطلق آن مربوط به همه و نسبی‌اش به محرومیت‌های نسبی ربط پیدا می‌کند که در مقام مقایسه تعریف می‌شوند. اینکه قشرها متناسب با انتظارات و توقع‌هایشان، امتیازات و امکانات خود را با دیگر اقشار مقایسه کنند و ببینند که از امتیازات ویژه برخوردار نیستند.

مردم را باید واقعاً شاد نگه داشت و به نیازهای واقعی آنها توجه کرد

نماینده اسبق مجلس در ادامه گفت: ما امروز شاید در وجه مطلق قضیه کمتر مشکل داشته باشیم، یعنی شاهد نباشیم که کسی در حال دست و پنجه نرم کردن برای تأمین معیشت خود باشد که البته من در این باره نیز دچار تردید هستم، اما ما از محرومیت‌های نسبی و مقایسه‌ای رنج می‌بریم. بنابراین ممکن است بتوانیم مردم را شاد نگه داریم و این کار را از طریق سرگرمی‌ها و تفنن‌های روزانه انجام دهیم. اما من شخصاً چنین مقوله‌ای را برنمی‌تابم، زیرا معتقدم که مردم را باید واقعاً شاد نگه داشت و به نیازهای واقعی آنها توجه کرد.

این حدیث پیامبر اکرم(ص) که می‌فرمایند؛«من لا معاش له لا معاد له» کسی که معاش ندارد معاد هم ندارد، باید مورد توجه قرار گیرد. نمی‌توان به نام حکومت دینی، معادگرایی کرد و از نیازهای روزمره مردم غافل شد.

وی بیان کرد: ممکن است یک برده نیز از وضع موجودش راضی باشد و از روی عدم آگاهی یا جهالت فراموش کند که یک برده است، اما به هرحال برده بودن او یک واقعیت انکار ناشدنی است. شاید بتوان یک برده را از برده بودن خود راضی نگه داشت، اما بدون شک این یک رضایت واقعی نیست. بنابراین باید با شاخص‌های عینی و حقیقی رضایتمندی مردم را سنجید نه با شاخص‌های القایی و مبتنی بر اوهامات و تصورهای کاذبی که در جامعه به وجود می‌آیند.

شکاف درآمدی میان اقشار بیانگر این است که این دولت و دولت‌های گذشته موفق نبوده‌اند

این جامعه شناس در ادامه گفت: من پیش از هر چیز در شرایط فعلی، حق تقدم را به معاش، حقوق اقتصادی و به از بین بردن یا تعدیل نابرابری‌ها می‌دهم و معتقدم در این خصوص دولت ما موفق نبوده است. شکاف درآمدی میان اقشار و آحاد اجتماعی بیانگر این است که این دولت و دولت‌های گذشته موفق نبوده‌اند. بنابراین عدم موفقیت محدود به دولت فعلی نبوده و دولت‌های پیشین نیز چنین تجربه‌ای داشته‌اند.

وی افزود: ما زمانی می‌توانیم بگوئیم که ملت ایران راضی و خشنود است که به لحاظ نابرابری‌های اجتماعی شاهد شکاف‌های فزاینده و مضاعف اقتصادی و درآمدی نباشیم. اما وقتی که در شاخص‌های عینی گفته می‌شود که ۸۱ درصد پاسخ دهندگان یک نظرسنجی معتقدند ناآرامی های دی ماه سال گذشته به دلیل مسائل اقتصادی و نارضایتی ناشی از آن به وجود آمده یا در نظرسنجی ملی نشان داده می‌شود که ۷۸ درصد، مهم‌ترین دغدغه کشور را مسائل اقتصادی می‌دانند، نمی‌توان مسأله دیگری را مطرح نمود.

دولت و خبرگزاری‌های وابسته به آن باید واقعیت‌ها را بشنوند

افروغ گفت: تا نظرسنجی‌ها و آمارها این گونه‌اند، حکایت از عدم موفقیت دارند. حال ممکن است با حاکم شدن یک گروه سیاسی و تلاش برخی رسانه‌های منتسب به آن، واقعیت بازگو نشود یا عده‌ای در تلاش باشند تا دغدغه‌ها و اولویت‌ها را به شکل دیگری بازگو کنند. ولی دولت و خبرگزاری‌های وابسته به آن باید آنچه واقعیت دارد را شنیده و تلاش نکنند تا با فعالیت‌های هژمونی و استیلایی در اختیار خودشان، تصویر دیگری از واقعیت بسازند.

وی در پایان گفت: در حکومت دینی، اولین نیاز«نیاز اقتصادی» و نخستین حق نیز حق معاش است. بنابراین تا حق معاش تأمین نشود، ما نمی‌توانیم ادعای دیگری داشته باشیم. این حدیث پیامبر اکرم(ص) که می فرمایند؛«من لا معاش له لا معاد له» کسی که معاش ندارد معاد هم ندارد، باید مورد توجه قرار گیرد. نمی‌توان به نام حکومت دینی، معادگرایی کرد و از نیازهای روزمره مردم غافل شد. بحث این نیست که خورد و خوراک روزانه مردم تامین شود، بلکه بحث اصلی محرومیت نسبی است که باید در جهت برداشته‌شدن شکاف‌ها اقداماتی را انجام داد.