کوروش احمدی: تکذیب‌های مسئولان درمورد توافق با آژانس می‌تواند برای تعدیل مخالفت دلواپسان باشد

کوروش احمدی، دیپلمات سابق ایران در سازمان ملل و کارشناس روابط بین الملل، در آغاز درباره میزان واقعیت تضاد‌های بین موضع گیری ایران و صحبت‌های گروسی به انتخاب گفت: تا جایی که من صحبت‌های آقای کمالوندی را دیدم، ایشان علاوه بر تکذیبِ دادن دسترسی آژانس به پرسنل که در بیانیه مشترک نبود، دادن دسترسی به سه سایت را نیز تکذیب کرده، در حالیکه این موضوع به صراحت در بند دو بیانیه ذکر شده و از "آمادگی ایران برای دادن اطلاعات بیشتر و دسترسی" به سه محل ادعایی صحبت شده است.

وی افزود: در بیانیه همچنین از "راستی آزمایی و مانیتورینگ بیشتر" سخن رفته که البته جزئیات آن باید در مذاکرات فنی مشخص شود. ظاهرا برداشت گروسی از مانیتورینگ، نصب دوربین‌ها بوده که در مصاحبه او در وین مطرح شده است. این امر نیز توسط سخنگوی سازمان انرژی اتمی تکذیب شده است. تکذیب مواردی که در بیانیه مشترک آمده، طبعا می‌تواند روی اعتمادی که قرار است بازسازی شود، اثر سوء داشته باشد. البته این تکذیب‌ها می‌تواند به خاطر مسائل داخلی و تعدیل مخالفت دلواپسان باشد، اما سوال این است که در نهایت چه کاری قرار است بکنند.

وی در ادامه نسبت به جنبه‌های مختلف سفر گروسی و احتمال حساسیت غرب بر روی غنی سازی نود درصد افزود:گمان نمی‌کنم غنی سازی ۸۴ درصدی به خودی خود مسئله خیلی مهمی باشد، چون به هر حال از غنی سازی ۶۰ درصد تا ۹۰ درصد راه طولانی نیست و در شرایطی که دانش فنی و ابزار لازم موجود باشد، کافیست که اراده‌ای نیز شکل بگیرد. در این صورت، شاید در طول یک مدت کوتاه بتوان به این سطح نیز رسید؛ به لحاظ فنی و زمان لازم برای این منظور بعید می‌دانم که مشکل چندانی برای رسیدن به این سطح وجود داشته باشد؛ مسئله مهم وجود یا عدم وجود اراده سیاسی است و اینکه آیا تصمیمی برای ساخت سلاح هسته‌ای وجود دارد یا خیر؟ رئیس سی. آی.‌ای اخیرا هم تکرار کرد که چنین تصمیمی در ایران گرفته نشده است و مسئله دیگر نیز این است که صرف اورانیوم ۹۰ درصد به تنهایی برای ساخت بمب کافی نیست و کار‌های فنی دیگری به شمول آزمایش و یک سامانه پرتابی نیز لازم است که برخی از کارشناسان برآورد کرده اند که ایران دو سال تا آن نقطه فاصله دارد. آژانس نیز گزارش ایران مبنی بر جزئی بودن غنی سازی در این سطح را رد نکرد.

وی افزود: در مورد سه محل ادعایی، یک روندی در طی سه سال اخیر در این رابطه در جریان بوده است. ایران در سال ۲۰۱۹ دسترسی به این سه محل را داد. اهمیت این سه محل از این نظر است که یک مانع بر سر راه احیای برجام است. تا این مانع برداشته نشود و طرفین توافق نکنند، احیا برجام به مشکل جدی‌تر برمی خورد. این مسیر در نهایت باید طی می‌شد و به یک نتیجه برسد.

احمدی اضافه کرد: نتیجتا سفر گروسی به ایران نیز بیشتر در ارتباط با این پروسه‌ای است که از قبل وجود داشته است و در ادوار گذشته در آستانه نشست‌های شورا حکام هم شاهد چنین سفر‌هایی بوده ایم. نتیجتا این یک وضعیت تجربه شده است. ویژگی این سفر گروسی نیز امیدواری او و سازنده خواندن سفر است و بیانیه مشترکی هم که صادر شده است حاوی نکات مهمی است. مسئله اصلی این است که آیا بر روی جزئیات هم توافق می‌شود یا خیر؟ در همان بیانیه ذکر شده است که جزئیات فنی در تهران مشخص خواهد شد. توافق بر سر جزئیات فنی اصل مسئله است.

احمدی در پایان درباره دو وجه مثبت و منفی گزارش گروسی به شورای حکام گفت: من فکر می‌کنم همین مطالبی را که در بیانیه مشترک آمده، با یک لحن واقع گرایانه گزارش خواهد کرد. تصمیم گیری درباره اینکه شورای حکام چه اقدامی در مورد پرونده ایران خواهد کرد، برعهده اعضای شورا خواهد بود و ابتکار عمل نیز در آنجا بدست کشور‌های غربی است و آن‌ها تصمیم می‌گیرند که قطعنامه پیشنهاد کنند یا بیانیه. با توجه به این گفتگو‌های گروسی احتمال بیانیه بیشتر است.