با ١٧٦ رأی بهارستاني‌ها، در ساختمان شهید دادمان وزارت راه ماند؛ یعنی یک رأی بالاتر از استیضاح مهر ٩٤ و ١٧ رأی بالاتر از رأی اعتماد مجلس نهم؛ «عباس آخوندی» وزیر راه و مسکن و شهرسازی. او تنها وزیری است که در طول وزارتش دو بار استیضاح شده و هر دو بار توانسته مجلس را قانع کند و وزیر بماند.
روز گذشته پس از کش‌وقوس‌های زیاد، وزیر راه و شهرسازي به صحن علنی مجلس شورای اسلامی آمد تا برابر ٣١ امضای استیضاح از خود دفاع کند.
دستور کار اول مجلس هم بود؛ برای همین وزیر باید از ابتدای صبح در مجلس حاضر می‌شد که شد. در این جلسه، طبق پیش‌بینی‌ها رئیس‌جمهوری حضور نیافت و کار دفاع از وزیر را به خودش سپرد؛ اما آخوندی هم تنها نبود؛ او با همراهی برخی از اعضای دولت وارد صحن شد؛ برخی دیگر هم کمی دیرتر به او پیوستند؛ در مجموع تعداد زیادی از اعضای کابینه در بهارستان بودند.
«سیدمحمود علوی» وزیر اطلاعات، «حسینعلی امیری» معاون پارلمانی رئيس‌جمهوری و «مجید انصاری» معاون حقوقی رئيس‌جمهوری که سابقه معاونت پارلمانی ریاست‌جمهوری را دارد، همراه آخوندی وارد صحن مجلس شدند. «حسن قشقاوی» معاون پارلمانی وزیر خارجه هم در صحن حضور داشت. پس از قرائت قرآن و آغاز جلسه، دستور کار که همان استیضاح بود، خوانده شد. «علی لاریجانی» رئيس مجلس زمان‌بندی صحبت‌های موافقان و مخالفان استیضاح و همچنین وزیر استیضاح‌شده را توضیح داد. پس از لاریجانی، یکی از اعضای هيئت‌رئيسه باز هم آن را توضیح داد و مجلس وارد دستور کار شد.
تذکر پیش از استیضاح
آخوندی روی یکی از دو صندلی روبه‌روی تریبون نشست. نمایندگان هم برای احوال‌پرسی سراغ او می‌رفتند و همین‌طور سایر دولتی‌های حاضر در صحن. روبه‌روی تریبون که پایین جایگاه هيئت‌رئيسه قرار دارد، شلوغ شده بود. لاریجانی میکروفونش را روشن کرد: «دوستان و نمایندگان محترم بفرمایید سر جایتان بنشینید». مجلس می‌خواست وارد دستور کار شود؛ اما پیش از آن «رئيس» گفت: «تا جلسه استیضاح را آغاز کنیم چند نکته را بگویم»؛ صحبت‌هایش درباره «ریزگردها در خوزستان و سیستان‌وبلوچستان» و «استان‌هایی که به سبب بارش‌ها دچار سیل و برف شدند» بود؛ توضیحاتی داد، در آخر هم از اقدامات نمایندگان این استان‌ها و دولت تشکر کرد و بر پیگیری مجلس و دولت برای حل مشکل سیل و ریزگردها تأكيد کرد.
جلسه می‌رفت که وارد دستور کار شود که دو نماینده خواستند میکروفون‌هایشان روشن شود تا تذکر دهند؛ «محمدرضا رحیمی» نماینده تهران: «... برخی از سؤالات مطرح‌شده صراحت لازم را نداشته و مبهم است. سؤالات ١، ٤ ، ٧ ، ١٠ و ١٣ صراحت لازم را ندارند...». لاریجانی هم این‌گونه پاسخ داد: «...سؤالات ابهامی ندارند و استیضاح‌کنندگان توضیحات لازم را می‌دهند...».«محمدجواد ابطحی» نماینده خمینی‌شهر دومین نماینده تذکردهنده بود: «آقای رئیس چه وقت استیضاح امضا شد؟...به‌صراحت بفرمایید... استیضاح بعد از سانحه قطار سمنان مطرح شد و اگر با آئین‌نامه عمل می‌کردیم در آن زمان فرصت بیشتری برای پرداختن به موضوع بود...در این رابطه تاکنون چیزی به نام لابی‌گری در هيئت رئیسه نداشته‌ایم...».
رئيس مجلس هم بلافاصله میکروفونش را روشن کرد: «شما زود قضاوت کردید، چیزی به نام لابی‌گری همان‌طور که گفتید وجود ندارد... هیچ تخلفی صورت نگرفته است».پس از تذکر، مجلس وارد دستور کار شد؛ لاریجانی دوباره نمایندگان اطراف دولتی‌ها را که مشغول صحبت بودند، خطاب قرار داد: «بفرمایید سر جایتان بنشینید که استماع کنیم». پس از آن یک نماینده کنار لاریجانی آمد و مشغول گفت‌وگو شدند.
انتقاد از خرید هواپیما
همزمان «محمداسماعیل سعیدی» نماینده تبریز پشت تریبون قرار گرفته بود تا به عنوان اولین موافق استیضاح چراغ جلسه را روشن کند. ابتدا به مسائل مطرح‌شده روزهای اخیر در رسانه‌ها واکنش داشت: «این استیضاح سیاسی نیست». سپس به شرح حال دو خانواده از قربانیان حادثه قطار سمنان پرداخت؛ شرح حالی که بیشتر احساسی بود. پس از حادثه قطار نوبت به مسکن مهر رسید و از سیاست‌های آخوندی در حوزه مسکن انتقاد کرد: «چرا طرح مسکن اجتماعی در حد شعار باقی ماند؟ چرا وزارتخانه برنامه شفافی در حوزه مسکن ارائه نکرده است؟».
پس از آن دیگر نوبتی هم باشد نوبت مسئله مورد علاقه منتقدان دولت بود: «خرید هواپیما»؛ نماینده تبریز: «با کدام منطق ۱۱۸ فروند ایرباس و ۱۰۸ فروند هواپیمای بويینگ برای شرکت دولتی ایران‌ایر که شرکتی ورشکسته است آن هم با منابع صندوق توسعه ملی خریداری شده است؟...». پس از خرید هواپیما نوبت به بليت هواپیما رسید: «آزادسازی نرخ بليت هواپیما منجر به افزایش هزینه برای مسافران شده است. آیا با آزادسازی نرخ بليت کیفیت افزایش یافته و تأخیرها کاهش داشته است؟...».
«سعیدی» که مشغول صحبت بود، «اسحاق جهانگیری» معاون‌اول رئيس‌جمهوری با همراهی «سید رضا صالحی‌امیری» وزیر ارشاد و «علی مطهری» نایب‌رئيس دوم مجلس وارد شدند. پس از دقایقی «محمود واعظی» وزیر ارتباطات، «سید حسن قاضی‌زاده‌هاشمی» وزیر بهداشت و «علی‌اکبر صالحی» رئيس سازمان انرژی اتمی هم به صحن آمدند. نمایندگان مشغول سلام و احوال‌پرسی بودند؛ لاریجانی باز هم همان تذکر را تکرار کرد: «نمایندگان محترم بفرمایید در صندلی‌تان بنشینید».
انتقاد از قرارداد کشتي با کره جنوبي
«مهدي مقدسي»، نماينده اراک، پشت تريبون رفته بود تا در موافقت با استيضاح صحبت کند: «استيضاح وزير به معناي ناديده‌گرفتن خدمات دولت نيست». او از اعضاي فراکسيون اميد نيز هست؛ فراکسيوني که نسبت به استيضاح نظر منفي داشت؛ اما او همچنان حامي استيضاح بود: «من از موضع فراکسيوني حرف نمي‌زنم، فراکسيون اميد نظر خود را اعلام کرده...». او از عدم استعفاي آخوندي پس از حادثه قطار سمنان انتقاد کرد: «در همه دنيا وقتي خطايي رخ مي‌دهد، بالاترين مقام دستگاه مربوطه عذرخواهي مي‌کند؛ زيبنده بود آقاي آخوندي هم بعد از حادثه قطار سمنان استعفا مي‌داد». او به خريد ١٠ فروند کشتي از کره جنوبي هم اشاره کرد و گفت: «هشت فروند از آنها در داخل قابل ساخت است».
اين در حالي است که معاون‌اول رئيس‌جمهوري پس از انتقادهای فرمانده قرارگاه سازندگي خاتم از قرارداد مورد اشاره، گفته بود: «اين قرارداد براي سال ۲۰۰۸ است و موضوع جديدي نيست».لاريجاني باز هم ميکروفونش را روشن کرد: «نمايندگان محترم بفرمايند سرجايشان بنشينند».«محمدرضا صباغيان‌بافقي»، نماينده «بافق، ابرکوه، مهريز و خاتم» هم پشت تريبون دليل موافقتش با استيضاح را حادثه قطار تبريز- مشهد عنوان کرد. بعد از او «حسينعلي شهرياري»، نماينده زاهدان، در موافقت با استيضاح صحبت کرد؛ از آمار کشته‌شدگان جاده‌ها تا معضل فرودگاه چابهار و سفرنکردن وزير به سيستان‌و‌بلوچستان.
بعد از او نادر قاضي‌پور پشت تريبون رفت و از دلايل استيضاح سخن گفت؛ معاوناني که به گفته او دوشغله هستند، حضور اشخاص و وابستگان درجه‌يک آخوندي در برخي شرکت‌ها و در آخر به قول او، بيش از يک گوني مدارک درباره آخوندي.نمايندگان همچنان مشغول خوش‌وبش با مقامات دولتي حاضر در صحن بودند و آخوندي هم مشغول گوش‌دادن به صحبت‌هاي منتقدانش و البته صحبت با نمايندگان مراجعه‌کننده. «عبدالرضا رحماني‌فضلي»، وزير کشور هم وارد صحن شد؛ وزرا در صندلي‌هاي رديف جلو نشسته بودند و نمايندگان هم اطراف آنها. «محمدحسين فرهنگي»، نماينده تبريز هم دقايقي در مخالفت با وزير صحبت کرد.
آخوندي: استعفا دادم رئيس‌جمهوري قبول نکرد
با پايان اين بخش از صحبت‌هاي استيضاح‌کنندگان، «عباس آخوندي»، وزير راه، دفاع از خود را شروع کرد. او از کارنامه خود دفاع کرد و البته گفت: «بي‌گمان مذاکرات اين جلسه سخت و تاريخي به همين‌جا ختم نمي‌شود و در آينده مورد قضاوت ملت ايران و نکته‌بينان تيزبين قرار مي‌گيرد و مي‌طلبد که من دقت در مطالبم را چند چندان کنم». او گفت: «بار ديگر بابت هرگونه قصور يا کوتاهي از سوي دستگاه خودم يا حتي ساير دستگاه‌هاي اجرائي و شخص خودم پوزش مي‌طلبم».
اين پوزش او با فريادهاي «احسنت، احسنت» نمايندگان همراه بود. او همچنين به موضوع استعفا که نمايندگان مطرح مي‌کردند هم پاسخ داد: «شنبه بعد از حادثه هفت‌خوان متن استعفانامه‌ام را به آقاي جهانگيري دادم و گفتم من مسئوليت اجتماعي حادثه را مي‌پذيرم. در همان زمان آقاي پورسيدآقايي، مديرعامل راه‌آهن هم استعفاي خود را به ايشان داد.
قرار شد هر دو استعفانامه به رئيس‌جمهور ارجاع و ايشان دراين‌باره تصميم بگيرد که رئيس‌جمهوري از طريق آقاي جهانگيري اعلام کرد همين که مديرعامل راه‌آهن استعفا دهد، کفايت مي‌کند».همزمان «قاضي‌پور» بين صندلي‌هاي نمايندگان مشغول رفت‌وآمد بود و با آنها صحبت مي‌کرد. برخي نمايندگان فراکسيون اميد هم همين کار را مي‌کردند.از حدود ساعت ١١، علي لاريجاني رياست جلسه را به «مسعود پزشکيان» سپرد. در ادامه جلسه «اکبر ترکي» نماينده «فريدن، چادگان و فريدون‌شهر» و «عليرضا بيگي» نماينده تبريز هم دلايل موافقت‌شان با استيضاح را از تريبون اعلام کردند.
دفاع نماينده اصولگرا از وزير راه
بعد از آنها نوبت به مخالفان استيضاح رسيد. «ابوالفضل حسن‌بيگي»، نماينده اصولگراي دامغان، اولين آنها بود: «بنده يک اصولگرا هستم که اصول خود را از امام، رهبري و شهداي جنگ تحميلي و شهداي انقلاب اسلامي آموخته‌ام و امروز براساس تکليف شرعي از وزير راه و شهرسازي دفاع مي‌کنم». او چگونگي حادثه قطار سمنان و اقدامات وزارت راه را تشريح کرد: «گزارش‌هاي متعدد و ضدونقيض ما را بر آن داشت که تحقيقات دوم را آغاز کنيم. هجمه‌ها در اين گزارش‌ها به مسئولان استان تا جايي پيش رفت که تلاش می‌کردند گزارش‌هاي نادرست را به تأييد مقامات مسئول برسانند... تمام تحقيقات و بررسي‌هاي انجام‌گرفته را بار ديگر با تعداد زيادي از کارشناسان و متخصصان حتي متخصصان بازنشسته مرور کردم و مشخص شد مديرعامل سابق شرکت راه‌آهن در حادثه قطار سمنان مقصر نبود».
«غلامرضا تاجگردون»، نماينده گچساران، دومين نماينده مخالف استيضاح بود؛ او به ادعاهاي برخي نمايندگان در صحبت‌هايشان و محورهاي استيضاح اشاره کرد: «من به‌عنوان وظيفه نمايندگي خدمت آقاي وزير رسيدم و گفتم آيا صحت دارد که فرزند شما با فرزند مديرکل در فلان معامله شريک است و آيا صحت دارد که فلان معاون شما چنين کرده؟ ايشان از من خواست موضوع را بررسي کنم، اگر به تشخيص مي‌رسيدم که در مجموعه آقاي آخوندي يا هر وزير ديگري امکان فساد وجود دارد که منجر به نگراني براي ملت است، نمي‌آمدم به‌خاطر امثال آقاي آخوندي دنياي خود را بفروشم. من به‌عنوان وظيفه نمايندگي از ايشان سؤال کردم و اگر به نتيجه ديگري مي‌رسيدم حتما مي‌گفتم».تاجگردون پس از حدود يک ربع دفاع از وزير راه، صحبت‌هايش را به پايان رساند و با پايان سخنان او جلسه در نوبت صبح تمام شد.
نوبت عصر
قرار بود جلسه رأس ساعت ١٤ آغاز شود ولي با حدود يک ربع تأخير به رياست لاريجاني شروع شد. آخوندي پشت تريبون رفت و تنها از حمايت نمايندگان تشکر کرد و استفاده از زمان خود را به پس از صحبت‌هاي نمايندگان موافق استيضاح موکول کرد. او در سخنانش گفت: «١٣ نفر از نمايندگان آذربايجان‌شرقي نيز در نامه‌اي از عملکرد وزارت راه‌و‌شهرسازي دفاع کردند که طبق آيين‌نامه نمي‌توان آن را قرائت کرد». در همين حين «قاضي‌پور» با فرياد از وزير خواست اسامي را اعلام کند. آخوندي هم پاسخ داد نامه نزد آقاي «بي‌مقدار»، نماينده تبريز، است. همزمان «جهانگيري»، معاون اول رئيس‌جمهوري، «علوي»، وزير اطلاعات و «اميري»، معاون پارلماني رئيس‌جمهوري، وارد صحن شدند.
پخش فيلم
«محمدحسين فرهنگي» نماينده تبريز بار ديگر آمد تا از استيضاح بگويد: «من وزير راه را در حادثه ريلي سمنان بعضا قاصر و بعضا مقصر مي‌دانم و از نظر من او متهم است». انگار پخش فيلم در جلسات علني مجلس و استيضاح طرفدار زياد دارد؛ «محمود احمدي‌نژاد»، «محمدباقر قاليباف» و روز گذشته هم «محمدحسين فرهنگي». او در بين سخنانش درخواست کرد يک فيلم پخش کنند؛ تصاوير سخنان آخوندي در جلسه ديدار هيئت دولت با مقام معظم رهبري که وزير راه درباره سيستم هوشمند کنترل قطارها در حال توضيح‌دادن است. در کنار اين تصاوير، آدرس يک کانال تلگرامي قرار داشت که محتواي اين کانال بيشتر مواقع در مخالفت با دولت است.پس از «فرهنگي» نوبت «محمد دهقان»، نماينده «چناران و طرقبه»، بود تا در موافقت با استيضاح صحبت کند.
او در اوايل يک‌ربع فرصتش، يک دسته کاغذ و پوشه را بلند کرد و آنها را اسناد و مدارک درباره آخوندي خواند: «اسناد ارائه‌شده را بررسي کرديم و به اين نتيجه رسيدم اکنون که جلسه استيضاح فراهم شده، براي اصلاح امور برخي مطالب بايد در اين جلسه گفته شود».او از قرارداد پنج‌ميلياردو ٨٠٠ ميليوني شخصي با نام «محمدمهدي احمدآخوندي» صحبت کرد؛ قراردادي بين او و وزارت راه براي تأمين پزشک قطارها که به گفته او قرارداد هم درست اجرا نمي‌شود. او سپس از آنچه تخلف در وزارت راه مي‌خواند، صحبت کرد. همزمان «قاضي‌پور» به جايگاه هيئت‌رئيسه رفت و با «لاريجاني» مشغول صحبت شد.
پاسخ به اتهامات
در ادامه جلسه، آخوندي به دفاع از خود پرداخت: «در ارتباط با مطالبي که گفتند فلاني متهم است، قاعدتا جاي رسيدگي به اتهام دادگاه است نه در جلسه مجلس». او به برخي ديگر از سخنان مخالفانش هم پاسخ داد: «بنده واقعا تعجب مي‌کنم از بيان اين‌گونه موارد از پشت تريبون عمومي. يک لحظه شما به آيين‌نامه‌ها دقت کنيد؛ اول بخوانيد بعد بگوييد».
سخنان او با واکنش برخي نمايندگان مواجه شد که با صداي بلند ميانه صحبت‌هاي وزير صحبت مي‌کردند، در اين هنگام آخوندي به پشت سرش برگشت و به خطاب به لاريجاني گفت آقاي رئيس تذکر نمي‌دهيد؟ رئيس مجلس هم خطاب به آن نمايندگان گفت: «دوستان اجازه دهيد، سکوت را رعايت کنيد، مطالبشان را بگويند. بقيه صحبت کردند، گوش دادند و ايشان هم فرصتش قانوني است».
او در پاسخ به اتهاماتي که درباره فرزندش هم مطرح شده بود، گفت: «اين حرف‌هايي که مي‌گويند فرزند فلاني، اگر حتي يک مورد هم داشتيم که فرزند من در يک قراردادي کوچک‌ترين مداخله‌اي داشته، برويد به کميسيون عمران، قوه قضائيه و به بازرسي کل کشور بدهيد. به خدا قسم بد است، آدم همين‌جوري که نمي‌تواند افراد را متهم کند. در وزارتخانه هيچ قراردادي با فرزند بنده منعقد نشده، البته شرکت‌‌هايي وجود دارند، اما آيا ثبت شرکت جرم است؟... اگر فرزندان من کوچک‌ترين تخلفي کرده باشند، شما به اشد مجازات محکومشان کنيد».
آخوندي کنايه‌اي هم به منتقدان انتقاداتش از مسکن مهر زد: «خوشبختانه سفره مسکن مهر در حال جمع‌شدن است». او درباره «محمدمهدي آخوندي» هم خطاب به لاريجاني گفت: «جناب لاريجاني در استيضاح قبلي هم مطرح شد؛ بنده بايد عرض کنم اولا راه‌آهن نبوده، شرکت رجاء بوده که شرکتي واگذارشده است... آقاي آخوندي از دانشمندان ايران است، از کساني است که در علم جنين‌شناسي جزء دانشمندان به شمار مي‌رود.
در همين دولت گذشته براي ايشان محافظ گذاشته بودند که ترور نشود». آخوندي در سخنانش به ساير اتهامات وارده هم پاسخ داد؛ پاسخ‌هايي که باعث شد استيضاح‌کنندگان مانند استيضاح مهر ٩٤ ناکام بمانند؛ آنها که روز ارائه گزارش قاليباف درباره فاجعه پلاسکو مشغول لابي براي اعلام وصول استيضاح وزير راه با محوريت سوانح هوايي و ريلي بودند و حرفي از استعفاي قاليباف نمي‌زدند. روز گذشته وزير راه با ١٧٦ رأي مخالف استيضاح، وزير راه ماند؛ يک رأي بيشتر از مهر ٩٤ و ١٧ رأي بيشتر از رأي اعتماد در مرداد ١٣٩٢.
محمدحسن نجمي
- 19
- 3
