به گزارش همدلی، جریان اصلاحات شرایط پیچیده‌ای را در حال تجربه کردن است. اصلاح‌طلبان با چه وضعیتی به استقبال انتخابات می‌روند؟ آیا این طیف گسترده سیاسی می‌تواند توفیق‌های انتخاباتی دهه نود را تکرار کند یا بازهم حاشیه‌نشینی تحمیلی را متحمل خواهند شد؟ اینها پرسش‌‌هایی است که این روزها ذهن اصلاح‌خواه‌‌ها و طرفداران‌شان را مشغول کرده است.
آذر منصوری عضو برجسته حزب اتحاد ملت با گفتن اینکه « اگر الان به مردم بگوییم این کاندیدای ما مثل لیست ۹۶ است، می‌گویند خب نتیجه لیست ۹۶ شما چی شد؟ آیا مجلس توانست از عهده مطالبات مردم بربیاید؟ آیا توانست تندورها را مهار کند؟ شما به ما گفتید بیایید و در انتخابات شرکت کنید، اما دوباره آقای ذوالنور، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شد و اتفاقاتی از این دست. » در گفت‌وگویی با همدلی در خصوص حس و حال این گروه اظهاراتی را بیان کرده است:
اصلاح‌طلبان چقدر امید دارند بازهم پیروز انتخابات لقب بگیرند؟
به هرحال جریان اصلاحات در سپهر سیاسی و اجتماعی ایران جایگاهی پررنگ و توام با تاثیرگذاری دارند و به همین دلیل، همه هم‌‌وغم‌مان را به کار خواهیم گرفت تا بتوانیم هدف‌های‌مان را محقق کنیم.
با این حال، نمی‌توان نارضایتی‌ها را جدی نگرفت.
دقیقا! اگر الان به مردم بگوییم این کاندیدای ما مثل لیست ۹۶ است، می‌گویند خب نتیجه لیست ۹۶ شما چی شد؟ آیا مجلس توانست از عهده مطالبات مردم بربیاید؟ آیا توانست تندورها را مهار کند؟ شما به ما گفتید بیایید و در انتخابات شرکت کنید، اما دوباره آقای ذوالنور رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شد و اتفاقاتی از این دست. یا مثلا این مجلس FATF را تصویب می‌کند CFT را تصویب می‌کند، ولی در مجمع تشخیص مصلحت رفت و برگشت می‌کند و قرار است در آنجا تصمیم بگیرند! اگر آنجا قرار است تصمیم بگیرند، پس مجلس چه‌کاره است؟ اینها همه مسئله است.
در چنین شرایطی، تکلیف چیست؟
به نظر من در این انتخابات بهترین فرصت است که حرف‌های جدی‌تر زده شود. با توجه به تجربه‌ای که ما در انتخابات ۹۴ در مواجه با مجلس داشتیم، چون ۱۴۰۰ انتخابات ریاست‌جمهوری است. هرچیزی راجع‌به دولت است را باید در ۱۴۰۰ بزنیم. الان ما راجع‌به مجلس می‌خواهیم صحبت کنیم. ما می‌دانیم که مشارکت زیر ۵۰ درصد باشد، اصلاح‌طلبان شانسی برای پیروزی در انتخابات ندارند و این مشارکت بالای ۵۰ درصد علی‌القاعده باید تحقق پیدا کند.
چقدر احتمال دارد، حاکمیت از اعمال تغییرهایی استقبال کند؟ مثلا در بحث نظارت استصوابی.
دو حالت دارد. یا اینکه نظارت استصوابی به همین شکل است و همین چند نماینده‌ای که در این دوره حرف مردم را زدند، اینها را هم رد می‌کنند و ما با یک شرایط سخت‌تری مواجه هستیم. یا اینکه نه انتخابات آزادتر می‌شود که اگر انتخابات آزادتر شود، حتی اگر اصلاح‌طلبان رای نیاورند، این یعنی یک گام به پیش که در چنین حالتی، در واقع ما توانستیم سقف نظارت استصوابی را کمی به عقب هل دهیم و به جلوتر حرکت کنیم.
اگر انتخابات محدودتر از انتخابات گذشته برگزار شود؟
یا ما همچنان لیست حداقلی می‌بندیم و این بار اتفاقا باید صریح اعلام کنیم این لیست، لیست حداقلی ما است و حداکثر توان ما است و اینکه لیست مطلوب ما نیست .
در اینصورت مردم رای بدهند یا رای ندهند، که آن هم یک مسئله است ما حجت را تمام کردیم هم با حاکمیت هم با مردم. منتها اصل مسئله این است که اصلاح‌طلبان در انتخابات مشارکت فعال داشته باشند. مشارکت فعال حداقل حسنی که برای کشور می‌تواند داشته باشد این است که آگاهی مردم را در انتخابات چند گام به جلو می‌برد که این خیلی مهم است. به واسطه حضور اصلاح‌طلبان در عرصه این جامعه دیگر استبداد را نمی‌پذیرد، این جامعه دیکتاتوری را نمی‌پذیرد. این جامعه قائل به حرکت است.
حتی وقتی که حرکت اعتراضی می‌کند، یعنی این جامعه استبداد را نمی‌پذیرد و این خیلی مهم است. این جامعه به دنبال مطلوب خود است. این جامعه اتفاقا به دنبال خشونت نیست. یعنی وقتی مردم رفتارهای خشونت‌بار را انتخاب نمی‌کنند، یعنی به این درجه از آگاهی رسیده‌اند که این خشونت آنها را به نتیجه مطلوب‌شان نمی‌رساند. بنابراین در انتخابات آینده در شرایط فعلی از اینکه ما شرکت می‌کنیم و یا شرکت نمی‌کنیم، به هیچ جمع‌بندی نرسیدیم.
در حال تحلیل شرایط هستیم و قاعدتا این تحلیل هم مبتنی بر فرض مشارکت است. نوع مشارکت هنوز مشخص نشده است که علی‌القاعده به نظر می‌آید که در انتخابات آینده اصلاح‌طلبان برای اینکه سرمایه اجتماعی خود را حفظ کنند و بیش از این از دست ندهند، باید حداکثر تلاش‌شان را اگر به جمع‌بندی رسیدند روی لیست مطلوب و حداکثری خود داشته باشند. فارغ از اینکه این لیست توسط شورای نگهبان تایید می‌شود یا نمی‌شود.
اگر تایید شد یک قدم به سمت انتخابات آزاد اصلاح‌طلبان رفته‌اند. اگر تایید نشد آن‌موقع نوع مواجهه اصلاح‌طلبان با انتخابات هم کاملا متفاوت است. یا اینکه لیستی که ما می‌دهیم به‌لحاظ کمی، همچنان عدد برای ما در مجلس مهم است، کنشی مشابه ۹۴ خواهیم داشت. فارغ از اینکه نتیجه بگیریم یا نه! و یا نه کمیت برای ما مهم نیست، کیفیت مهم است.
ما برای اینکه ۳۰ نماینده در تهران داشته باشیم، که بعدا ۱۰ نماینده را نبینیم و ندانیم چه‌کار می‌کنند! می‌گوییم ما ۱۰ یا ۵ نماینده در تهران داریم و روی سر آنها قسم می‌خوریم. ما حداقل در مجموعه خودمان به این جمع‌بندی رسیدیم. منتها قاعدتا تصمیم اصلاح‌طلبان باید در انتخابات یک تصمیم اجماعی باشد. روی شاخص‌ها باید به‌مراتب کار متفاوت‌تری نسبت به انتخابات گذشته صورت بگیرد.
باید روی ضمانت‌ها برای عمل به تعهدات نمایندگان دقت‌نظر بیشتری صورت بگیرد. اینها چیزهایی است که جزو سازوکارها قابل تعریف است، اما به لحاظ رویکردی مهمترین ملاحظه ما این است که بتوانیم این نهاد انتخابی را به سمت کارآمدی بیشتر به پیش ببریم و اگر دیدیم فضای سیاسی کشور به چنین مطلوبی برای ما نمی‌رسد، آن‌موقع حرف ما با مردم روی حداقل‌ها خواهد بود و تلاش می‌کنیم به حداقل‌ها برسیم.
- 10
- 5
