مهر و آبان، ماه‌هاي برزخي بارش در ايران بوده است؛ گرچه در روزهاي نخست آذر، توده‌هاي بارشي به کشور آمد اما هنوز بخش زيادي از استان‌هاي کشور درگير تنش آبي است. سال گذشته در چنين روزهايي از ابتداي مهر تا پايان آبان، فقط سه استان در وضعيت کمبود و هشت استان در وضعيت تنش شديد آب بودند. کاهش شديد حجم بارش‌ها در دو ماه ابتداي سال آبي جاري (مهر و آبان ۹۵)، باعث شده که هفت استان کشور در وضعيت کمبود شديد آب قرار گيرند.
براساس آخرين آمار و اطلاعات شرکت مديريت منابع آب ايران، از ابتداي مهر امسال که زمان آغاز سال آبي ۹۶-۹۵ نيز محسوب مي‌شود، درمجموع ۱۳ ميلي‌متر بارش گزارش شده که اين ميزان در دو ماه اول سال گذشته، ۶۹ ميلي‌متر بوده است.
براين‌اساس، شرکت مديريت منابع آب ايران با تعريف شاخص‌هاي مختلفي همچون روند بارش استان، حجم ذخيره سدها و ميزان رواناب‌هاي سطحي، موجودي منابع آب استان‌هاي مختلف کشور را براساس دسترسي و تأمين آب رتبه‌بندي مي‌کند که در اين ميان، هفت استان کشور ازجمله اصفهان، بوشهر، خراسان‌شمالي، زنجان، قزوين، هرمزگان و يزد با کمبود شديد آبي روبه‌رو هستند و وضعيت نامناسب‌تري نسبت به ساير استان‌هاي کشور دارند.
اين گزارش حاکي از آن است که ۲۱ استان کشور شامل آذربايجان‌‌شرقي، آذربايجان‌غربي، اردبيل، ايلام، تهران، البرز، چهارمحال‌و‌بختياري، خراسان‌رضوي، خراسان‌جنوبي، خوزستان، سيستان‌و‌بلوچستان، فارس، قم، کردستان، کرمانشاه، کهگيلويه‌و‌بويراحمد، گلستان، گيلان، لرستان، مرکزي و همدان نيز با تنش آبي شديد روبه‌رو هستند. براساس اين گزارش، سال گذشته در چنين روزهايي، از ابتداي مهر تا پايان آبان فقط ۳ استان در وضعيت کمبود و ۸ استان در وضعيت تنش شديد آب بودند ولي در سال جاري با افزوده شدن ۱۷ استان ديگر به اين ليست، تعداد استان‌هاي داراي تنش آبي شديد و کمبود آب به ۲۸ استان رسيده است. با وقوع بارش‌هاي مناسبي که در روزهاي اخير در نيمه شمالي کشور ثبت شده است، اين اميدواري به وجود آمده تا حداقل بخشي از کمبود بارش‌ها از ابتداي سال جبران شود. همزمان، رئيس مرکز ملي خشکسالي و مديريت بحران سازمان هواشناسي، ضمن تشريح وضعيت بارشي دو ماه ابتدايي پاييز، از کاهش ۵۱ درصدي بارش‌هاي کشور نسبت به ميانگين بلندمدت خبر داد.
شاهرخ فاتح با اشاره به اينکه از ابتداي مهر ۹۵ تا اول آذر، کل کشور حدود ۱۴ ميلي‌متر بارش دريافت کرده است، گفت: اين ميزان در مقايسه با بلندمدت که ۲۹ ميلي‌متر بوده، حدود ۵۱ درصد کاهش داشته و همچنين در مقايسه با سال گذشته که ۶۸ ميلي‌متر بارش داشته‌ايم، با کاهش ۷۹ درصدي مواجه است. او با اشاره به وضعيت نامناسب بارشي در استان تهران در اين بازه زماني، اظهار کرد: استان تهران از ابتداي مهر تا اوایل آذر، ۱۷ ميلي‌متر دريافت بارش داشته است. اين رقم در مقايسه با ميانگين بارش بلندمدت که ۴۲ ميلي‌متر بوده، ۶۱ درصد کاهش و در مقايسه با سال گذشته که ۶۲ ميلي‌متر بوده، ۷۳ درصد کاهش داشته است.
بارش ماه‌هاي آينده نرمال خواهد بود
فاتح تأکيد کرد: اميدواريم براي ماه‌هاي آذر و دي براساس پيش‌بيني‌ها، شرايط به نحوي پيش برود که به سمت شرايط طبيعي حرکت کنيم. آمارها حاکي از آن است که مهر و آبان سال ۹۵ را در شرايط غير‌طبيعي گذرانده‌ايم ولي انتظار داريم وضعيت بارشي براي ماه‌هاي آينده داشته باشیم و بسياري از مناطق کشور در شرايط طبيعي قرار گيرد.
او تأکيد کرد: بايد توجه داشت که شرايط طبيعي بارشي در ماه‌هاي آينده، نمي‌تواند عقب‌افتادگي بارش‌هاي مهر و آبان را به‌طور کامل جبران کند بلکه تنها روند کنوني کاهش بارش نسبت به بلندمدت که ۵۱ درصد است را تا حدي تعديل و بهبود خواهد داد.
دماي کل کشور در ماه گذشته، يک درجه گرم‌تر از ميانگين بلندمدت بوده است. اين مقام مسئول در سازمان هواشناسي در ادامه به وضعيت دمايي آبان سال ۹۵، اشاره و اظهار کرد: در ماه گذشته کل کشور يک درجه سلسیوس نسبت به شرايط بلندمدت گرم‌تر بوده است که در اين ميان، برخي استان‌ها نسبت به بلندمدت خود، گرم‌تر و برخي استان‌ها سردتر بوده‌اند. او افزود: استان‌هاي ايلام، لرستان و کردستان به ترتيب با ۲,۴ درجه، ۲,۳ درجه و ۲,۲ درجه سلسيوس، نسبت به شرايط بلندمدت خود گرم‌تر اما از‌سوي‌ديگر، استان‌هاي گلستان، گيلان و اردبيل به‌ترتيب با ۱,۳درجه، ۰,۹ درجه و ۰,۶ درجه سلسيوس نسبت به شرايط بلندمدت خود خنک‌تر بوده‌اند. فاتح در پايان با اشاره به وضعيت دمايي استان تهران در آبان ۹۵ اظهار کرد: استان تهران در ماه گذشته نسبت به شرايط بلندمدت خود، ۱,۳درجه سلسيوس گرم‌تر بوده است.
باران اجباري هم جواب نمي‌دهد
خيلي‌ها وقتي اوضاع را چنين مي‌بينند، گزينه ايجاد باران‌هاي مصنوعي را پيش مي‌کشند اما گويا اين روش چنان گران تمام مي‌شود که انگيزه مسئولان براي انتخاب آن را از بين مي‌برد؛ البته مديرعامل شرکت آب منطقه‌‌اي تهران، از احتمال اجراي باروري ابرها خبر داد و گفت: اعتبار لازم براي انجام اين کار، حدود ۹ ميليارد تومان است. مدتی قبل، مدير مرکز تحقيقات و مطالعات باروري ابرها، درباره آخرين وضعيت انجام طرح باروري ابرها گفت: هنوز هيچ اعتباري به اين مرکز تخصيص نيافته اما اگر اعتبارات به‌زودي تخصيص يابد از ۱۵ آبان، کار باروري ابرها را آغاز خواهيم کرد.
به گزارش ايسنا، بنا به گفته محمدمهدي جواديان‌‌زاده، تاکنون نامه‌نگاري‌هاي زيادي براي تخصيص اعتبارات، صورت گرفته که تا اين لحظه نتيجه‌بخش نبوده است اما اميدواريم که اين اعتبارات تخصيص يابد زيرا در غير‌اين‌صورت، بايد انجام پروژه را به تعويق بيندازيم چون براي دريافت يک هواپيما به‌منظور باروري ابرها، نيازمند يک ميليارد تومان اعتبار هستيم که با احتساب سوخت، بيمه و هزينه‌هاي ديگر، يک ميليارد و ۲۰۰ ميليون تومان هزينه براي مؤسسه به‌همراه دارد.
اين درحالي است که اگر کمبود بارندگي را با ابرهاي بارانزا برطرف نکنيم، ممکن است در آينده نه‌چندان دور، شاهد خشکسالي شديدي شويم که پيامدهاي آن، قطعا غير‌قابل جبران خواهد بود؛ بنابراين، عزم ملي و تخصيص بودجه به روش‌هاي جايگزين، تا حدودي مي‌توانند به رفع اين معضل کمک کنند تا علاوه بر شهروندان کنوني، آيندگان نيز بتوانند با استفاده از موهبت بارندگي از عواقب خشکسالي در امان باشند. حالا بايد ديد، ابرهاي بارانزايي که تعدادشان هم نسبت به سال قبل کمتر به‌نظر مي‌رسد، توان ايستادن در مقابل آلودگي و سبک‌کردن بارشان را بر فراز شهرهاي بزرگ دارند يا بايد دست به کار ديگري زد؟
- 10
- 3
