هشتمین دوره جام جهانی فوتبال زنان از هفتم ماه ژوئن با حضور ۲۴ تیم آغاز شده. پوشش رسانه‌ای فوتبال زنان در آسیا خیلی گسترده نیست و یکی از مهمترین دلایل آن ضعف فوتبال زنان در مناطق مرکزی و غرب این قاره است.
به تاریخ سال‌های اخیر که نگاه کنیم، خیلی‌ها هنوز نمی‌دانند که زنان فوتبالیست جام جهانی دارند و قدرت‌های فوتبال زنان در جهان چه کشورهایی هستند یا قهرمانان ادوار گذشته چه تیم‌هایی هستند. امروز اما شرایط بهتر شده است و به لطف شبکه‌های اجتماعی و دسترسی گسترده مردم به این شبکه‌ها، شمار بیشتری پیگیر اخبار ورزش زنان و فوتبال بانوان هستند.
جام جهانی فوتبال زنان در سال ۱۹۹۱ آغاز به کار کرده است. اگر فاصله‌اش را با روند حرکتی جام جهانی مردان مقایسه کنیم نزدیک به یک قرن می‌شود اما زنان در همین فرصت اندک توانسته‌اند علاقه‌مندان زیادی را به خود جلب کنند و مسابقاتشان مورد استقبال مردم قرار گرفته است. فوتبال زنان و مردان از جهات مختلف با یکدیگر متفاوت است. تفاوت‌های فیزیولوژیکی زنان و مردان مهمترین عامل ایجاد این تفاوت است اما در حوزه ساماندهی و مدیریت تفاوتی وجود ندارد و این تفاوت‌ها مانعی برای پیشرفت به حساب نمی‌آید.
فوتبال زنان در سراسر جهان با نابرابری دست و پنجه نرم می‌کند. یکی از بخش‌های این نابرابری‌ها که بسیار آشکار است در بخش دستمزد و حقوق بازیکنان و مربیان است.
وقتی می‌بینیم ستاره تیم ملی نروژ که سابقه قهرمانی در جام جهانی را دارد به‌خاطر تبعیض در توجه و دستمزد بازیکنان مرد و زن در کشورش دست به اعتراض می‌زند و از حضور در تیم ملی کناره‌گیری می‌کند همین جریان اعتراضی موجب می‌شود تا فوتبال این کشور به سمت تلاش برای دسترسی به حقوق برابر در فوتبال برود.
هوپ سولو، بازیکن آمریکایی معتقد است تفاوت جایزه مادی بین زنان و مردان نشان از از نهادینه شدن تفکر برتر پنداری مردان در فیفا است. در سال ۲۰۱۹ تیم قهرمان جام جهانی ۴ میلیون دلار پاداش می‌گیرد که این عدد دو برابر پاداش جام جهانی قبلی است اما این در شرایطی است که فیفا در سال گذشته بالغ بر ۴۰۰میلیون دلار هزینه پاداش در جام جهانی مردان کرد و این عدد امسال در جام جهانی زنان ۳۰ میلیون دلار خواهد بود. تفاوتی بیش از ده برابر!
سارا بیرمن مسوول زنان فیفا می‌گوید: دو برابر شدن جایزه زنان گامی بزرگ در مسیر درست است و فیفا تصمیم دارد در سه سال آینده ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار روی فوتبال زنان سرمایه‌گذاری کند.
تماشاگران میلیونی این دوره از جام جهانی نشان از اقبال فوتبال زنان در جهان دارد و حامیان این رشته ورزشی هر روز بیشتر می‌شوند. در سراسر جهان همه در تلاشند تا فوتبال زنان رشد کند و تغییرات گسترده‌ای در سطح فوتبال زنان طی سال‌های گذشته به‌وجود آمده است.
برگزاری جام جهانی تغییرات زیادی داشته و هر تیم به شیوه‌ای دست به تبلیغات زده است. زنان فوتبالیست در مسیر توسعه ابتدا در کشور خود تلاش می‌کنند و بعد این فرآیند را به سطح جهانی منتقل کرده‌اند. زنان توانمند فوتبال می‌توانند الگوهای خوبی برای دختران جامعه باشند و با عملکرد درخشان و تلاش، نسل قدرتمندی از دختران را تربیت کنند.
زمانی که فوتبال زنان فعالیت جدی و حرفه‌ای‌اش را آغاز کرد مجبور بود که نه تنها با حریفان در مستطیل سبز که با پیش‌داوری‌های زیادی مبارزه کند. پیش‌داوری‌هایی همچون: «زنان برای به دنیا آوردن نسل به‌وجود آمدند، آنها باید به شست و شوی لباس‌ها برسند و بازی زنان شبیه فوتبال آماتور است و ...» اما امروز با نمایش قدرتمندانه و درخشش زنان فوتبالیست در سراسر جهان، نگاه به فوتبال زنان در مسیر تغییرات جدی قرار گرفته است و این نوید روزهای خوبی است.
در کشور من افغانستان، فوتبال زنان قدمت زیادی ندارد. بیش از یک دهه است که زنان افغان فوتبال را آغاز کرده‌اند. در همین زمان کم با نمایش درخشان دختران افغان می‌شود به این نتیجه رسید که پتانسیل خوبی در این کشور وجود دارد اما امروز فوتبال زنان افغانستان در شرایط مطلوبی به سر نمی‌برد.
سال‌هاست که هیچ گونه سرمایه‌گذاری روی فوتبال زنان افغانستان صورت نگرفته است. دولت افغانستان، فیفا، ای اف سی، و سرمایه گذاران آزاد، فوتبال زنان افغانستان را در ابتدای مسیر پیشرفت رها کردند. سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ اوج درخشش فوتبال زنان افغانستان بود. تیم ملی بزرگسالان شکل گرفت و در کنار آن در رده‌های سنی زیر۱۴سال، زیر۱۷ سال و زیر ۱۹ سال هم تیم ملی تشکیل شد. چندین دیدار دوستانه انجام دادیم و در مسابقات قهرمانی جنوب آسیا شرکت کردیم و حتی تا مرحله نیمه نهایی پیش آمدیم. در همان سال‌ها برای نخستین بار لیگ سراسری داشتیم و مسابقاتمان از تلویزیون پخش مستقیم شد.
دوره‌های آموزشی داوری برگزار شد و بیش از ۱۰ داور با مدرک فیفا مجوز کار گرفتند. در بخش مربیگری، چهارده نفر از زنان توانمند افغانستان توانستند مدرک c آسیا بگیرند. در حال پیشرفت بودیم و مسابقات متعددی در شهر کابل برگزار می‌شد. هر روز علاقه‌مندان بیشتری جذب فوتبال می‌شدند و تشکیل تیم ملی فوتبال زنان در افغانستان بازتاب رسانه‌ای گسترده‌ای داشت.
اما این روزهای خوش و روند توسعه ادامه‌دار نبود و در نقطه‌ای متوقف شد. به یکباره تمام برنامه‌های کمیته بانوان فدراسیون فوتبال افغانستان متوقف شد و پس از دو سال برگزاری موفق لیگ برتر، لیگ منحل شد.
برگزاری مسابقات فوتبال بانوان، دستاوردهای زیادی داشت. یکی از مهمترین آنها استقبال تماشاگران بود. در دورانی که مسابقات فوتبال زنان در افغانستان برگزار می‌شد، خانواده‌ها به ورزشگاه می‌آمدند و استقبال پر شوری از مسابقات داشتند.
بازیکنانی که در تیم‌های ملی بودند تمام وقت خود را برای رشد فوتبال گذاشته بودند. آنها نه تنها بازیکن تیم ملی بودند بلکه چندین وظیفه را در کنار یکدیگر پیش می‌بردند. در مدرسه و یا دانشگاه تحصیل می‌کردند، مربیگری تیم‌های پایه و جوانان را بر عهده داشتند، در بخش‌های مدیریتی و اجرایی کمیته بانوان کمک می‌کردند، دنبال جذب و کسب حمایت‌های مالی بودند، در دوره‌های مربیگری و آموزشی داوری شرکت می‌کردند و... برای همه اینها راه پرمشقتی را طی می‌کردند و رضایت خانواده‌ها برای فوتبال بازی کردن دخترانشان خود بخش سخت ماجرا بود که باید برای آن تلاش می‌کردند. همه این تلاش‌ها در شرایطی بود که هیچ عایدی مادی نصیبشان نمی‌شد و فقط می‌توانستند هزینه رفت و آمدشان را تامین کنند.
سختی‌های ادامه مسیر و عدم حمایت‌ها بیشتر شد و آهسته آهسته تعداد بازیکنان کمتر. کم‌کم در یک نقطه‌ای فعالیت به کلی متوقف شد. امروز شاهد هستیم که رییس فدراسیون فوتبال افغانستان از سوی فیفا برکنار و مادام‌العمر از هرگونه فعالیت فوتبالی منع می‌شود. همچنین چهار عضو ارشد فدراسیون فوتبال افغانستان از سمت‌های‌شان برکنار شده و ممنوع الخروج هستند و فدراسیون با سرپرست موقت تا زمان برگزاری انتخابات اداره می‌شود. در این شرایط آشفته مدیریتی در فوتبال افغانستان اما زنان فوتبالیست و فوتبالدوست همچنان امیدوارند که روزی فرا برسد تا فوتبال زنان افغانستان فعالیت مستمر داشته باشد و در جهان بدرخشد.
هاجر ابوالفضل
- 11
- 1
