به گزارش روزنامه اعتماد، در این نوشتار می‌خواهیم بر اساس نتیجه نظرسنجی‌های ایسپا این فرضیات را بررسی کنیم. نخستین نکته در این خصوص بررسی اقبال مردم به هر یک از این دو کاندیدا (قالیباف و رییسی) در حالتی که هر دو حضور دارند و در حالتی که یکی کنار برود است یعنی اینکه هر یک از دو کاندیدای اصولگرا چقدر رای دارند و چند درصد از طرفداران کاندیدای دیگر اصولگرا در صورت کناره‌گیری حاضرند به گزینه اصولگرای دیگر رای بدهند.
نتیجه نظرسنجی‌های ایسپا حاکی از آن بود که اگر چه قالیباف با رای بیشتری شروع کرد اما در میانه تبلیغات رای او با رای رییسی برابر شد و پس از مناظره سوم رای قالیباف افت جدی کرد در حالی که رای رییسی نسبت به هفته قبل از آن تقریبا ثابت مانده بود (حدود ٢٥ درصد) . اما نکته مهم بعد بررسی این است که در صورت کناره‌گیری هر کدام از طرفداران هر یک به چه میزان حاضرند به کاندیدای دیگر اصولگرایان رای بدهند.
در اوایل اردیبهشت فقط ٣٦ درصد طرفداران قالیباف حاضر بودند اگر قالیباف کناره‌گیری کند به رییسی رای بدهند. این میزان در ٩ اردیبهشت به ٤٨ درصد، در ١٦ اردیبهشت به ٥٢ درصد و در ٢٣ اردیبهشت به ٥٨ درصد رسید. در واقع هر چه به انتخابات نزدیک می‌شدیم طرفداران قالیباف متقاعد می‌شدند اگر قالیباف کناره‌گیری کند به رییسی رای خواهند داد.
اما این اعداد با سناریوی کناره‌گیری رییسی کم نوسان‌تر بود به گونه‌ای که در همان اوایل اردیبهشت ٥٣ درصد طرفداران رییسی حاضر بودند به قالیباف رای دهند. این میزان در ٩ اردیبهشت به ٥٦ درصد، در ١٦ اردیبهشت به ٦٠ درصد و در ٢٣ اردیبهشت پس از مناظره سوم به ٥٩ درصد رسید. در واقع مشاهده می‌کنیم در نهایت در ٢٣ اردیبهشت طرفداران قالیباف و رییسی به یک اندازه (حدود ٦٠ درصد) تمایل داشتند در صورت نبود کاندیدای مورد نظرشان به کاندیدای دیگر اصولگرایان رای بدهند.
بنابراین ملاحظه می‌شود از این نظر تفاوتی بین دو کاندیدا وجود ندارد و عقلانی‌ترین کار ممکن برای اصولگرایان در این شرایط این بود که کسی در صحنه بماند که رای پایه بیشتری دارد.
در روز ٢٣ اردیبهشت یعنی پس از مناظره سوم طبق نظرسنجی میدانی ایسپا رای پایه رییسی ٢٥ درصد و رای پایه قالیباف حداکثر ١٩ درصد (بر حسب کسانی که کاندیدای خود را انتخاب کرده بودند) بود با این توضیح که رای رییسی روند ثابتی را نسبت به هفته قبل نشان می‌داد و رای قالیباف با سرعت در حال نزول بود چرا که نظرسنجی تلفنی ایسپا در ٢٤ و ٢٥ اردیبهشت نشان داد رای قالیباف با سرعت زیادی در حال نزول است. این را می‌توان به گونه دیگر هم اثبات کرد.
ایسپا در تمام نظرسنجی‌ها سناریوهای دوقطبی را از مردم سوال می‌کرد به این صورت که اگر فقط رییسی و روحانی در انتخابات باشند به چه کسی رای می‌دهید یا اگر قالیباف و روحانی باشند به چه کسی رای می‌دهید؟ تا قبل از مناظره سوم در این دو قطبی‌ها، قالیباف رقیب جدی‌تری برای روحانی بود در حالی که رییسی با روحانی فاصله داشت تا جایی که بعد از مناظره دوم قالیباف به یک درصدی روحانی رسید اما بعد از مناظره سوم در ٢٣ اردیبهشت به دلیل ریزش رای پایه قالیباف، رییسی گزینه جدی‌تری نسبت به قالیباف برای روحانی بود به این شکل که روز بعد از مناظره سوم دو قطبی رییسی، روحانی به همدیگر نزدیک‌تر بود تا دوقطبی قالیباف، روحانی.
البته دوقطبی رییسی، روحانی نیز در هفته آخر به نفع روحانی در حال تغییر بود و در آخرین نظرسنجی میدانی ایسپا در ٢٦ اردیبهشت به صورت ٣٨ به ٥٥ به نفع روحانی تغییر پیدا کرده بود. نتیجه بحث تا اینجا این است که اگر قالیباف به جای رییسی رقیب روحانی بود شکست سنگین‌تری می‌خورد. اما سناریوی بعدی که اصولگرایان معتقدند در صورتی که محقق می‌شد انتخابات به دور دوم می‌رفت حضور همزمان رییسی و قالیباف بود.
در روز بعد از مناظره سوم از بین کسانی که کاندیدای خود را انتخاب کرده بودند ٤٧ درصد گفته بودند به روحانی رای می‌دهند، ٢٥ درصد رییسی و حدود ١٩ درصد نیز قالیباف را انتخاب کرده بودند با این توضیح که رای روحانی شیب تند افزایشی و رای قالیباف شیب تند نزولی داشت.
شیب تغییر آرا نشان می‌داد حتی اگر قالیباف کناره‌گیری نمی‌کرد آرای روحانی به ٥٠ درصد می‌رسید و انتخابات در همین دور اول پایان می‌یافت هر چند در این صورت رای روحانی کمتر از میزانی بود که الان به دست آمده است.
مهدی رفیعی
- 11
- 5
