با اینکه امسال سطح زیرکشت برنج خوب بوده و برداشت‌های خوبی هم انجام شده است اما متاسفانه خریداری در بازار وجود ندارد. شواهد حاکی از آن است که برنج ایرانی و خارجی به میزان کافی در بازار وجود دارد اما کاهش قدرت خرید مردم موضوعی جدی است که مانع خرید محصول تولیدی کشور از سوی آنها شده است.
فعالان بازار برنج اعلام می‌کنند که رکود بازار برنج چند ماه است که اتفاق افتاده و علت آن نیز ورود بار جدید به بازار است. در حقیقت بار زیاد شده و برنج کشت دوم نیز به زودی اضافه خواهد شد اما از آنجایی که مردم با افزایش هزینه‌های زیادی در حوزه‌های مختلف روبه‌رو هستند، به کلی قید خرید برنج ایرانی و یا بعضا خارجی را زده‌اند و به سختی روزگار می‌گذرانند.
در همین خصوص رییس اتحادیه بنکداران مواد غذایی از کاهش تقاضا در بازار خبر داد و گفت: هر کیلو برنج درجه یک ایرانی ۳ ماه پیش بین ۱۲۰ تا ۱۴۵ هزار تومان به فروش می‌رسید، حالا به بهای ۹۰ تا ۱۱۰ هزار تومان عرضه می‌شود.
درست در روزهایی که اسکناس آمریکایی در حال رکوردشکنی است، فعالان بازار مواد غذایی از رکود تاریخی در بازار خبر می‌دهند؛ رکودی که کارشناسان مهمترین دلیل آن را کاهش قدرت خرید مردم و افزایش قیمت‌ها عنوان می‌کنند. به گفته آنها سهم خوراکی در سبد خرید مردم نسبت به گذشته کاهش چشمگیری یافته و عمده درآمد خانوار در بخش مسکن بلعیده می‌شود.
رضا کنگری رییس اتحادیه بنکداران مواد غذایی هم در این باره می‌گوید که کالا به اندازه کافی در بازار موجود است، اما تقاضا وجود ندارد.
به دلیل افزایش قیمت بی‌سابقه قیمت‌ها، فعالان بازار مدعی‌اند که سهم خوراکی‌ها از سبد هزینه خانوار نسبت به گذشته کاهش چشمگیری پیدا کرده است. این کاهش تقاضا به قدری بالا بوده که موجب عقب‌نشینی قیمت برخی از کالاها به خصوص برنج و روغن شده است.
گزارش‌های مرکز آمار هم گرانی بی‌سابقه مواد غذایی و خوراکی‌ها در ایران را تایید می‌کند. گزارش‌های اعلامی حاکی از این است که روغن مایع با تورم ۱/۲۸۹، روغن جامد با تورم ۴/۲۶۵ درصد و سیب‌زمینی با تورم ۲/۱۵۳ درصد و برنج ایرانی با تورم ۱۳۸ درصدی صدرنشین گرانی‌های اخیر بودند.
مردم به دنبال جایگزینی ارزان‌تر
با وجود اینکه نبود تقاضا قیمت کالاهای اساسی را کمی کاهش داده اما باز هم بسیاری از مردم ترجیح می‌دهند که جایگزینی ارزان‌تر برای سبد غذایی خود در نظر بگیرند.
بر اساس جدیدترین گزارش منتشرشده از سوی مرکز آمار قیمت برنج نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۳۸ درصد افزایش یافته. این در حالی است که برنج خارجی تورم ۵۱ درصدی را تجربه کرده است. گشتی در بازار نشان می‌دهد که هر کیلو برنج خارجی بین ۳۵ تا ۴۳ هزار تومان فروخته می‌شود حال آنکه قیمت برنج‌های ایرانی مرغوب معمولا بالای ۱۰۰ هزار تومان است. به عبارت دیگر اختلاف قیمت هر کیلو برنج ایرانی و خارجی به حدود ۶۰ تا ۸۰ هزار تومان رسیده و در برخی موارد برنج ایرانی ۳ برابر برنج خارجی قیمت می‌خورد.
قیمت برنج نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۳۸ درصد افزایش و برنج خارجی تورم ۵۱ درصد داشته است؛ گشتی در بازار نشان می‌دهد هر کیلو برنج خارجی بین ۳۵ تا ۴۳ هزار تومان فروخته می‌شود حال آنکه قیمت برنج‌های ایرانی مرغوب معمولا بالای ۱۰۰ هزار تومان است.
آنگونه که رییس اتحادیه بنکداران مواد غذایی به بازار گفته هر کیلو برنج درجه یک و مرغوب ایرانی در ۳، ۴ ماه اخیر با قیمتی بین ۱۲۰ تا ۱۴۵ هزار تومان به فروش می‌رسید اما اکنون با نرخ کیلویی ۹۰ تا ۱۱۰ هزار تومان و حداکثر ۱۱۵ هزار تومان عرضه می‌شود و با توجه به عرضه برنج‌های کشت دوم، قیمت‌ها روند نزولی دارند.
کنگری همچنین درباره چرایی افت قیمت برنج گفت: در ماه‌های اخیر و با توجه به برداشت برنج و نزدیکی زمان برداشت برنج‌های کشت دوم، از قیمت این محصول در بازار کاسته شده است.
به گفته این مسوول، برنج ندا در بازار عمده‌فروشان به نرخ کیلویی ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان و برنج فجر بین ۶۱ تا ۶۳ هزار تومان فروخته می‌شود و برنج درجه یک هاشمی به عنوان مرغوب‌ترین نوع برنج با قیمتی حداکثر کیلویی۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تومان قابل خریداری است. قیمت برنج‌های خارجی در ماه‌های گذشته تغییر نکرده است.
تقاضای برنج خارجی بالا رفت
کسبه بازار اما می‌گویند که تقاضای برنج خارجی بعد از گرانی برنج ایرانی چند برابر شده، چراکه خرید برنج ایرانی خارج از توان بسیاری از خانوارهای ایرانی است. آمار اعلامی هم از افزایش واردات برنج در نیمه نخست امسال خبر می‌دهد. پیش‌تر گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده بود که در نیمه نخست امسال برای ۷۱۴ هزار و ۷۷۳ تن برنج به ارزش ۶۰۸ میلیون و ۱۲۵ هزار و ۹ دلار در گمرکات کشور پروانه ترخیص قطعی صادر شده که نسبت به نیمه نخست سال گذشته که این میزان ۵۳۷ هزار و ۵۶۴ تن به ارزش ۴۹۱ میلیون و ۹۸۵ هزار و ۹۰ دلار بود از لحاظ وزنی ۳۳ درصد و از لحاظ ارزش ۲۴ درصد رشد داشته است.
البته در جدیدترین اظهار نظر شرکت بازرگانی دولتی ایران مقدار برنج واردشده به کشور را یک میلیون و ۵۷ هزار تن اعلام کرده که ۲۰ درصد آن برای تنظیم بازار بوده است. این حجم از برنج در شرایطی وارد شده که معمولا در سال‌های گذشته در فصل برداشت واردات برنج به کشور ممنوع اعلام می‌شد. اما به نظر می‌رسد تسهیل واردات هم نتوانسته برنج ایرانی را به بسیاری از سفره‌های مردم بازگرداند.
- 18
- 4
