هدف اصلی استفاده از پلاسیبو، بررسی تأثیر درمانهای مراقبتی جدید استپلاسیبو
پلاسیبو به معنی «من خوب خواهم شد» – به استفاده از روش های درمانی صوری و تلقینی گفته می شود که میتواند با فریب بیمار، اثر مثبتی در روند بهبودی وی داشته باشد. اثر درمانی که از بکار بستن این چنین روش هایی حاصل می شود را نیز اثر پلاسیبو می نامند. رایج ترین روشها برای ایجاد اثر پلاسیبو استفاده از دارونما (چیزی ظاهراً شبیه به دارو بدون هیچ اثر واقعی) و جراحی های دروغین است.
در روند استفاده از شبه داروها، یک قرص بدون اثر به بیمار داده می شود و به وی گفته می شود که با خوردن این قرص حالش بهبود می یابد. البته بیمار نباید بفهمد که این قرص، قرص بی تاثیر است و شما در حال اجرای یک روند شبه دارویی بر روی وی هستید. تجربیات پزشکان نشان داده است که این پدیده روانی تأثير بسیار بالایی در بهبود خیلی از بیماران دارد. کاربردهای پلاسیبو یا دارونما اینست که پژوهشگران اکثرا از شبه دارو در تحقیقات آزمایشگاهی خویش استفاده می کنند تا اثر حقیقی یک داروی جدید را مورد آزمایش قرار دهند.
تاریخچه پلاسیبو
در اواخر قرن هجدهم، یک درمانگر آمریکایی اختراع عجیب کرد. اختراع وی دو میله فلزی با یک نوک در انتها بود که هر یک حدود هشت سانتی متر بودند. او ادعا میکرد این میله ها، از فلزهای غیرمعمول درست شده و میتوانند سبب بهبود روماتیسم، التهاب های بدن و سردرد شوند! او حدود ۲۰ دقیقه نوک میله ها را روی بدن بیماران می گذاشت و می گفت که آنها الکتریسیته زیان بخش زیر بافت ها را بیرون می کشند. گرچه برخی از مراجع حرفه ای این اختراع را کلاه برداری بیش نمی دانستند، ولی مردم حاضر بودند مبلغ زیادی برای خرید این میله ها بپردازند. ظاهرا این میله ها حقیقتا تأثیر مثبت روی درمان بعضی از بیماریها داشتند.
پس از فوت آن درمانگر، در سال ۱۷۹۹، یک پزشک انگلیسی برای ثابت کردن این باور نادرست، میله هایی چوبی درست کرد و ثابت کرد که این میله های چوبی ارزان قیمت درست همان اثر را دارند و تأثیر این میله ها تلقینی و خیالی است. این برای نخستین بار بود که کسی به روشنی، اثر پلاسیبو (Placebo) یا دارونما را نشان می داد.
رایج ترین روشها برای ایجاد اثر پلاسیبو استفاده از دارونما و جراحی های دروغین استپلاسیبو و تحقیقات بالینی
همان طور که اشاره شد، هدف اصلی استفاده از پلاسیبو، بررسی تأثیر درمانهای مراقبتی جدید است تا پژوهشگران پی ببرند میتوانند آنها را در حوزه درمان برای همیشه بکار ببرند یا نه. اصول اخلاقی می گوید که قبل از شروع تحقیق، به تمام افراد شرکت کننده در کارآزمایی بالینی گفته شود که امکان دارد دارونما دریافت کنند. معمولاً یک گروه داروی هدف و گروهی دیگر، دارونما دریافت می کنند. دارونما میتواند قرصی از جنس قند باشد. در بعضی از موارد، حتی پژوهشگر هم نمی داند که کدام شرکت کننده دارونما و کدامیک داروی اصلی (فعال) را دریافت می کنند؛ به این نوع مطالعات، آزمایش کور می گویند. جالب اینجاست بدانید گاهی وقت ها افرادی که دارونما دریافت می کنند، اوضاع جسمی بهتری پیدا می کنند.
پلاسیبو معمولاً از جنس ویتامین ها، شکر و مواد بدون ضرر می باشدعملکرد پلاسیبو
روش عملکرد پلاسیبو هنوز کاملاً شناخته نشده است، ولی شامل یک واکنش پیچیده عصبی زیست شناختی است که شامل مواردی از افزایش ترشح انتقال دهنده های عصبی مثل اندورفین و دوپامین و فعالیت بیشتر در بعضی مناطق مغزی مرتبط با خلق و خو، واکنش های عاطفی و خودآگاهی است. تمامی این موارد میتوانند در شما فرآیند درمان را ایجاد کنند ولی دارونما خود به تنهایی بر درک مغز اثر ندارند بلکه رفتن پیش پزشک، لباس سفید او و روند خود درمان همه اینها میتواند تأثیر عمیقی در درک بدن از علایم داشته باشد چون شما حس می کنید مورد توجه و مراقبت قرار می گیرید.
جنس پلاسیبو
پلاسیبو معمولاً از جنس ویتامین ها، شکر و مواد بدون ضرر می باشد. البته گاهی رایحه درمانی هم در بیماران سرطانی برای جلوگیری از حالت تهوع و حال عمومی بد، بعد از مصرف داروهای کیموتراپی نیز جز روند پلاسبو می باشد.
در فهرست بیماری هایی که تحت تأثیر پلاسیبو قرار می گیرند، میتوان انواع گوناگون درد، افسردگی، بیماری های مزمن مانند بیماری قند یا بیماری های قلبی و حتی بعضی از انواع سرطان ها را مشاهده کرد.
استفاده از پلاسیبو یا دارونما به عنوان روش درمانی توسط پزشکمنظور از اثر پلاسیبو چیست؟
گاهی وقت ها امکان دارد افرادی که پلاسیبو دریافت می کنند، از خودشان واکنش بروز دهند. این واکنش میتواند مثبت یا منفی باشد. به عنوان مثال، امکان دارد علایم بیماری فردی عود کند یا امکان دارد اثرات جانبی جدیدی سراغ شخص بیاید. این واکنش ها تحت عنوان «اثر دارونما» شناخته می شوند.
پس نتیجه می گیریم حتی امکان دارد شرایطی پیش آید که مردم علی رغم آگاهی از دریافت پلاسیبو، باز هم واکنش نشان دهند. مطالعات ثابت کرده اند که دارونماها میتوانند تأثیرات بدی داشته باشند. در این جا به چند مورد اشاره می کنیم:
- بیماری افسردگی
- درد
- اختلالات خواب
- سندرم روده تحریک پذیر
- یائسگی
پلاسیبو شبیه دارو است اما خواص دارویی ندارد مشکلات اثر پلاسیبو یا دارونما در روند درمان
یکی از مشکلات اثر پلاسیبو این است که میتواند از اثرات واقعی یک داروی واقعی در طی یک مطالعه متفاوت باشد. شبه دارو برای تمامی درمانگران صرف نظر از این که چه درمانی را تجویز می کنند خوب است و برای دانشمندانی که سعی می کنند اثر واقعی مداخله های درمانی را محاسبه کنند، عامل بدی به حساب می آید! به دلیل آن که داروی تازه ای که پژوهشگران فکر می کنند با مکانیسم خاصی سبب درمان بهتر یک بیماری می شود، امکان دارد واقعا تأثیر فیزیکی خاصی نداشته باشد و صرفا به صورت دارونما عمل کند! محققان برای مقابله با این موضوع از روش های آزمایشی متفاوتی استفاده می کنند.
اثر پلاسیبو اغلب در پژوهش‌ها برای کمک به پزشکان و دانشمندان انجام می شودگردآوری: بخش سلامت سرپوش
- 19
- 1
