گوش دادن فعال، یک عمل است نه یک ضدِ عمل. گوش دادن فعال فقط این نیست که به صحبتهای طرف مقابل گوش کنید بلکه به معنای حضور شما در پروسه شنیدن است. به معنای فهم کامل تمام حرفها و نشانه‌های گفتاری اوست. به این معناست که حرفهای او را از طریق گوش خود می‌گیرد و از طریق ذهن خود هضم می‌کنید. به این عمل می‌گویند «گوش دادن فعال».یک فرد عادی در هر یک دقیقه، می‌تواند ۲۲۵ کلمه بیان کند اما به خوبی می‌تواند ۵۰۰ کلمه در دقیقه را گوش دهد. این تفاوت ۲۲۷ کلمه‌ای، باعث می‌شود ذهن ما مشغول پر کردن این خلأ گردد.
یعنی ما شروع به پر کردن این اختلاف رقم در ذهن خود می‌کنیم و شروع به شنیدن چیزهای دیگر به همراه حرفهای طرف مقابلمان می‌کنیم. ما در طول یک مکالمه، حرفهای ذهنی خود، حرفهای محیط، حرفهای نوشته شده و هر چیز دیگری را نیز همزمان می‌شنویم. همین امر باعث می‌شود نتوانیم در یک گفتگو، از مهارت گوش دادن فعال بهره‌مند باشیم و به راحتی حواسمان هنگام صحبت کردن طرف مقابلمان، پرت شود.دلیل دیگر این حواس پرتی، خودخواهی ماست. ما در یک گفتگو، بیشتر مایل هستیم که در مرکز توجه قرار بگیریم نه در حاشیه، و حرف زدن، یکی از راههای رسیدن به مرکز توجه است. به همین دلیل است که بیش از آنکه گوش دهیم، مایلیم حرف بزنیم. این مساله نیز باعث فقدان مهارت گوش دادن فعال در ما می‌شود.
گوش دادن فعال، نشان دهنده باهوشی
هنگام گوش دادن فعال، در واقع دارید یک فعالیت مهم یعنی دادن بازخوردها به طرف مقابل را انجام می‌دهید. شما ساکت هستید و به طور فعالانه گوش می‌دهید. در نتیجه رئیس یا همکار یا شخص مقابلتان بر این باور قرار می‌گیرد که شما شخص باهوشی هستید که نیازی نمی‌بینید خیلی سریع پاسخ هر حرفی را بدهید و بیش از حد توضیح دهید.سخن ور خوب بودن، گوش دادن فعال است. یعنی در یک گفتگو، کمترین چیزی که اهمیت دارد گفتن است و بیشترین قسمتی که مهم است، گوش دادن است. جوهره یک ارتباط خوب، به حرف زدن نیست، به گوش دادن فعال است.تصور کنید دوستتان را ملاقات کرده اید و متوجه شده اید به تازگی مشکلی برایش پیش آمده.
آنچه دوست شما از شما انتظار دارد همدلی شماست و این همدلی از طریق شنیدن کامل و هضم حرفهای او یا به عبارتی دیگر از طریق گوش دادن فعال ایجاد می‌شود. دوست شما انتظار دارد از سوی شما شنیده شود. درک شود.نه اینکه برایش نسخه بپیچید.اگر در این گفت‌و‌گو از مهارت گوش دادن فعال استفاده نمایید، متوجه خواهید شد که پس از اندک زمانی در احساس طرف مقابلتان تغییر شگرفی ایجاد شده است. به این طریق شما به خوبی کل قضیه را درک کرده اید، او نیز حالش بهتر شده و حالا اگر شما نظر یا پیشنهادی ارائه دهید قطعا یک پیشنهاد سطحی نیست بلکه یک پیشنهاد سنجیده است.
کسب مهارت گوش دادن فعال
خلاصه سازی
پس از گوش دادن فعال به صحبتهای شخص مقابل خود، می‌توانید خلاصه‌ای از حرفهای او را در یکی دو پاراگراف بیان کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا معنای دقیق‌تر و عمیقتری از آنچه گفته شد را درک نمایید چرا که شما در حال بیان همان حرفها هستید متنها از زاویه دید خودتان و به روش خودتان. از طرفی شخص گوینده نیز به دقت گوش می‌کند و اگر شما چیزی را به طور صحیح برداشت نکرده باشید یا نگرفته باشید، آنرا برایتان روشن می‌کند.
سوال کنید
با سوال پرسیدن از شخص گوینده، به او حس را می‌دهید که به حرفهایش توجه شده. شما می‌توانید با پرسیدن جزئیات بیشتر در مورد آن مسئله، علاقه خود را به طور بهتری به آن بحث نشان دهید. به عنوان مثال فرض کنید رئیس شما به دفتر کارتان آمده و کارهای زیادی به شما محول می کند و تاکید دارد همه اینها مهم هستند و از نظر زمانی هم تا فلان زمان بیشتر فرصت نیست. در این حالت اگر شما از مهارت گوش دادن فعال استفاده کرده باشید، متوجه خواهید شد که یکی دو تا از این کارها بیشتر مورد نظر رئیس شما بوده و شاید خودش نمی‌دانسته.
پس وقتی حرفهای رییستان تمام شد می‌توانید به او بگویید: بسیار خوب آقای رییس، به نظر می‌رسد فلان کار و فلان کار از کارهایی هستند که در حال حاضر همسو با فعالیت های شرکت می‌باشند و از نظر زمانی نیز وقت گیر‌تر هستند، آیا اجازه می‌دهید ابتدا روی این دو مورد کار کنم؟در این موقع است که رئیس شما به شدت متحیر خواهد شد که شما کاملا حرفهای او را گرفته اید و به این باور می‌رسد که شما کارمندی هستید که به خوبی حرفهای رئیس خودش را می‌فهمد و از نظر فکری با او هم نظر است.
استفاده از حرکتهای تاییدی
تایید توسط سر و لبخندزدن، یکی از نشانه‌های مثبت در گوش دادن فعال است. شما با این کار نشان می‌دهید که موافق حرفهای او هستید و این موافقت برای او خوشایند است. همچنین نشان دهنده این است که شما به موضوع علاقه مند هستید نه متنفر.بعنوان مثال وقتی همکار یا کارمند شما با مشکلی روبه‌رو می‌شود و آنرا با شما مطرح می‌کند اگر از حرکتهای تاییدی سر و لبخند استفاده کنید، حس راحت بودن و بیان صحیح مشکل به او دست می‌دهد و در این صورت حل مشکل بسیار آسان‌تر خواهد بود. به طور کلی استفاده از این شیوه در زمانه‌ای که اکثر مردم از خود حس خستگی نشان می‌دهند ومنتظر می‌ایستند تا حرف طرف مقابل تمام شود و بروند، می‌تواند باعث یک عامل مهم و تشویق کننده برای شخص گوینده محسوب شود.
- 19
- 6
