آبله مُرغان (به انگلیسی: Chicken pox)، از بیماری‌های خفیف و بسیار واگیردار است. این بیماری که در کودکان شایع‌تر است، توسط ویروس هرپس زوستر ایجاد می‌شود.
نشانه‌های آبله مرغان
نشانه‌های زیر بیشتر در کودکان، خفیف بوده اما در بزرگسالان، شدید هستند:
خارش سطحی پس از یک روز
تب
درد شکمی یا احساس ناخوشی همگانی که ۲-۱ روز به درازا می‌کشد.
بثورات پوستی که کم و بیش در هر جای بدن میتواند پدید آید مانند روی پوست سر، آلت تناسلی، داخل دهان، بینی، گلو، یا مهبل. تاول‌ها ممکن است در نواحی بسیار گسترده‌ای از پوست گسترده شده باشند اما در دست و پا کمتر ظاهر می‌شوند. تاول‌ها در ۲۴ ساعت می‌ترکند و در محل آنها دلمه پایه ریزی می‌شود. هر ۴-۳ روز مجموعه‌هایی از تاول‌های جدید به وجود می‌آیند. بثورات ابتدا روی تنه، سپس سر و صورت و با شیوع کمتری روی دست و پا ظاهر می‌شوند. بثورات ابتدا پاپولند وسپس به وزیکول و پوستول و در نهایت به پوسته تبدیل می‌شوند.
پاپول‌ها و وزیکولها در زمینه‌ای اریتماتوز قرار دارند. از خصوصیات بثورات آبله مرغان، ظهور سریع آنها و نیز وجود هم‌زمان پاپول، وزیکول و پوسته در یک زمان می‌باشد. خارش به طور تقریبی در همه بیماران وجود دارد. وزیکول میتواند در تمامی قسمت‌های مخاطی وجود داشته باشد.
در بزرگسالان یک سری نشانه همانند آنفلوآنزا نیز وجود دارد.
انتقال یا سرایت بیماری آبله مرغان
محتمل‌ترین راه سرایت بیماری از طریق سیستم تنفسی و ترشحات تنفسی است. راه دیگر انتقال تماس مستقیم با ضایعات پوستی بیمار مبتلا به آبله‌مرغان یا زونا است. میزان انتقال در تماس‌های خانوادگی ۹۰-۸۰% است.
دوره سرایت آبله‌مرغان از ۴۸-۲۴ ساعت قبل از ظهور ضایعات پوستی شروع می‌شود و تا وقتی است که تمام وزیکولها ضایعات پوستی دلمه بسته و خشک شوند و ضایعات آبدار وجود نداشته باشد.
دوره نهفته (کمون) بیماری بین ۲۱-۱۰ روز است اما معمولا ۱۷-۱۴ روز طول می‌کشد.
عوارض آبله‌مرغان
عفونت پوست: شایعترین عارضه عفونی آبله‌مرغان ، اضافه شدن عفونت ثانویه باکتریال بر روی ضایعات پوستی است. علت این عفونت خراشیدگی آنها بدنبال خاراندن می‌باشد. همچنین برخی اوقات جای تاول در صورتی که تاول عفونی شود، باقی می‌ماند.
عفونت ریه: وخیم‌ترین عارضه آبله‌مرغان است و اغلب بالغین را گرفتار می‌کند. معمولا ۵-۲ روز بعد از شروع بیماری با علایم تنگی نفس ، سرفه و تند شدن تنفس و تب ظاهر می‌شود و ممکن است باعث نارسایی تنفسی شود.
بیماری زونا: گاهی پس از طی شدن سیر بیماری آبله مرغان ، ویروس در بدن به حالت خفته باقی می‌ماند (احتمالاً در ریشه اعصاب نزدیک نخاع ). این ویروس خفته ممکن است سال‌ها بعد دوباره بیدار شود و بیماری زونا را ایجاد کند.این بیماری ناشی از فعال شدن دوباره ویروس واریسلا زوستر در رشته عصبی نخاعی است که با درد شدید و ضایعات پوستی مشخص می‌شود.
سایر عوارض: عبارتند از عفونت مغز یا یرده‌های مغزی بوسیله ویروس واریسلا زوستر ، التهاب قلب ، قرنیه ، مفاصل و کبد و پانکراس.
پیشگیری از آبله مرغان
واکسن: اخیرا نوعی واکسن زنده ضعیف شده واریسلا مورد تایید قرار گرفته است. این واکسن در کودکانی که از نظر ایمنی سالم هستند، استفاده می‌شود.
ایمنوگلوبولین واریسلا زوستر (VZIG): VZIG حاوی آنتی‌بادی ضد ویروس واریسلا است که در موارد زیر استفاده می‌شود (در صورتی که این افراد تماس با بیمار داشته باشند.):
بچه‌های با ضعف سیستم ایمنی
افراد طبیعی در سن بلوغ که حساس هستند (از نظر ایمنی)
خانمهای حامله
نوزادانی که در معرض آبله‌مرغان مادر قرار گرفتند.
نوزادان با سن کمتر از ۲۸ هفتگی که در بیمارستان بستری شده‌اند.
در موارد بالا VZIG باید در عرض ۹۶ ساعت بعد از تماس تزریق شود. در صورت ابتلا به آبله‌مرغان معمولا ایمنی برای تمام عمر باقی می‌ماند و دو بار ابتلا به آبله‌مرغان نادر است، ولی احتمال ابتلا به زونا در این فرد وجود دارد.
درمان آبله مرغان
هدف درمان آبله‌مرغان جلوگیری از بروز عوارض آن است. برای این منظور گرفتن ناخنها ، حمام روزانه با آب ولرم و داروهای ضد خارش توصیه می‌شود. درمان با آسیکلوویر نیز در بیمارانی که کمتر از ۲۴ ساعت از بیماری آنها گذشته، توصیه می‌شود، بخصوص در بیماران بالای ۱۵ سال. اگر تب وجود دارد، از استامینوفن استفاه کنید. به هیچ عنوان از آسپیرین استفاده نکنید، زیرا این دارو ممکن است در بروز سندرم رای (یک نوع آنسفالیت) در کودکانی که دچار عفونت ویروسی‌هستند، نقش داشته باشد.
