فیلم/ کتایون خسرویار: هیچوقت ایران را ترک نمی‌کنم

کتایون خسرویار، بازیکن پیشین تیم ملی فوتبال بانوان ایران و سرمربی رده جوانان تیم ملی بانوان، با عقد قراردادی یک ساله با باشگاه رین اف سی، طی هفته جاری ایران را به مقصد آمریکا ترک خواهد کرد.

او که اصالتی ایرانی-آمریکایی دارد در سال ۱۹۸۷ در آمریکا متولد شد و در سن ۱۷ سالگی به ایران آمد و از این فرصت برای حضور در نخستین تیم ملی بانوان ایران استقاده کرد.

او همچنین اولین مربی ایرانی در دنیا است که موفق به دریافت مدرک A مربیگری فیفا شده است.

کتایون خسرویار در گفت و گویی اختصاصی با جواد منتظری، خبرنگار یورونیوز در ایران درباره پیشینه فوتبالی‌اش گفت: «من از پنج سالگی فوتبال را شروع کردم. درخواست پدرم بود، چون خیلی فعالیت داشتیم و باید شب خوابمان می‌برد. فوتبال آن موقع بهترین ورزش بود برای دختران در آمریکا. عاشقش شدم. هیچ وقت متوقف نشدم و از مرحله های مختلف بالا رفتم، به تیم ایالتی رفتم، تیم شهر و میخواستم بروم تیم ملی. فکر نمی کردم در تیم ملی یک کشور دیگر انتخاب بشوم، آن هم ایران، چون همیشه دوست داشتم در تیم ملی آمریکا بازی کنم و زندگیم عوض شد.»

پیشینه فوتبال زنان در ایران به دهه چهل خورشیدی برمی گردد. نخستین تیم فوتبال زنان ایران توسط باشگاه فوتبال «تاج» تأسیس شد و به دنبال آن باشگاه‌های پرسپولیس و دیهیم نیز تیم زنان خود را تشکیل دادند و با بالا رفتن تعداد تیم‌ها و استقبال دختران از این رشته ورزشی، فدراسیون فوتبال ایران نیز تشکیل اولین تیم ملی زنان ایران را در دستور کارش قرار داد.

اما پس از وقوع انقلاب ۱۳۵۷ فوتبال زنان دستخوش تغییرات بسیاری شد و تا سال ۱۳۸۴ تیم ملی فوتبال بانوان در هیچ رویداد ورزشی حضور نیافت.

کتایون خسرویار پیرامون شرایط فوتبال بانوان در اوایل ورودش به ایران در سال ۲۰۰۵ به خبرنگار یورونیوز گفت: «وقتی به ایران آمدم فوتبال بانوان اصلا نبود و من حس کردم ماندن من اینجا خیلی مهم‌تر است تا اینکه برگردم آمریکا و به زندگی خیلی راحتم ادامه بدهم. فوتبال بانوان وجود نداشت و فوتسال بود و من ماندم ایران و طی آن چند هفته فقط فوتسال تمرین می کردم و به باشگاه می‌رفتم. بعد از اینکه چند هفته ماندم فوتبال بانوان شروع شد و همه در فدراسیون می‌دانستند من فوتبالیستم و قبل از این که برگردم آمریکا از من پرسیدند دوست دارم در ایران بمانم و جزو اولین تیم ملی فوتبال بشوم و اصلا بدون آنکه فکر کنم یا با خانواده‌ام حرف بزنم، تصمیم گرفتم که بمانم.»

اما علی‌‌رغم پا گرفتن مجدد فوتبال زنان در سال ۱۳۸۴، محدودیت‌ها و مشکلات فراوانی سر راه مربیان و بازیکنان بود که از میان آن ها می توان به کمبود زمین تمرین، عدم حمایت مالی و نبود آکادمی های مختص کشف و پرورش استعدادهای جدید اشاره کرد.

کتایون خسرویار با اشاره به موانع و مشکلات سر راه فوتبال بانوان، به یورونیوز گفت: «ما در یک کشور اسلامی هستیم ولی نباید یادمان برود که این کشور عاشق فوتبال است. حالا مهم نیست چه کسی دارد بازی می کند. فوتبال فوتبال است. من داشتم آینده‌ام را نگاه می کردم واقعا فوتبال جزء زندگی خانم ها هم می شود و خیلی هم مهم است. و چه بهتر از اینکه ۱۴ سال پیش این اتفاق نمی توانست بیافتد ولی الان ممکن است. من که الان با تیم ملی جوانان که سرمربی شان هستم باید بهشان یادآوری کنم که ۱۴ سال پیش این گونه نبود. اینکه خبرنگار، عکاس، همه آدمها این همه امکانات بخواهند به ما بدهند، چنین چیزی وجود نداشت. شرایط خیلی بهتر شده و می دانم و مطمئنم که در سالهای آینده خیلی بهتر می شود.»

اما پوشش اسلامی از جمله مواردی بود که در ابتدای راه برای بازیکنان تیم ملی فوتبال بانوان ایران ایجاد مشکل کرد. آن‌ها قرار بود روز جمعه سوم ژوئن سال ۲۰۱۱ در دور دوم رقابت‌های مقدماتی المپیک ۲۰۱۲ لندن با اردن رویارو شوند، اما زمان کوتاهی قبل از آغاز مسابقه، نماینده بحرینی فدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا) که ناظر این مسابقه بود از شرکت زنان فوتبالیست ایران جلوگیری کرد و شرط حضور آنها را تغییر در لباس ورزشی‌شان اعلام کرد. به این ترتیب، مسابقه لغو شد و اردن با کسب سه امتیاز برنده اعلام و ایران از دور مسابقات حذف شد.

این بازیکن اسبق تیم ملی بانوان در همین رابطه به خبرنگار یورونیوز گفت: «تلخ ترین خطره‌ای که از دوران بازیکنی‌ام دارم برمی‌گردد به سال ۲۰۱۱ که ما را به خاطر حجاب از دور دوم المپیک کنار گذاشتند. من آن موقع در انگلیس دانشجو بودم. رفت و آمدم خیلی زیاد بود و درسم را گذاشتم کنار به خاطر این تورنمنت و خیلی راحت به ما گفتند که ببخشید نمی‌توانید بازی کنید در این تورنمنت. حالا این فقط داستان من نیست، داستان ۲۲ نفر دیگر هم هست.»

کتایون خسرویار در ادامه با اشاره به تلاش‌های صورت گرفته برای پذیرش پوشش مورد نظر ایران از سوی فیفا گفت: «بعد از اتفاقات ۲۰۱۱ که ما را به کل از بازی‌های المپیک کنار گذاشتند، موضوع حجاب دو سال طول کشید تا مطرح بشود و خانم‌ها بتوانند با حجاب بازی کنند. چون من با و بی حجاب بازی کرده بودم، زیاد برایم فرقی نداشت، فقط برایم مهم بود که بازی کنم و تیمم بازی کند. من خیلی کمپین کردم برای این موضوع که حالا اگر خانم‌ها مسلمانند و می خواهند با حجاب بازی کنند، این اجازه را داشته باشند و من می‌دانم که این نکته بسیار عجیبی هست برای تمام دنیا! حالا نه برای کشورهای مسلمان ولی چرا که نه، قانون کشور است و اگر خانم‌ها باید این گونه بازی کنند، [جامعه جهانی] باید قبول کند.»

اما سرمربی تیم ملی زیر ۱۹ سال بانوان ایران در رقابت‌های آسیایی ویتنام، ماه‌ گذشته قراردادی را با باشگاه رین اف سی آمریکا امضا کرد و به موجب آن قرار است به عنوان سرمربی آکادمی رین فعالیت خود را شروع کند. حساب رسمی آکادمی رین (@theReignAcademy) طی توئیتی در تاریخ هفدهم آوریل به طور رسمی پیوستن این مربی ایرانی-آمریکایی به این باشگاه را اعلام کرد. سیتل رین اف سی (Seattle Reign FC) یکی از باشگاه‌های حرفه‌ای فوتبال زنان در آمریکا است. این باشگاه در سال ۲۰۱۲ در شهر سیاتل ایالت واشنگتن تاسیس شد و یکی از نه عضو لیگ ملی فوتبال زنان در آمریکا است.

کتایون خسرویار در پاسخ به این سوال که آیا این قرارداد همکاری به معنای ترک همیشگی ایران است، به یورونیوز گفت: «من هیچوقت ایران را ترک نمی کنم. من سرمربی آکادمی رین اف سی شده ام اما همچنان همکاری با فدراسیون دارم آن هم در بخش تیم ملی جوانان. دلیل اینکه می خواهم بروم به شهر سیاتل آمریکا این است که خودم را بهتر کنم برای تیم ملی، برای آینده تیم ملی! هنوز مربی جوانی هستم، هنوز حس می کنم هیچ چیز بلد نیستم و باید بروم یاد بگیرم و من الان یک زمانی دارم که بتوانم مغزم را با تاکتیک، تکنیک و فرهنگ فوتبال مختلف دنیا پر کنم چون که فوتبال بانوان آمریکا در دنیا بهترین است و خیلی دوست دارم نکته هایی که از آن جا یاد می گیرم را به ایران بیاورم.»

به نظر می‌رسد در سال‌های گذشته، فدراسیون فوتبال ایران سعی کرده تا توجه بیشتری به فوتبال بانوان در رده‌های ملی نشان دهد. مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال ایران در مصاحبه‌ای با خبرگزاری تسنیم در مرداد ۹۶ گفت که حمایت از فوتبال بانوان یکی از «اولویت‌های اساسی فدراسیون فوتبال» است چرا که زنان فوتبالیست‌ ایرانی «ظرفیت‌های بسیار بالایی در این زمینه دارند و می‌توانند برای کشورمان افتخارات بسیاری کسب کنند و به همین منظور برنامه‌ریزی انجام شده تا اردوها و برنامه‌های تدارکاتی این تیم به صورت منظم برگزار شود تا بازیکنان با استفاده از ظرفیت کادر فنی خود را برای حضور در مسابقات بین‌المللی محک بزنند.»

کتایون خسرویار پیرامون چند و چون حمایت‌ها از فوتبال ملی بانوان به یورونیوز گفت: «با توجه به این‌که تیم ملی فوتسال بانوان ایران دو بار قهرمان آسیا شده، این ما را خیلی کمک کرد. چون مسئولان می توانند ببینند هر چقدر در فوتبال بانوان سرمایه‌گذاری کنند، ۱۰ برابر بیشتر برمی گردد و برای صورت یک کشور مخصوصا ایران بسیار مثبت است که هر چقدر ما را حمایت کنند برایشان مدال می آوریم، اگر مدال نیاوریم احترام می‌آوریم. هفته پیش که برگشتیم احترام تیم جوانان بیشتر شد. امیدوارم این حمایت بیشتر بشود، و اگر نشد، در همین حد بماند.»

لیگ برتر فوتبال بانوان ایران با نام لیگ کوثر بانوان فوتبال ایران با شرکت دوازده تیم از استان‌های مختلف از سال ۱۳۸۷ آغاز شده و اکنون یازدهمین دوره خود را پشت سر می گذارد. اما پرسش های فراوانی درباره سطح کیفی آن مطرح است. مریم ایراندوست، سرمربی تیم فوتبال بانوان ملوان بندرانزلی در مصاحبه ای با ایسنا ضمن انتقاد از ۱۲ تیمی بودن لیگ گفته بود که ما به خاطر AFC می خواهیم هر طور شده لیگ را با دوازده تیم برگزار کنیم تا مجوز لیگ حرفه ای را بگیریم ولی برگزاری این نوع لیگ و انصراف چند تیم در نیمه راه، برگزاری مسابقات را زیر سوال می برد.

کتایون خسرویار نیز معتقد است که اگر چه در لیگ ایران مربیان و بازیکنان خوبی وجود دارند، اما فوتبال زنان به دلیل عدم برگزاری لیگ جوانان آن قدر که باید حرفه‌ای نیست. او همچنین مشکل دیگر لیگ را به روز نبودن برخی از مربیان و نبودن فضای پیشرفت برای تعداد زیادی مربی فوق العاده می داند.

او با اشاره به آهسته بودن روند پیشرفت فوتبال بانوان در ایران به یورونیوز گفت: «تعداد زیادی پروژه با لالیگا و آرسنال داریم و خیلی دوست دارم فدراسیون درهایش را به این موضوعات باز کند و بتوانیم آکادمی بزنیم در کل کشور و بازیکنان و مربیانی به خارج بفرستیم تا از نظر تحصیلات بهتر شوند و برگردند. پس هر چقدر روی بازیکن و مربی سرمایه گذاری کنیم به نفع فدراسیون می شود و فدراسیون خدا را شکر اعتماد می کند به من برای این موضوعات و هر چقدر من فدراسیونم و تیمم را قوی کنم، به نفع خودم است.»

کتایون خسرویار پس از حضور در چندین رویداد و مسابقه بین المللی برای تیم ملی فوتبال بانوان ایران، در سن ۲۴ سالگی از دنیای بازی خداحافظی کرد و به مربیگری روی آورد و حالا در ۳۲ سالگی به عنوان یکی از معروف ترین مربیان ایرانی در دنیا شناخته می شود و در سال ۲۰۱۸ به عنوان برترین مربی دنیا انتخاب شد.

او در این باره به خبرنگار یورونیوز گفت: «یک پورتالی هست به نام و من فوتبال یونایتد که در آمریکا است اما برای تمامی بازیکنان و مربیان فوتبال بانوان است. دقیقا در سال ۲۰۱۸ با فکر می کنم اخذ ۶۰ درصد آرا به عنوان برترین مربی دنیا انتخاب شدم.»

کتایون خسرویار به عنوان یکی از تاثیرگذارترین چهره ها در فوتبال بانوان ایران شناخته می شود. اخذ گواهینامه مربیگری A فیفا به عنوان اولین زن ایرانی، به کار گرفتن به روزترین متدهای تمرین و استعدادیابی در سراسر کشور از جمله خدمات او در این عرصه به شمار می‌رود. او تا کنون توانسته چهار بازیکن ایرانی-آمریکایی را جذب تیم ملی زیر ۱۹ سال ایران کند.

او در همین خصوص به یورونیوز گفت: «دو سه نفرشان آمدند ایران تست دادند و من و کادر فنی قبول کردیم. یک بازیکن جدید هم که برای ال ای گلکسی بازی می کند آمد به تورنمنتی در روسیه و آنجا توانستم از او تست بازی بگیرم اما متاسفانه بیماری ریه گرفت و نتوانست در بازیهای آسیایی همراه ما باشد. در حال حاضر چهار بازیکن دو ملیتی دارم حداقل ۳۰ نفر دیگر هستند که دوست دارند برای تیم ملی تست بدهند.»

کتایون خسرویار چند روز دیگر ایران را به مقصد سیاتل آمریکا ترک می کند تا پس از کسب تجربیات تازه و به روز کردن دانش خود، به ایران بازگردد و آن ها را در اختیار جامعه فوتبال بانوان ایران قرار دهد، امری که محقق شدنش به رویکرد فدراسیون فوتبال ایران نیز بستگی دارد.