دیسک اغلب انسان‌ها بیرون زدگی دارد +فیلم

احمد فاتح متخصص طب سنتی در برنامه انارستان شبکه افق درباره بیرون زدگی دیسک کمر در انسان‌ها صحبت کرد. او گفت تقریباً تمام افراد دیسک بیرون زده دارند و این یک مسئله عادی است. در ویدئوی زیر توضیحات بیشتر این متخصص را می‌شنوید.

ستون فقرات یکی از مهم ترین بخش های بدن است که از تعدادی مهره و دیسک تشکیل شده است. این بخش نیز مانند دیگر نقاط بدن انسان با افزایش سن ضعیف شده و دچار فرسودگی و تخریب می شود. فرسودگی ستون فقرات ضعیف شدن مهره ها و دیسک بین آن ها را به دنبال دارد و عارضه ای با نام بیرون زدگی دیسک را ایجاد می کند. بیرون زدگی دیسک یکی از رایج ترین اختلالات ستون فقرات است که باعث خارج شدن ماده ی نرم و ژله ای داخل دیسک از پوسته سخت آن می شود. این اختلال ممکن است هریک از مهره های گردنی یا کمری ستون فقرات را درگیر کند، ولی به دلیل فشار بیشتر بر روی مهره های ۴ و ۵ کمر، اغلب در این ناحیه اتفاق می افتد. 

علت بیرون زدگی

ستون فقرات انسان از تعدادی مهره تشکیل شده است که بین هرکدام از آنها صفحه ای از جنس غضروف با نام دیسک وجود دارد. دیسک ها از دو بخش داخلی و خارجی تشکیل می شوند. بخش خارجی دیسک، پوسته ای سخت است که از بخش نرم و ژله ای هسته آن محافظت می کند. در صورتی که این پوسته آسیب ببیند یا تخریب شود، دچار پارگی شده و باعث خارج شدن قسمت نرم آن می شود که به آن بیرون زدگی دیسک گفته می شود. بیرون زدگی دیسک ممکن است در هریک از مهره های ستون فقرات اتفاق بیفتد، ولی اغلب مهره های ۴ و ۵ کمری را درگیر می کند. این مسئله علت های مختلفی دارد که عبارتند از:

دیسک های بین مهره‎های ۴ و ۵ از دیسک های دیگر ستون فقرات بزرگ تر هستند و حجم بالاتری دارند. از این رو، بیشتر وزن بدن انسان بر روی این دو دیسک قرار دارد که باعث فشار بسیار زیادی بر روی آن می شود.

علت بعدی شکل آناتومی این دو دیسک است که کمی مورب تر از دیسک های دیگر هستند و احتمال بیرون زدگی را بیشتر می کنند.

مهره های ۴ و ۵ از جمله مهم ترین مهره های ستون فقرات هستند که اغلب حرکات خمشی و پیچشی کمر را مدیریت کرده و فشار بسیاری را در طول زندگی انسان متحمل می شوند. از این رو ، بیشتر در معرض آسیب و تخریب قرار دارند.

با توجه به این موارد، بیش از ۸۰ درصد بیرون زدگی دیسک های ستون فقرات در این ناحیه رخ می دهد. این اتفاق در اغلب موارد به دلیل افزایش سن و فرسایش مهره ها و دیسک بین آنها می افتد، اما دلایل دیگری نیز دارد که از بین آنها میتوان به عوامل ژنتیکی، وزن بیمار و فشار واردشده بر مهره ها، جنسیت بیمار و نوع فعالیت های شغلی و ورزشی اشاره کرد.

علائم بیرون زدگی دیسک

دیسک کمر در صورت بروز، علایمی را از خود نشان می دهد و باعث ایجاد مشکلاتی در زندگی روزمره انسان می گردد. شایع ترین علائم بیرون زدگی دیسک ۴ و ۵ عبارتند از:

درد در قسمت پایین کمر:درد یکی از نخستین علائم دیسک است که در ناحیه پایینی کمر ایجاد می شود. هرچه دیسک فشار بیشتری را بر روی اعصاب و عضله وارد کند، میزان درد بیشتر شده و در برخی مواقع، مانند زمان عطسه و سرفه یا فعالیت هایی چون خم شدن یا نشستن طولانی مدت، افزایش می یابد.

ضعف یا درد در قسمت پا: درد پا یکی از شایع ترین علائم بیرون زدگی دیسک است که در دسته درد سیاتیک طبقه بندی می شود. درد سیاتیک یکی از مهم ترین موارد تشخیص بیرون زدگی دیسک ۴ و ۵ می باشد.

احساس گزگز و بی حسی: در صورتی که دیسک بر روی اعصاب فشار وارد کند باعث بروز علایمی چون بی حسی، گزگز یا سوزن سوزن شدن می شود که در ناحیه مهره های ۴ و ۵ ایجاد می شود. در این مواقع فرد با مواردی چون بی حسی در یک پا، بی حسی در یک طرف باسن یا پشت زانو مواجه می شود که در برخی موارد به سمت ران پا و مچ کشیده می شود و تا انگشتان نیز امتداد می یابد. این احساس ممکن است به صورت موقت یا دائمی باشد.

درمان بیرون زدگی دیسک ۴ و ۵

دیسک کمر از جمله شایع ترین اختلالات ستون فقرات است که سالانه افراد بسياري را درگیر می کند. درمان دیسک کمر به سن فرد، میزان سلامت جسمی و شدت دیسک ایجادشده بستگی دارد. در برخی موارد اگر دیسک خفیف باشد، با استراحت و تغییر سبک زندگی، خودبخود ترمیم می یابد. در صورتی که فشار دیسک شدید باشد و به اعصاب آسیب زده باشد­، درمان سخت تر بوده و مدت زمان بیشتری طول میکشد و حتی ممکن است نیاز به جراحی نیز داشته باشد.

راهکارهای درمانی بیرون زدگی دیسک ۴ و ۵ عبارتند از:

استراحت: نخستین راهکار درمانی که به افرادی که دارای دیسک کمر هستند پیشنهاد می شود، استراحت است. در این مواقع به بیمار توصیه می شود تا مدتی مرخصی بگیرد و زمان بیشتری را به استراحت اختصاص دهد. بهترین حالت برای تسکین درد ، قرار دادن بدن در حالت افقی است. فرد باید تا جایی که امکان دارد دراز بکشد و از نشستن طولانی مدت پرهیز نماید.

ماساژ درمانی: ماساژدرمانی یکی از روش های تسکین درد دیسک کمر است که باید توسط افراد متخصص انجام شود. ماساژ بافت باعث از بین بردن اسپاسم و تنش های عضلانی شده و از حرکت عضلات در منطقه آسیب دیده جلوگیری می کند.

گرمادرمانی و سرمادرمانی: گرما باعث افزایش جریان خون می گردد و از این طریق اکسیژن و مواد مغذی بیشتری را به محل آسیب دیده می رساند. سرمادرمانی با کند کردن جریان گردش خون باعث کاهش التهاب و اسپاسم عضلانی شده و از این طریق درد را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد. توجه داشته باشید که این کار باید با رعایت اصول خاصی انجام شود تا بهترین نتیجه را برای بیمار داشته باشد.

داروهای مسکن: در برخی موارد پزشک برای تسکین درد ، داروهای ضد درد را برای بیمار تجویز می نماید. این داروها حتما باید تحت نظر پزشک مصرف شوند تا مشکلی را برای فرد ایجاد نکنند. توجه داشته باشید که استفاده بیش از اندازه برخی داروها باعث بروز اسپاسم عضلاتی و تشدید درد می گردد.

آب درمانی، فیزیوتراپی، تزریق استروئید، پی آر پی، تحریک الکتریکی عصب و اوزون تراپی، از دیگر روش های درمانی دیسک کمر هستند که بنا به شرایط بیمار و شدت درد برای او تجویز شده و اغلب نیز نتیجه مثبتی را از خود نشان می دهند. در صورتی که بیمار تمامی راه‌های عنوان شده را امتحان کرده و نتیجه ای دریافت نکرده باشد، پزشک در نهایت عمل جراحی را به او پیشنهاد می دهد. در واقع ، عمل جراحی آخرین راهکار درمان بیرون زدگی دیسک است که به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد.

نکات مهم برای کاهش درد بیرون زدگی دیسک ۴ و ۵

از بلند کردن اجسام سنگین خودداری نمایید. بلند کردن جسم بالای ۲ کیلوگرم باعث فشار به دیسک و تشدید درد بیمار می گردد.

در صورتی که دچار درد در ناحیه کمر شدید، مقاومت نکنید. کار خود را رها کنید و برای دقایقی دراز بکشید. در صورتی که امکان دراز کشیدن ندارید میتوانید از روی صندلی خود بلند شده و مقداری قدم بزنید و عضلات خود را شل کنید.

انجام حرکات ورزشی ملایم یکی از مواردی است که به کاهش درد دیسک کمر کمک می کند. می توانید این کار را با کمک متخصصین فیزیوتراپی انجام دهید تا نحوه صحیح انجام حرکات را کاملا یاد بگیرید.

استفاده از کمربندهای طبی یکی از مواردی است که به حفاظت از کمر و ثبات ستون فقرات کمک می کند. چند ساعت در روز از کمربند استفاده کنید.

اگر بر روی صندلی می نشینید، یک بالش پشت کمر خود و در راستای ستون فقرات قرار دهید.

یکی از دلایل ابتلا به بیرون زدگی دیسک، کم آبی بدن و کاهش آب بخش داخلی دیسک است که باعث فشردگی اعصاب و تشدید درد می گردد. سعی کنید روزانه حداقل ۳ تا ۴ لیتر آب بنوشید.

نکاتی که در این بخش مطرح کردیم از جمله مراقبت هایی هستند که میتوانید در راستای بهبود دیسک کمر انجام دهید. در صورتی که این نکات را به درستی رعایت نمایید، در عرض ۶ هفته یا کمتر بهبود خواهید یافت. اگر در این مدت تغییری در وضعیت خود مشاهده نکردید، حتما به پزشک مراجعه کرده و با او در مورد درد و علائم بیماری خود صحبت نمایید.