فضاپیمای اسطوره‌ای «کاسینی»، از لحظه پرتاپ تا لحظه خودکشی + فیلم

به گزارش آنا به‌ نقل از ناسا، آزمایشگاه‌های پیشرانه جت ناسا که مسئولیت راهبری فضاپیمای اسطوره‌ای «کاسینی» را برعهده داشت دیروز صبح به وقت شرق آمریکا و عصر به‌ وقت تهران، خبر خودکشی جست‌وجوگر کوچک و شگفت‌انگیزش را اعلام کرد اما حتی در خبر مرگ این فضاپیما هم عملکرد اعجاب‌آور آن توجه همگان را به‌خود جلب کرد.

کاسینی یک مدارگرد کوچک و برنامه‌ای جسورانه بود که برای نخستین‌ بار یک ساخته دست بشر را به دومین سیاره بزرگ منظومه شمسی برد. این فضاپیما که در واقع آزمایشگاهی مجهز بود، توانست به مدار زحل برسد و حلقه‌هایی را که از زمان گالیله و خوارزمی مورد توجه اخترشناسان بود، از نزدیک مشاهده کند. زحل که دومین سیاره بزرگ سیستم خورشیدی‌ است، ۱۰ برابر دورتر از زمین نسبت به خورشید قرار گرفته است و در آن زمان تصور می‌شد که دو قمر دارد.

نخستین اکتشاف کاسینی بر تعداد قمرهای زحل افزود و ماهیت تازه‌ای از حلقه‌های این سیاره که منجمان پارسی آن را «کیوان» می‌نامیدند، ارائه داد. در گام بعدی کاسینی نگاهی به چرخه متان در قمر «تایتان» انداخت که بسیار شبیه به چرخه آب در کره زمین است.

گام دوم کشفی هیجان‌انگیز بود که در آن مشخص شد در قمر کوچکی به‌نام «انسلادوس» زیر لایه‌های یخی، آب مایع وجود دارد؛ کشفی که قبل از آن با تمام تکنولوژی‌های رصدی از روی زمین حتی قابل تخمین یا تخیل هم نبود.

در این مرحله کاسینی همچنین لایه‌هایی نمکی کشف کرد که احتمال وجود حیات یا سابقه زندگی فرازمینی در دو قمر زحل را به‌شدت افزایش داد. کشف رازهایی مانند ستون‌های عمودی در حلقه‌های زحل و جنبه‌های مخفی درباره خطوط خالی روی حلقه این سیاره نیز در زمره دستاوردهای کاسینی محسوب می‌شدند.

مرگ این فضاپیما هم یک شگفتی تازه آفرید. در شرایطی که کاسینی با عمر برآوردی چهار سال به مدار زحل رسید، توانست تصاویری باورنکردنی از مدار این غول به زمین بفرستد و این کار را در شرایط دشوار آنجا به‌ مدت نه سال بیشتر از برنامه خود ادامه داد.

ارل میز، سرپرست پروژه کاسینی در JPL چنین دستاوردی را در مدار سیاره‌ای‌که ۷۶۴ برابر بزرگ‌تر از زمین است شگفت‌انگیز خواند و دقایقی قبل از آغاز سقوط اعلام کرد که کاسینی با آخرین توان تغییر مسیر خود به سوی زحل منحرف می‌شود و ۴۵ ثانیه بعد باقیمانده آنچه از این فضاپیما نسوخته، با برخورد به سطح زحل نابود خواهد شد پس آخرین خداحافظی در لحظه انحراف انجام می‌شود ولی این پایان ماجرا نبود.

کاسینی هیچ فرصتی را از دست نداد، این فضاپیما به مدت ۳۰ ثانیه پس از انحراف هم به جمع‌آوری مولکول‌ها و انجام آزمایش و ارسال دیتای آن به زمین ادامه داد که از آن به‌عنوان نیم‌ دقیقه شگفت‌آور یاد شده است.

مِیز این نیم دقیقه را منبع الهام ده‌ها پایان‌نامه دکتری دانست و گفت که کاسینی حتی در لحظه برخورد به سطح زحل هم هنوز کاملا نمرده بود. او اعلام کرد که علائم دریافتی که ۸۳ دقیقه بعد از برخورد به زمین رسیده‌اند نشان می‌دهد که کاسینی تا جان در بدن داشت، اطلاعات فرستاد.

سرپرست تیم ناسا از دست دادن کاسینی را یک اتفاق ناگزیر اما غم‌انگیز برای تیمی دانست که ۱۳ سال با آن زندگی کرد و توانست بسیاری از نخستین‌ها را رقم بزند که تمامی آنها برای پروژه‌های بعدی جهان در حال استفاده است. او این اتفاق را غم‌انگیز‌تر و احساسی‌تر از قطع ارتباط با «وویجر» و مریخ‌نورد «اسپریت» دانست و از تیم ناسا برای تمام زحماتشان تشکر کرد