آشنایی با قوانین وزنه برداری و تاریخچه ی آن

وزنه‌برداری ورزشی است که در آن ورزشکار هالتر را بالای سر می‌برد

وزنه برداری

ورزشکار در ورزش وزنه برداری ، هالتری را بالای سرش می برد که سنگین ترین وزن ممکن را دارد. داشتن قدرت بدنی، صرفا لازمه ی موفقیت در وزنه برداری نیست بلکه برای اجرای سریع حرکت، توانایی های پرتابی بدن( قدرت انفجاری)، نقش مهمی دارند و میزان جابجایی و دامنه حرکتی حرکات وزنه برداری ، وسیعتر از حرکات قدرتی دیگر می باشند.

تاریخچه وزنه برداری

ورزشکاران در یونان باستان به وزنه پرانی( پرتاب دیسک و وزنه) عادت داشته اند و لغت یونانی" هالترس"( پرتاب صفحه یا دیسک هالتر) برگرفته از ریشه وزنه برداری امروزی است. اروپاییان توانستند وزنه برداری جدیدی را در اروپا پایه گذاری کنند و احتمالا جوانان روستایی در وهله نخست به سراغ این کار رفتند تا قدرت و برتری خود را نسبت به هم سالانشان نشان دهند و توجه دوشیزگان را با قدرت خود جلب کنند.

نمایش جوانان در بلند کردن وزنه باعث برگزاری مسابقاتی شد و تماشاچیان بسیاری در این مسابقه، گرد هم می آمدند تا محک قدرت و نیرومندی جوانان را مشاهده کنند. نخستین دوره بازیهای المپیک نوین در سال ۱۸۹۶ در شهر آتن برگزار شد. بنابراین جزیی از برنامه های دو و میدانی، وزنه برداری و زورآزمایی با وزنه بود. یک شاهزاده یوانانی به عنوان داور این مسابقات شناخته میشد و مسابقات وزنه برداری در بازیهای المپیک لس آنجلس( ۱۹۳۲)، در پنج حرکت انجام می شد که بخشی از آن وزنه برداشتن با یک دست بود اما وزنه برداری در بازیهای المپیک برلین( ۱۹۳۶) شامل سه حرکت دو دستی( پرس، یک ضرب و دو ضرب) بود.

قوانین وزنه برداری

- هر ورزشکار برطبق قوانین وزنه برداری ، در هر حرکت می تواند ۳ نوبت وزنه بزند.

- زمان در نظر گرفته شده برای وزنه زدن در هر نوبت، بمدت ۱ دقیقه می باشد. شروع این زمان از لحظه ایست که صفحه گذار از روی تخته خارج می شود.

رقابت های وزنه برداری شامل دو مسابقه ی یک ضرب و دو ضرب است

- درصورت تمایل ورزشکار به انجام دو حرکت متوالی، او صرفا ۲ دقیقه برای بار دوم زمان دارد.

- درصورتی حرکت وزنه برداری ، صحیح است که ۳ چراغ سفید یا دو چراغ سفید و یک چراغ قرمز شده باشد و حرکت خطا با ۳ چراغ قرمز یا ۲ چراغ قرمز و یک چراغ سفید نشان داده میشود.

- چنانچه وزنه بردار بتواند هالتر را بالای سرش ببرد؛  از این توانایی برخوردار باشد که آنرا در سر جایش نگهدارد.

- یکی از قوانین وزنه برداری اینست که اگر دستهای وزنه بردار در هنگام بالا بردن هالتر، خم شود و مجددا راست شود؛ خطا است.

- درصورتی که وزنه بردار، توانایی ثابت نگهداشتن هالتر در بالای سرش را داشته باشد باید پس از اجازه ی داوران و یک مکث کوتاه، آنرا پائین بیاورد. این نکته را در نظر داشته باشید که پایین آوردن هالتر بدون فرمان داوران برطبق قوانین وزنه برداری خطاست.

- از دیگر قوانین وزنه برداری اینست که وزنه بردار درصورتی با خطا مواجه میشود که هالتر را از تخته بیرون بیندازد. حتی با وجود مهار کردن درست وزنه، اگر در زمانی که هالتر را پائین می آورد؛ آن را بیرون از تخته بگذارد، مرتکب خطا شده است.

- انداختن وزنه از بالای سر به پائین خطا است.

- اگر تشخیص داور، این باشد که حرکت بطور کامل انجام شده، او به ورزشکار با استفاده از زنگ، اعلام می کند که وزنه را به پائین بیندازد. در چنین شرایطی ورزشکار باید وزنه را پس از شنیدن صدای زنگ، بطور صحیح به زمین بیاندازد.

شیوه ی مسابقه وزنه برداری

رقابت های وزنه برداری از دو مسابقه ی« یک ضرب» و« دو ضرب» تشکیل شده است؛ به این صورت که شرکت کنندگان در ابتدا در حرکت« یک ضرب» مسابقه می‌دهند و سپس وزنه را بالا میبرند. نخست ورزشکارانی، وزنه ها را بالای سرشان می برند که سبک ترین وزنه را انتخاب کرده باشند و سرانجام، سنگین ترن وزنه را بلند می کنند. هر ورزشکار می تواند وزنه های درخواستی خود را سه مرتبه بالای سر ببرد.

هر وزنه بردار، یک دقیقه فرصت دارد تا وزنه را بلند کند؛ یعنی از لحظه ی خارج شدن صفحه گذار از روی تخته و به محض قرار گرفتن وزنه ها در هالتر و آماده شدن وزنه ی موردنظر وزنه بردار، او بمدت یک دقیقه میتواند وزنه را بالای سرش ببرد. اگر وزنه بردار، قادر به بالا بردن وزنه ای در بالای سرش نباشد؛ میتواند وزنه ای سنگین تر از آنرا برای حرکت بعدی درخواست کند.

وزنه برداری بیش از هرجایی به ستون مهره، شانه، آرنج و زانو فشار وارد میکند

اگر وزنه بردار، بسته به نوع وزنه های انتخابی مجبور شود که آن را دو مرتبه پشت سر هم بلند کند؛ مدت زمان اختصاص داده شده برای بالا بردن وزنه در بار دوم ، دو دقیقه است. وزنه برداران میتوانند وزنه ی درخواستی خود را تا آخرین لحظه تغییر دهند و بر وزنش بیافزایند. کاربرد این کار برای زمانیست که دو یا چند نفر به رقابت با هم بپردازند و باتوجه به نتایج رقیب، وزنه های خود را انتخاب کنند. مثلا وزنه برداری که قصد بلند کردن وزنه ی ۲۰۰ کیلویی را دارد، وقتی که رقیبش وزنه ی ۲۰۱ کیلویی را بالای سر ببرد؛ می تواند درخواست کند که وزنه ی ۲۰۵ کیلویی را به جای ۲۰۰ کیلو، بالای سر ببرد.

وزنه برداری در ایران

وزنه برداری بهمراه کشتی آزاد به مدت چندین سال، به عنوان مدال آورترین ورزش ایران محسوب میشد و نخستین مدال آورنده ی المپیک در ایران، جعفر سلماسی بود که توانست در بازی های المپیک ۱۹۴۸ لندن موفق شود. سپس محمود نامجو توانست مدالی را در مسابقات جهانی وزنه برداری سال ۱۹۴۹ در لاهه بدست آورد. محمد نصیری در المپیک ۱۹۵۶ ملبورن به عنوان قهرمان المپیک برگزیده شد و او به عنوان نخستین و تنها طلایی ایران تا سال ۲۰۰۰ در المپیک سیدنی معرفی شد. از آن پس این رشته، مخاطبان بسیاری را در ایران به خود جذب کرد و به یک ورزش ملی تبدیل گردید. تا کنون به وزنه برداران ایرانی چندین مرتبه لقب قوی ترین مردان جهان را داده اند.

پرافتخارترین ورزش ایران در بازی های المپیک، وزنه برداری با ۱۶ مدال پس از کشتی( ۳۸ مدال) می باشد.

در زمان گذشته وزنه برداری صرفا برای بخش آقایان بود اما وزنه برداری در بخش بانوان از سال ۱۳۹۶ نیز فعالیت خود را آغاز کرد. علی اکبر خورشیدی فر علاوه بر این که در کادر آقایان تیم ملی فعالیت داشت؛ بعنوان مربی تیم به پست مشاوره فنی بانوان وزنه بردار تیم ملی ایران نائل شد و پس از ۷۰ سال، اولین تیم وزنه برداری بانوان برای نخستین بار در تاریخ ایران به مسابقات بین المللی اعزام شد و نخستین مدال آور تاریخچه وزنه برداری ایران، سیده الهام حسینی بود؛ همچنین در مسابقات جام ترکیه، نعیم سلیمان اوغلو جهت کسب امتیازات سهمیه المپیک توکیو در مسابقات پیروز شد.

ابزار وزنه برداری

ابزار وزنه برداری عبارتند از:

>> هالتر:

وزنه ی هالتر در طرفین یک میله فلزی به شکل صفحه های سنگین فلزی قرار می گیرد. میله هالتر به طول ۶۰ تا ۹۰ سانتی متر می باشد.

>> صفحه هالتر:

صفحه هالتر به یک وزنه سنگین مدوری اطلاق میشود که در دو انتهای میله هالتر به شکل دیسک بسته می شود. شمار این وزنه ها متناسب با وزنیست که وزنه بردار توانایی بلند کردن آنرا دارد.

موفقیت در وزنه‌برداری فقط به قدرت بدنی بستگی ندارد

 >> تخته هالتر:

تخته هالتر که ابعاد آن۴ متر است؛ یک سکوی چوبین، مربع شکل با ارتفاع کم میباشد که وزنه برداری بر روی آن انجام می شود.

تجهیزات مورد نیاز وزنه برداری

لباس وزنه برداری با مایوی زیر آن به صورت سر هم است و احتمالا ورزشکاران باید یک پیراهن آستین کوتاه و بدون یقه در زیر این لباس، بپوشند. وزنه بردار در صورتی می تواند از کمربند استفاده کند که پهنای کمربند، بیشتر از ۱۰ سانتی متر نباشد. وزنه برداران، مجاز به استفاده از بانداژهای استانداردی هستند که طول و عرض های مجاز دارد. کفش وزنه برداران باید پاشنه ای به اندازه طبیعی و متناسب داشته باشد و از پهلو، پهن تر از طرفین راست و چپ کفش نباشد.

گردآوری: بخش ورزش سرپوش