هانیه توسلی (زادهٔ ۱۴ خرداد ۱۳۵۸ در همدان) بازیگر سینما، تلویزیون و تئاتر ایرانی است. او دیپلم علوم تجربی دارد و دانش‌آموختهٔکارشناسی نمایشنامه‌نویسی از دانشگاه آزاد اسلامی تهران است. از نخستین کارهایش در سینما حضور همچون سیاهی‌لشکر در سگ‌کشی بهرام بیضایی بود. با فاصلهٔ یکی دو سال تندیس بهترین بازیگر نقش اول زن را برای بازی در شب‌های روشن از «هفتمین جشن خانه سینما» (۲۲ شهریور ۱۳۸۲) گرفت. وی همچنین در سی و یکمین دوره جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۹۱، برای بازی در فیلمِ دهلیز، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن شد.
زندگی‌نامه هانیه توسلی
هانیه توسلی از ۱۷ سالگی کار تئاتر را به صورت آماتور در همدان شروع کرد. در سال ۱۳۷۸ برای تحصیل در رشته نمایشنامه نویسی در دانشگاه آزاد اسلامی تهران به تهران آمد. او علاقه‌مند به عکاسی و نقاشی است و فیلم‌هایی که به نقل از خودش بر او خیلی تأثیر گذاشته‌است و او را علاقه‌مند به بازیگری کرده‌است، دیگه چه خبر!؟ (تهمینه میلانی) و هامون (داریوش مهرجویی) است. وقتی نمایش پدر دوست داشتنی با بازی او، در یکی از جشنواره‌های تئاتر، در تبریز روی صحنه رفت، نصرالله قادری که به عنوان داور آنجا حضور داشت، هانیه توسلی را برای بازی در نمایش پدر انتخاب کرد. یک سال پس از آن، در فیلم کوتاه «روی جاده نمناک» (مهدی کرم‌پور) و سریال غریبه (جواد اردکانی) بازی کرد و سرانجام با شام آخروارد عرصه حرفه‌ای سینما شد. او همچنین در نمایش‌های قرمز و دیگران و گل‌های شمعدانی (محمد یعقوبی) بازی کرد که به خاطر دومی، کاندیدای دریافت جایزه شد.
به برخی کارهای او در تئاتر می‌توان به پروفسور بوبوس (آتیلا پسیانی)، جیره‌بندی پر خروس (علی نرگس نژاد)، آمدیم نبودید رفتیم (رضا حداد) و آخرین کار او، قرار (سیامک احصایی) اشاره کرد. شام آخر اولین فیلم به نمایش درآمده از هانیه توسلی و محمدرضا گلزاربود، زوجی که پس از آن مسیری متفاوت را پیمودند، گلزار به سینمای تجاری پیوست و توسلی سعی کرد در فیلم‌های جدی‌تری بازی کند. به این ترتیب پس از بازی در ۲ فیلم «بدنه‌ای، در شب‌های روشن، در یکی از ۲ نقش اصلی جلو دوربین رفت و اجرای موفقی داشت. موفقیت نسبی این فیلم نزد مردم و منتقدان و جایزه‌ای که برد، این بازیگر جوان را خیلی زود چهره کرد.
دقت و حوصله او در انتخاب نقش‌هایش به نحوی است که پس از یک تجربه ناکام، دیگر کار تلویزیونی نکرد، گاهی در تئاتر کارش را ادامه بدهد و هراسی از بازی در نقش‌های کوتاه نداشته باشد. فیلم‌هایی که هر کدام می‌توانند چیزهای تازه‌ای درباره‌اش به ما بگویند. یک شب جزو معدود فیلم‌های سینمای ایران است که با حضور بازیگری حرفه‌ای، در عرصه جهانی مطرح می‌شود. کافه ستاره ظاهراً یک فیلم کاملاً تجاری است با بازیگران متعدد و سرانجام زمان می‌ایستد، طبق گفته کارگردانش، فیلمی است متکی بر بازیگر، هانیه توسلی تنها بازیگر این فیلم علیرضا امینی است.
نکته قابل ذکر در مورد نحوه ورود هانیه توسلی به سینما این است که ورودش همزمان شد با دوران احیای کتایون ریاحی و توجه به نقش اصلی او در شام آخر، بازیگران دیگر را به حاشیه می‌راند، اما توسلی که در یک ملودرام معمولی، نقش مکمل را بر عهده داشت و سپس فیلم کاملاً ناموفق اثیری (محمدعلی سجادی) را تجربه کرد، در گام سوم، موقعیت خویش را در حد یک بازیگر محبوب ارتقا داد. این محبوبیت حاصل بازی در فیلمی تجاری نبود و همین مسئله چهره تازه‌ای را برای او به همراه داشت.
درست در زمانی که می‌رفت تا در نقش زنان روشنفکر فیلم‌های مختلف کلیشه شود، جلو دوربین سامان مقدمقرار گرفت. پس از آن در فیلم‌های متعدد و موفقی حضوری عالی داشت که در بین آن‌ها برای فیلم‌های زمان می‌ایستد (علیرضا امینی) و ندارها (محمدرضا عرب) کاندید سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن شد و در نهایت در سال ۱۳۹۱ برای بازی در فیلم دهلیز (بهروز شعیبی) برنده سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن از سی و یکمین جشنواره فیلم فجر شد. در سال ۱۳۹۶ نیز کاندید سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن برای فیلم سوءتفاهم شد.
