ناجا
نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (به طور مخفف ناجا) پلیس ایران است که در سال ۱۳۷۰ خورشیدی از ترکیب شدن شهربانی جمهوری اسلامی ایران و ژاندارمری جمهوری اسلامی ایران و نیز کمیته انقلاب اسلامی به وجود آمد و در حال حاضر بطور رسمی نیروی اصلی مسئول حفظ امنیت داخلی ایران است.
سیر تشکیل نیروی انتظامی
تاریخ برقراری امنیت شهری و کشوری به صورت مدرن به یک سده پیش بازمی‌گردد. ناصرالدین شاه قاجار در مجموعه سفرهایش به قاره اروپا و بازدید پلیس جدید در آن مناطق و با به‌کارگیری یک افسر ایتالیایی تبعه اتریش به نام کنت دومونت فورت نخستین سامانه پلیسی نو را در ایران بنیان نهاد.
پلیس در ایران برای مدت زمانی طولانی از ۲ بخش اصلی شهربانی(نظمیه) و ژاندارمری که خود شامل دو بخش ژاندارمری مرزی و ژاندارمری روستایی می‌شود تشکیل شده بود. کمیته انقلاب اسلامی نیز به عنوان یکی از اجزاء اصلی برقراری نظم و امنیت داخلی کشور و حفاظت از اصول ارزشی جمهوری اسلامی ایران پس از انقلاب ۱۳۵۷ به این سامانه پلیسی اضافه گشت.
افزایش کارکنان پلیس پس از انقلاب ۱۳۵۷ و لزوم ترکیب این نیروها عاملی شد تا در سال ۱۳۷۰ خورشیدی با تصویب مجلس شورای اسلامی، این ۳ سازمان انتظامی در یکدیگر ترکیب و سامانه پلیسی یکدستی حاصل شد. «قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران» در سال ۷۰ در مجلس تصویب شد و طی آن ۱ سال به دولت برای تشکیل نیروی انتظامی فرصت داده شد. بر پایه مقررات تازه، پلیس ایران قسمتی از ستاد نیروهای مسلح و زیر نظر وزارت کشور گردید و در پیروی از رهبر انقلاب قرار گرفت.
پليس ناجا در سه بخش تقريباً مستقل فرماندهي، سازمان حفاظت اطلاعات و سازمان عقيدتى سياسى تشكيل شده است. حوزه فرماندهى و حفاظت اطلاعات تقريباً در ساختار سيستم پليس كليه كشورهاى جهان مشترك مى باشد. اما وجود سازمان عقيدتى سياسى از ويژگي هاى سيستم پليس نیروی انتظامی ايران محسوب مى‌گردد. اين سازمان موظف است تا در بعد اعتقادی، سياسى نسبت به حفظ دستاوردهاى ارزش هاى انقلاب و ايجاد روحيه ديندارى و اخلاق متناسب با تعليم دين اسلام كه حفظ حرمت انسان ها از جمله اصول اساسى است اقدام نمايد.
ماموريت و وظايف نيروی انتظامی جمهوري اسلامی ايران عبارت است از :
۱. استقرار نظم و امنيت و تامين آسايش عمومی و فردی از وظایف نیروی انتظامی جمهوری اسلامی.
۲. مقابله و مبارزه قاطع و مستمر با هر گونه خرابكاري، تروريسم، شورش و عوامل و حركتهايی كه مخل امنيت كشور باشد، با همكاری وزارت اطلاعات.
۳. تامين امنيت براي برگزاری اجتماعات ، تشكلها، راهپيماييها، و فعاليتهاي قانوني و مجاز و ممانعت و جلوگيري از هر گونه تشكل و راهپيمايی و اجتماع غير مجاز و مقابله با اغتشاش، بي نظمی و فعاليتهای غير مجاز وظیفه نیروی انتظامی ایران است.
۴. اقدام لازم در زمينه كسب اخبار و اطلاعات در محدوده وظايف محوله و همكاري با ساير سازمانها و يگانهاي اطلاعاتي كشور در حدود وظايف آنها.
۵. حراست از اماكن ، تاسيسات ، تجهيزات و تسهيلات طبقه بندي شده غير نظامي و حفظ حريم آنها به استثنا موارد حساس و حياتی به تشخيص شوراي عالی امنيت ملی ، كه به عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خواهد بود.
۶. حفاظت از مسئولين و شخصيتهاي داخلي و خارجی در سراسر كشور به استثنا داخل پادگانها و تاسيسات نظامي به عهده نیروی انتظامی است، مگر در مواردی كه بنا به تشخيص شوراي عالی امنيت ملی اصل انقلاب و يا دستاوردهای آن در معرض خطر باشد كه به عهده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی خواهد بود.
۷. انجام وظايفی كه بر طبق قانون به عنوان ضابط قوه قضائيه به عهده نيروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران محول است از قبيل:
الف ـ مبارزه با مواد مخدر.
ب ـ مبارزه با قاچاق.
ج ـ مبارزه با منكرات و فساد.
د ـ پيشگيری از وقوع جرم.
ه ـ كشف جرايم.
و ـ بازرسی و تحقيق.
ز ـ حفظ آثار و دلايل جرم.
ح ـ دستگيری متهمين و مجرمين و جلوگيری از فرار و اختفا آنها.
ط ـ اجرا و ابلاغ احكام قضايی.
۸. انجام امور مربوط به تشخيص هويت و كشف علمي جرايم.
۹. مراقبت و كنترل از مرزهای جمهوری اسلامی ايران ، اجراي معاهدات و پروتكلهای مصوبه مرزی و استيفاي حقوق دولت و اتباع مرزنشين جمهوری اسلامی ايران در مرزها و محدوده انحصاري اقتصادی درياها به عهده پلیس ناجاست.
۱۰. اجرای قوانين و مقررات مربوط به گذرنامه (بجز گذرنامه سياسي و خدمت) و ورود و اقامت اتباع خارجی (با هماهنگی وزارت امور خارجه در مورد اتباع خارجی تحت پوشش ديپلماتيك) با هماهنگی وزارت اطلاعات (در مورد ورود و خروج و اقامت اتباع خارجی و صدور گذرنامه).
۱۱. اجرای قوانين و مقررات راهنمايی و رانندگی و امور توزيع و حفظ حريم راههای كشور به عهده پلیس راهور ناجاست.
۱۲. همكاری با ساير نيروهای مسلح جمهوری اسلامی ايران در مواقع لزوم و بنا به دستور.
۱۳. همكاری با دبيرخانه پليس بين الملل (اينترپل).
۱۴. همكاری با وزارتخانه ها، سازمانها، موسسات و شركتهاي دولتی و وابسته به دولت، بانكها و شهرداريها در حدود قوانين و مقررات مربوط.
۱۵. سازماندهی ، تجهيز، آموزش يگانهای انتظامي و آماده كردن آنها جهت اجراي ماموريتهای محوله به عهده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی است.
۱۶. تامين دفاع هوايی تاسيسات و نقاط حساس مربوط، در حد برد سلاح ضد هوايی سازمانی، با هماهنگی و كنترل عملياتی نيروي هوایی جمهوری اسلامی ايران.
۱۷. تلاش مداوم و مستمر در جهت حفظ و صيانت سازمان در زمينه های امنيتی.
۱۸. تلاش مداوم و مستمر در جهت حاكميت كامل فرهنگ و ضوابط اسلامي در نيروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران.
هفته ی نیروی انتظامی ۹ مهر آغاز و ۱۵ مهر پایان میابد.
