آفریقای جنوبی
کشور آفریقای جنوبی همان طور که از نامش پیداست در جنوبیترین نقطه قاره آفریقا واقع شده است. کشوری که در درون خود کشوری دیگر را جای داده است.
جمهوری آفریقای جنوبی در جنوب آفریقا و در سواحل دو اقیانوس اطلس و هند قرار دارد.
آفریقای جنوبی با کشورهای نامیبیا، بوتسوانا، زیمبابوه، موزامبیک، سوازیلند و لسوتو همسایه است و در حقیقت لسوتو را در درون خود جای داده است.
بسياري از نواحي غربي نيمه كويري است, در حالي كه شرق اين سرزمين بيشتر پوشيده از علفزار استوايي (ولد) است. رودهاي مهم: اورانژ، ليموپو، وال. ولواس بي سرزميني محصور در ساحل ناميبيا است. آب و هوا: افريقاي جنوبي آب و هوايي نيمه بلندترين نقطه: اينجا سوتي، ۳۴۰۸ متر استوايي دارد كه تنوع منطقهاي آن بسيار زياد است، گرمترين مدت سال بين دسامبر و فوريه است. بالاترين ميزان بارندگي در ساحل شرقي روي ميدهد، ولي بيشتر اين سرزمين خشك است.
این کشورتنها كشور در جهان است كه داراي سه پایتخت متفاوت مي باشد . قوه مجریه در پرتوریا، قوه مقننه (پارلمان) در کیپ تاون و قوه قضائیه در بلوم فونتین قرار دارد و پرجمعیتترین شهر آن ژوهانسبورگ مي باشد .
شهرهای مهم: بلوم فونتین (پایتخت قضایی) ،ژوهانسبورگ، دوربا، سووتو ، پورت
آفریقای جنوبی تاریخ متفاوتی را نسبت به دیگر کشورهای آفریقایی تجربه کرده است. مهاجرت اروپاییها به آن و موقعیت استراتژیک دریایی آن سبب شد تاریخ پرفراز و نشیبی را داشته باشد.
رشد آفریقای جنوبی به دو دلیل متفاوت صورت پذيرفت . در ابتداي مهاجرت ، مهاجريني از اروپا بخاطر تاسيس شرکت هند شرقی هلند ، مركزي در مکان امروزی کیپ تاون ایجاد نموده بودند و نكته دوم اهمیت راهبردی آبراه کیپ و منابع معدني غنی این منطقه باعث اهمیت بیشتر این کشور در میان کشورهای غربی بخصوص در اواخر قرن نوزدهم گرديده بود .
در حال حاضر آفریقای جنوبی از لحاظ نژادی داراي متنوع بسياري مي باشد . بزرگترین جمعیتهای دورگه و اروپایی و هندی در آفریقا در این کشور مستقر مي باشند . جمعيت سیاهپوست آفریقای جنوبی کمتر از ۸۰ درصد جمعیت این کشور مي باشد .
این کشور از معدود کشورهای آفریقایی است که در آن هیچ وقت کودتا صورت نگرفته و انتخابات منظم در طول یک سده اخیر در آن برگزار شدهاست. با این حال اکثریت سیاهپوستان تا سال ۱۹۹۴ دارای حق رای نبودند . این کشور از اعضای بنیانگذار اتحادیه آفریقا است و بزرگترین اقتصاد را در میان اعضای آن دارد.
ورود اروپاییها
تاریخ آفریقای جنوبی با شرح دریانوردان اروپایی که از راههای بازرگانی هند شرقی میگذشتند آغاز میشود. نخستین دریانورد اروپایی که موفق شد از این آبراه گذر کند، کاوشگر پرتقالی بارتلومیو دیاس در سال ۱۴۸۸ میلادی بود. او هنگام بازگشت به لیسبون مکانی را که کشف کرده بود «دماغه طوفانها» نامید، اما هنری دریانورد، که پشتیبان مالی دیاس بود، نام آن را به «دماغه امید نیک» که اشارهای به راهی برای رسیدن به سرزمین هند بود، تغییر داد.
فعالیت هلندیها
پس از سال ۱۴۸۸ میلادی به بعد تعدادی از گروههای ماهیگیری که شامل دریانوردان پرتغالی میشدند، در ساحل ساکن شدند ولی شرح کتبی از آنها باقی نماندهاست. در سال ۱۶۵۳، جان ون ریسبک به نمایندگی کمپانی هند شرقی هلند محلی برای تهیه خواربار در دماغه امید نیک (آرزوی خوب) تأسیس کرد. در سدههای ۱۷ و ۱۸ میلادی این جمعیت هلندی به آرامی بیشتر شد و سرانجام ساکنین هلندی مردم شوسا واقع در منطقه رودخانه ماهی را دیدند و پس از آن جنگ هایی به نام جنگ های مرزی کیپ به دلیل تصاحب زمین و دام شکل گرفت.
برای رفع کمبود نیروی کار کیپ از اندونزی، ماداگاسکار و هند بردگانی آورده شدند. علاوه بر این، رهبران دردسر سازی که اغلب از اشراف بودند از مستعمرات هلند به آفریقای جنوبی تبعید شدند.
این گروه از بردگان سرانجام جمعیتی را تشکیل دادند که اکنون به عنوان مالاییهای کیپ شناخته میشوند. آنها از سوی استعمارگران اروپایی اغلب دارای مقام اجتماعی بهتری محسوب و همچنین صاحب زمین نیز شدند ولي با توسعه آپارتاید، زمینهای خود را از دست دادند.
بسیاری از نوادگان این بردهها که اغلب با ساکنین هلندی ازدواج کردند بعدها با بازماندگان رنگینپوست کیپ در یک رده قرار گرفتند. با ادغام بیشتر در بین جمعیت رنگین پوستان کیپ و مردم شوسا و دیگر مردم آفریقای جنوبی در حال حاضر آنها حدود ۵۰ درصد از کیپ غربی را دربرگرفتهاند.
جنگ های بوئر
کشف الماس در سال ۱۸۶۷ و طلا در سال ۱۸۸۶ مشوق جدی رشد اقتصادی و مهاجرت گسترده و منجر به تضعیف وضعیت بومیان آفریقایی شد. بوئرها با موفقیت در مقابل دست درازی های بریتانیا در طول جنگ اول بوئر (۱۸۸۰ تا ۱۸۸۱) مقاومت کردند و از تاکتیکهایی استفاده کردند که مناسب با شرایط محلی بود. مثلاً بوئرها لباسهای خاکی رنگی میپوشیدند که همرنگ با زمین بود و در حالیکه سربازان بریتانیایی یونیفرمهای قرمز رنگ روشني میپوشیدند که آنها را هدفهای آسانی برای تیراندازان ماهر بوئری میساخت. بریتانیاییها با تعداد نفرات بیشتر و بدون لباسهای قرمز دوباره به جنگ برگشتند و در جنگ دوم بوئر (۱۸۹۹ تا ۱۹۰۲) شرکت کردند. تلاش بوئرها برای اتحاد با آلمانیهای آفریقای جنوب غربی بهانهای دیگر دست بریتانیاییها داد تا کنترل جمهوری بوئر را نهایتا به دست گیرند.
در جنگ دوم بوئر، بوئرها به شدت مقاومت کردند ولی عاقبت بریتانیا توانست نیروهای آنها را شکست دهد و از تعداد نفرات بیشتر خود و کمکهای خارجی و اردوگاههای کار اجباری و همچنین تاکتیک جنجال برانگیز زمین سوخته به خوبی استفاده کند. قرارداد ورنیگینگ حاکمیت مطلق بریتانیا بر جماهیر آفریقای جنوبی را تصریح کرد و دولت بریتانیا موافقت کرد تا بدهی سه میلیون پوندی دولت های آفریقایی را به که به دلیل جنگ تحمیل شده بود را بپردازد. یکی از مفاد اصلی این قرار داد که جنگ را به اتمام میرساند این بود که سیاهان بجز در مستعمره کیپ، حق رای ندارند.
بعد از چهار سال مذاکره اتحادیه آفریقای جنوبی از مستعمره کیپ و استان کوازولوناتال و همچنین جمهوریهای منطقه آرنج فری و ترانسوال در ۳۱ ماه می سال ۱۹۱۰ دقیقا ۸ سال پس از پایان جنگ دوم بوئر تشکیل شد. این اتحادیه نوعی حکومت سلطنتی بود. در سال ۱۹۳۴ حزب آفریقای جنوبی و حزب ملی آفریقای جنوبی برای تشکیل حزب متحد آفریقای جنوبی و به دنبال آشتی بین آفریقاییها و سفید پوستانِ انگلیسی زبان ادغام شدند. ولی اتحادیه به دلیل ورود به جنگ جهانی دوم به عنوان متحد بریتانیا از هم پاشید. حرکتی که حزب ملی به شدت مخالف آن بود.
آپارتاید در آفریقای جنوبی
در سال ۱۹۴۸ حزب ملی آفریقای جنوبی از طریق رایگیری به قدرت رسید و شروع به انجام یک سری قوانین مبنی بر جداسازی نژادی که به نام «آپارتاید» شناخته میشود، کرد. این تبعیض در مورد ثروت به دست آمده از صنعتی سازی سریع دهههای ۵۰، ۶۰ و ۷۰ میلادی نیز به کار مي رفت.
اقلیت سفیدپوستان در حالی که از بالاترین استاندارد زندگی قاره آفریقا، که برابر سطح زندگی در کشورهای غربی جهان اول بود، برخوردار شده بودند، اکثریت سیاهپوستان از لحاظ هرگونه استانداردی همچون درآمد، تحصیل و حتی ورود به ادارات دولتی مورد تبعیض قرار داشتند.
دولت برآمده از آپارتاید، میان یک سیاهپوست، هندی و یا رنگین پوست آفریقای جنوبی به مانند مردم کشورهایی همچون غنا و تانزانیا فرقی قائل نبود و با تمامی آنها به عنوان شهروند درجه آخر رفتار میکرد.
آپارتاید نژادی روز به روز در جهان باعث جنجال بیشتر و منجر به تحریمهای خارجی کشورهای غربی و شورش و سرکوبهای داخلی شد.
مدت مدیدی از سرکوب شدید توسط دولت متشکل از سفیدپوستان و مقاومت، اعتصاب، راهپیمایی، اعتراضات مختلف توسط احزاب ضد آپارتاید مخصوصاً کنگره ملی آفریقا (ANC) ادامه یافت.
در سال ۱۹۹۰ دولت حزب ملی اولین گام برای مذاکره کنارهگیری از قدرت را با لغو ممنوعیت کنگره ملی آفریقا و دیگر موسسات سیاسی چپگرا برداشت .
آزادی ماندلا و انتخابات آزاد
آزادي نلسون ماندلا بعد از ۲۷ سال
قوانین آپارتاید به تدریج از کتابهای قانون حذف شدند و اولین انتخابات چند نژادی در سال ۱۹۹۴ برگزار شد. حزب ANC با اکثریت آراء پیروز انتخابات شد و از آن زمان تاکنون قدرت را در دست داشتهاست.
میلیونها نفر از مردم آفریقای جنوبی که اکثرا سیاهپوست هستند، همچنان در فقر و حاشیه شهرها زندگی میکنند. بسیاری این امر را میراث رژیم آپارتاید میدانند و همچنین بسیاری این فقر را ناشی از ناکامی دولت اخیر در مقابله با موضوعات اجتماعی میدانند. البته دیگر عوامل را از جمله ضعف در قوانین مالی و پولی دولت، برای تضمین تقسیم ثروت و رشد اقتصادی را نیز مقصر میدانند. به هر حال سیاست مسکن ANC در شرایط زندگی بسیاری از طریق تغییر جهت هزینههای مالی و پیشرفت سیستم جمع آوری مالیات بهبود حاصل کردهاست.
اغلب از آفریقای جنوبی بهعنوان ملت رنگینکمان یاد میکنند، این اصطلاح را اسقف اعظم دسموند توتو خلق کرد و بعدها رئیسجمهور آفریقای جنوبی نلسون ماندلا از آن به عنوان استعارهای برای توصیف پیشرفتهای جدید تنوعات فرهنگی نشات گرفته از ایدئولوژی آپارتاید استفاده کرد.
سیاست
آفریقای جنوبی ۲ مجلس دارد : شورای ملی استانها (یا مجلس اعیان) با ۹۰ عضو و مجمع ملی آفریقای جنوبی (یا مجلس عوام) با ۴۰۰ عضو. اعضای مجلس عوام برحسب جمعیت انتخاب میشوند. نصف اعضا از طریق لیست ملی و نصف دیگر از طریق لیست استانها انتخاب میشوند. ۱۰ عضو برای نمایندگی هر استان در شورای انتخابات بدونن توجه به جمعیت آن استان انتخاب میشود. هر دومجلس هر ۵ سال یک بار برگزار میشود دولت در مجلس عوام تشکیل میشود و رهبر حزب اکثریت در مجلس ملی رئیس جمهور میشود.
مجلس آفريقاي جنوبي در شهر بلومفونتن پايتخت قوه قضائيه
کنگره ملی آفریقا (ANC) در سیاست آفریقای جنوبی پیشرو است و در آخرین انتخابات عمومی سال ۲۰۰۴ ۶۹٫۷ درصد آراء و ۶۶٫۳ درصد آراء انتخابات شهرداری ۲۰۰۶ را به دست آورد. مهمترین چالش در مقابل ANC حزب متحد دمکراتها است که در انتخابات ۲۰۰۴ و ۲۰۰۶ به ترتیب ۱۲٫۴ و ۱۴٫۸ درصد آرا را به دست آورد. رهبر این حزب تونی لئون است. حزب پیشرو قبلی یعنی حزب ملی جدید که آپارتاید را از طریق سلف خود به وجود آورد از سال ۱۹۹۴ تا بحال همیشه در انتخابات تحقیر شده و سرانجام به انحلال کشیده شد. آنها تصمیم گرفتند تا در ۹ آوریل ۲۰۰۵ با ANC ادغام شوند. دیگر احزاب سیاسی اصلی در مجلس حزب آزادی اینکاتا که نماینده مردم زولو است و دموکراتهای مستقل که به ترتیب ۶٫۹۷ و ۱٫۷ درصد آرا را در انتخابات ۲۰۰۴ به دست آوردند.
هنگامی که آپارتاید در سال ۱۹۹۴ ملغی شد دولت ناچار شد تا بانتوسانهای مستقل و نیمهمستقل قبلی را به ساختار سیاسی آفریقای جنوبی تبدیل کند. به همین دلیل چهار استان قبلی با نامهای استان کیپ، استان کوازولو ناتال، ایالت آرنج فری و ترانس وال کنار گذاشته شدند و ۹ استان دیگر جایگزین آنها شدند. این استانهای جدید از استانهای پیشین کوچکترند که برای تخصیص منابع بیشتر این طور کوچک در نظر گرفته شدهاند.
این ۹ استان به ۵۲ بخش تقسیم میشوند که ۶ تای آنها شهرداری کلانشهرها و ۴۶ تای آنها شهرداری بخشها هستند. ۴۶ بخشداری خود به ۲۳۱ شهرداری تقسیم میشوند. بخشداریها همچنین شامل ۲۰ بخش مدیریتی (که اغلب منطقه حفاظتشده هستند) هستند که مستقیماً توسط بخشداریها اداره میشوند. ۶ شهرداری کلانشهر اعمال بخشها و شهرداریهای محلی را انجام میدهند.
اقتصاد
اين كشور بزرگترين صادر كننده طلا , كه معمولا حدود ۴۰% صادرات افريقاي جنوبي را تشكيل ميدهد – در جهان است و از توليد كنندگام عمده اورانيوم، كروميت، سنگ سرمه، پلاتين و زغال سنگ (كه سه چهارم نياز كشور به انرژي را تأمين ميكند) است. بخش صنعتي شامل صنايع شيميايي، غذايي، نساجي، وسايل نقليه موتوري و مهندسي برق است. كشاورزي و دامداري يك سوم صادرات افريقاي جنوبي راتشكيل ميدهد و توليدات آن شامل ميوه، شراب، پشم و ذرت است. سطح زندگي در اين كشور در قاره افريقا بالاترين است ولي توزيع آن ميان سفيدپوستان و غير سفيدپوستان بسيار نابرابر است. انصراف بعضي از سرمايه گذاران خارجي تلاش به سوي خودكفايي را افزايش داده است.
مردم ، زبان و فرهنگ
آفریقای جنوبی ۱۱ زبان رسمی دارد: زبان آفریکانس و انگلیسی آفریقای جنوبی فهرست زبانهای ملی هند از لحاظ تعداد زبانها در رتبه اول است و پس از آن آفریقای به خوبی قرار دارد. زبان انگلیسی در سراسر جهان و از جمله آفریقای جنوبی رواج بسياری دارد اما پر متکلم ترین زبان آفریقای جنوبی به شمار نمیآید. ۱۱ نام رسمی برای آفریقای جنوبی وجود دارد که به ازای هر زبان یک نام مستقل در نظر گرفته شدهاست.
زبان فاناگالو، زبان خوئی, زبان لوبدو ، زبان خوسا، زبان نامازبان دبل شمالی, زبان فوتیزبان نس و زبان اشارهای آفریقای جنوبی . این زبانها گاهی در مقالههای رسمی به کار گرفته میشوند. شهرت آنها و تعداد مکانهای رسمی به کار گرفته میشوند. شهرت آنها و تعداد گویش وران شان کم است.
بسیاری از زبانهای غیررسمی قبیلههای سان و خوی خوی شامل لهجههای محلی است که به سمت شمال کشور یعنی نامیبیا و بوتسوانا هم کشیده شدهاند. مردم این کشورها از لحاظ قبیله با بقیه آفریقایی تفاوت دارند و به عنوان جوامع شکارچی معروف هستند. آنها به حاشیه رانده شدهاند. اغلب زبانهای شان در حال تبدیل شدن به زبانهای انقراض یافته است.
بسیاری از سفید پوستان آفریقای جنوبی به زبانهای اروپایی مانند پرتغالی (که سیاه پوستان آنگولا و موزامبیک هم به آن سخن میگویند) آلمانی و یونانی صحبت میکنند و بسیاری از آسیاییهای مقیم آفریقای جنوبی و هندیها به زبانهای آسیای جنوبی مانند هندیگوجاراتی و زبان تامیل صحبت میکنند.
به علت تنوع نژادی در کشور آفریقای جنوبی، فرهنگ «واحدی» در این کشور نمیتوان یافت. امروزه تنوع غذایی در این کشور که متأثر از فرهنگهای مختلف حاضر در آن است.
ژوهانسبورگ
ژوهانْسبورگ یا یوهانسبورگ بزرگترین شهر کشور آفریقای جنوبی و مرکز استان گائوتنگ، ثروتمندترین استان آفریقای جنوبی است.
بزرگترین و پر جمعیت ترین شهر آفریقای جنوبی است. این شهر دارای موزه ها و پارکها و گالری های نقاشی و دیدنی های بسیار زیاد و همچنین معادن عظیم طلا میباشد. ژوهانسبورگ از قدیم شهری ثروتمند و پر جمعیت بود. وجود معادن طلا از قدیم در این منطقه، خاک آن را بسیار با ارزش کرده است. به همین دلیل امروزه این شهر قوی ترین اقتصاد را در آفریقای جنوبی دارد.
ژوهانسبورگ که به عنوان ایگولی (مکان طلا) نیز مشهور است، به دلیل قرار گرفتن درکمربند تپه های غنی از منابع معدنی ویت و اترزراند، منابع تجاری عظیمی از طلا و الماس را در خود جای داده است. فرودگاه بین المللی تامبو بزرگترین فرودگاه آفریقا است .
مذاهب موجود در آفريقاي جنوبي :
كليساي اصلاح شده هلندي، كليساهاي مستقل افريقايي و اقليتهاي انگليكن، متديست، كاتوليك رومي، هندو و اسلام.
نلسون ماندلا معروفترين مبارز افريقائى ۲۷ سال از دوران عمر خود را در جزيره ياد شده زندانى بود.