مقبره‌ پادشاه هخامنشی چگونه مرمت می‌شود؟ +فیلم

ما به نقش رستم رفته‌ایم؛ در نزدیکی مرودشت در استان فارس. جایی که چهار شاه هخامنشی در آن دفن شده‌اند و یکی از آن‌ها در حال مرمت است.

پیش از این حدود ۲۰ سال قبل مقبره داریوش اول مرمت شده بود. تنها آرامگاهی که به دلیل کتیبه‌ای که دارد مطمئن هستیم متعلق به داریوش اول هخامنشی است.

اما هنوز به درستی نمی‌دانیم که بقیه آرامگاه‌ها چه کسانی دفن شده‌اند و احتمال می‌دهیم که داریوش دوم، اردشیر اول و خشایارشا هخامنشی هم در نقش رستم دفن شده‌اند.

حالا، اما آسیب‌هایی که در طول تاریخ به آرامگاه خشایارشا وارد شده، تیم مرمتی را بر آن داشته تا یکی از دشوارترین کار‌های مرمتی روی آثار سنگی دوره هخامنشیان را آغاز کنند.

کارگاه مرمتی آرامگاه خشایارشا از پنج طبقه یا کارگاه تشکیل شده. در کارگاه اول دسترسی به خود مقبره امکان پذیر است. در کارگاه دوم، پایین‌ترین صف شامل مردانی که تخت روان خشایارشا را حمل می‌کنند مرمت می‌شوند. در کارگاه سوم دسترسی به صف دوم مردان امکان‌پذیر می‌شود. در مجموع حدود ۳۰ مرد، یعنی نمایندگان ساتراپی‌های تحت حکومت هخامنشیان، تخت خشایارشا را حمل می‌کنند. کارگاه چهارم و پنجم هم امکان دسترسی به بزرگترین و مهم‌ترین نقش آرامگاه یعنی خشایارشا، فره‌وهر و آتشدان را امکان‌پذیر کرده‌است.

آرامگاه آسیب‌های زیادی دیده است. در طول زمان بخش‌هایی از نقش برجسته‌ها کنده شده و به پایین سقوط کرده بود. از طرفی روند فرسایش در بخش‌های مختلف حجاری‌ها هم رو به افزایش بود. اما یکی از مهمترین بخش‌هایی که در معرض آسیب فراوانی قرار دارد، خود مقبره خشایارشا است.

بیش از هفت سال است که مرمت آرامگاه خشایارشا آغاز شده. در این مدت بخش‌های زیادی که حتی فروریخته بود، مرمت شده، اما هنوز شاید بیش از پنج سال دیگر زمان می‌برد که بخش‌های باقی مانده مرمت شود. اگر صحبت‌های تیم مرمتی را بشنوید شاید بهتر متوجه طولانی بودن روند مرمت بشوید.

داربست‌ها قطعا تا پنج سال دیگر این‌جا خواهند بود. تیم مرمتی قصد دارد پس از باز کردن این داربست‌ها آن‌ها را روبروی یک آرامگاه دیگر، احتمالا داریوش دوم، آخرین آرامگاه نصب کنند و مرمت آن هم آغاز شود

نقش رستم که شاید یکی از مهمترین آثار باستانی در جهان می‌شود، سال‌هاست که مورد بی‌مهری بوده و تنها چند سال است که دوباره توجهات کارشناسان ایرانی و بین‌المللی به آن جلب شده‌است. شاید این‌بار فرصتی فراهم شده تا آرامگاه شاهان هخامنشی، به شکوه گذشته خود بازگردند. همان‌هایی که ۲۵۰۰ سال قبل در این دخمه‌های اعجاب انگیز، دفن شدند.