عناوین روزنامه های اقتصادی - سه‌شنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۹

تصاویر صفحه نخست روزنامه‌های اقتصادی امروز کشور در زیر قابل مشاهده است:

روزنامه های: دنیای اقتصاد - ابرار اقتصادی - آفتاب اقتصادی - صبح اقتصاد - اسکناس - آسیا - جهان صنعت - کسب و کار و...

روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی نوشت:

چهار هیجان‌ساز در بورس

بورس تهران روز دوشنبه برای دومین بار طی سه ماه اخیر، به زیر مرز ۵/ ۱ میلیون واحد عقب نشست و در کم ترین سطح از ۹ تیرماه قرار گرفت. آنچه این روزها سبب افزایش هیجان منفی در بازار سهام شده است را میتوان در بی تحلیلی بازار، قوانین محدوده کننده، فرصت سوزی بی پایان مقام ناظر و سلب اعتماد معامله گران از سیاست گذار بورسی خلاصه کرد. جایی که در یک و نیم سال گذشته شاهد رشد افسارگسیخته قیمت کلیه گروه ها بدون توجه به مؤلفه های بنیادی و تبعیت بورس بازان از صف های خرید و فروش به علت محدودیت های معاملاتی موجود بودیم. ضمن آنکه در دوره رونق بازار که پول های تازه راه بورس را در پیش گرفته بودند، سیاست گذار برای عمق بخشی و گسترش عرضی بازار حرکتی انجام نداد و در دوره رکود در مقام دلسوزی، اعتماد بورس بازان را سلب کرد.

نیمه گمشده بورس تهران

یک سال و نیم است که بازار سهام به محلی برای کوچ نقدینگی سرگردان تبدیل شده است. جایی که تورم و نگرانی ها از آینده اقتصادی و سیاسی کشور سبب شد تا عموم مردم برای حفظ ارزش سرمایه خود (خرد یا کلان) به بازاری پناه بیاورند که سودای کسب سودهای آسان و البته نامتنهاهی آن شهره خاص و عام شده بود. این رویا ولی دیری نپایید و از میانه مرداد ماه امسال ورق برگشت و در حال حاضر ۳۹ روز کاری است که مسیر شاخص سهام نزولی شده است و بیش از ۲۸ درصد از سقف خود فاصله گرفت. وضعیت بعضی سهام اما به مراتب وخیم تر بود و بعضا تا ۷۰ درصد کاهش قیمت را نیز ثبت کردند. واقعیت این است که در اوایل صعود شاخص سهام، این سیگنال های بنیادی بود که سبب افزایش تقاضای سهام شد. در ادامه اما شتاب ورود نقدینگی به بازار، سهام بنیادی را پشت سر گذاشت و غالب سهام فعال در بورس را در برگرفت. نتیجه این روند، رشد دسته جمعی و همه گیر صنایع مختلف بورسی بود. در آن شرایط اگر از سهامداری در مورد دلایل خرید یا فروش سهامی سوال می شد، جوابی جزء رصد صف عرضه و تقاضای آن، در یافت نمی شد. از این رو این مسیر به تدریج نگرانی پیرامون بازار را تشدید کرد و هشدار کارشناسان و تحلیلگران نسبت به رشد های دسته جمعی و پرشتاب را به دنبال داشت. هر چند این اخطارها مورد عناد بورس بازان قرار می گرفتند. در این فضا به دفعات بر ضرورت توجه سیاست گذار بورسی به برخی از موارد به منظور مدیریت نقدینگی تأکید شد. این مسیر ولی همراه با انفعال سیاست گذار ادامه یافت و مقام ناظر از کنار روزهای ۲۰هزار و حتی ۳۰هزار میلیارد تومانی بورس به راحتی گذشت. نتیجه این انفعال اما افزایش افسارگسیخته قیمت ها و حبابی شدن بخش عمده ای از بازار بود. با ورود نماگر اصلی سهام به مسیر نزولی اما سرمایه گذارانی که سراسیمه روانه بازار شده بودند، در فقر تحلیل و تداوم رفتارهای گروهی، راهی جزء خروج نیافتند. اما چرا هیجانات در بورس تهران چه در مسیر نزولی و چه در مسیر صعودی اینچنین معاملات را تحت‌تأثیر قرار می دهد و منطق و تحلیل را در بین سهامداران کمرنگ می کند؟ پاسخ این سوال را باید در قوانین محدودکننده بازار و البته قوانین خلق الساعه ای که البته در حسن نیت سیاست گذار برای بازگشت آرامش به بازار مدون می شود، جستجو کرد. ضمن آنکه عدم گسترش عرضی بازار نیز هم چنان حلقه مفقوده حرکت معاملات به سمت تحلیلی شدن است. در شرایط فعلی این فقر تحلیلی به وضوح در معاملات دیده می شود. جایی که با وجود انتشار گزارش های قوی از عملکرد ماهانه برخی بنگاه های بورسی روی سامانه کدال، واکنشی درخور توجه از سهامداران دیده نمی شود اما یک خبر کوچک روند سهم را دستخوش تغییرات اساسی می کند.

بلای جان بازار

به اعتقاد تمامی فعالان بازارهای مالی، حد نوسان قیمت یک مداخله آشکار در ساز و کار تعیین قیمت است و در ضدیت با اصل بازار به شمار می رود. نتایج چند پژوهش علمی در ایران و خارج از ایران نشان می دهد، حد نوسان قیمت در بورس تبعاتی دارد که از مهم ترین آن ها میتوان به تسری نوسان ها، تاخیر در رسیدن به قیمت واقعی و مداخله در انجام معامله ها اشاره کرد. به این معنی که دامنه نوسان بعنوان یک ابزار مداخله گر در بازار موجب تسری نوسانات به دوره ای طولانی تر می شود و به این ترتیب، فرآیند کشف قیمت و نقد شوندگی سهام آسیب می بیند. مدت هاست وجود این دامنه نوسان بلای جان بورس شده است. هنگامی که سهامدار در نوسان مثبت و منفی ۵درصدی، تلاش زيادي برای انجام معاملات تحلیلی به خرج نداده و ترجیح می دهد همان صف خرید و فروش را ملاک دادوستدهای خود قرار دهد. در معاملات بورس تهران در سال های اخیر به دنبال ایجاد موج های سفته بازانه و کوتاه مدت روی سهام مختلف، بسياري از سهامداران به جای پرسیدن از وضعیت شرکت به روند فعالیت بازیگران بازار سهام توجه می کنند. به این ترتیب بسیاری از اهالی تالار شیشه ای معمولاً به جای خرید بر اساس تحلیل و منطق، با پیروی از صف خرید مقاصد نقدینگی خود را انتخاب می کنند. برخی از سهامداران که غالبا ایجاد کنندگان این موج های سفته بازی هستند، از رهگذر این موج نقدینگی، سود می برند، اما در این راه بسیاری از سهامداران به ویژه تازه واردها قربانی می شوند. در این میان، نکته قابل تامل اینکه تب وتاب نقدینگی در پشت هر نمادی نهایتا فرو می نشیند؛ چرا که سهام هیچ شرکتی از بازگشت به ارزش ذاتی گریزی ندارد. این موارد بارها از سوی «دنیای اقتصاد» مطرح شده است اما سیاست گذار همچنان خیال تغییر شرایط را ندارد. شاید نگرانی از تبعات این موضوع در کوتاه مدت (به ویژه با شرایط نامناسب اقتصادی در کشور و ترس از اغتشاش) مانع این امر شده است. اما زمان های طلایی برای رفع این محدودیت ها و رسیدن به استانداردهای جهانی وجود داشت که متأسفانه نادیده گرفته شد و از دست رفت.

فرصت هایی که یکی پس از دیگری سوخت

از آغاز صعود اخیر قیمت ها که سقف شکنی پی در پی شاخص کل بورس تهران را به دنبال داشت، «دنیای اقتصاد» مکررا بر لزوم عرضه اولیه سهام شرکت ها در بازار تأکید کرد. سیاست گذاران بورس و فرابورس اما به ظاهر این خواسته را برآورده کردند و هر هفته بازار سهام میزبان یک تا دو شرکت تازه وارد بود. این شرکت ها اما آنچنان کوچک مقیاس بودند که حضورشان احساس نمی شد. هر سرمایه گذار برای خرید عرضه های اولیه میانگین کمتر از ۱۰۰ هزار تومان نقدینگی نیاز داشت. این در حالی است که شرکت های جذاب زیادی از منظر بنیادی در صف عرضه اولیه در بورس قرار دارند اما در دوره ای که پول های تازه شتابان راه تالار شیشه ای را در پیش گرفته بودند، عرضه نشدند.

اگر این شرکت ها در بازار عرضه می شدند، مسیرهای جذابی برای هدایت نقدینگی سرگردان به وجود می آمد و صعود و نزول های این چنین هیجانی به بازار تحمیل نمی شد. باید توجه داشت در بازاری که سهام شناور آزاد آن تا این حد پایین است، فضاهای هیجانی به شکل کنونی رخ می دهد. چرا‌که معامله گران وقتی فرصت خرید سهام ارزنده را پیدا نکنند، پول خود را بسوی سهام غیر ارزنده سوق می دهند و به تدریج سکان معاملات سهام را به دست هیجانات می سپارند.

اعتمادی که از دست رفت

واکنش احتمالا از سر دلسوزی سیاست گذار در دوره افول نماگرهای سهام در حمایت های مصنوعی و دخالت در روند معاملات حقوقی های بازار مهم ترین موضوعاتی بود که سبب شد اعتماد از بازار رخت بربندد و به دنبال آن عدم بازگشت تعادل به بازار را پس از افت حتی ۷۰ درصدی قیمت بعضی از سهم ها به دنبال داشته باشد.