مدافعان حرم
«مدافعان حرم» اصطلاحی است که چند سالی در رسانه ها مرسوم شده است؛ در این نوشتار به بررسی پیشینه شکل گیری این اصطلاح در ادبیات مقاومت می پردازیم.
یک. این عنوان پس از تخریب مقبره حجر بن عدی توسط گروه‌های تروریستی و تهدید این گروه‌ها مبنی بر حمله به حرم زینب بنت علی (ع)، در اوایل سال ۱۳۹۲ شمسی وارد ادبیات اجتماعی و ادبیات مقاومت شد.
جبهه النصره شاخه القاعده در سوریه، در دهم اردیبهشت ماه ۱۳۹۲ علاوه بر نبش قبر حجر بن عدی، تهدید به تکرار این اقدام در حرم حضرت زینب(س) کرد. سید حسن نصرالله، در اولین واکنش‌ها، ضمن آنکه حمله به حرم حضرت زینب(س) را دارای پیامدهای بسیار خطرناک دانست، از کسانی سخن گفت که در حال دفاع از حرم حضرت زینب(س) هستند و در این راه کشته می‌شوند.
در سوم شهریور ۱۳۹۱شمسی، مشهد السقط (مزار محسن بن حسین علیه السلام) در منطقه المشهد حلب در سوریه، مورد حمله نیروهای مخالف دولت سوریه قرار گرفت و پس از آن بود که گروه‌هایی برای جلوگیری از تکرار این اقدام درباره حرم حضرت سکینه(س)، اقدام به دفاع از آن کردند. تشکیل تیپ ابوالفضل العباس در عراق، و اعزام به سوریه برای دفاع از حرم حضرت زینب(س) هم اقدامی بود که در بهمن ۱۳۹۱ رخ داد، اما استفاده از عبارت «مدافعان حرم»، اواخر اردیبهشت ۱۳۹۲ش در رسانه‌های ایرانی و فارسی‌زبان رایج شد.
دو. مستند «نبرد پنهان» به کارگردانی ناصر نادری و روایت حسن شمشادی (از مجموعه فیلم های جشنواره مردمی فیلم عمار) دقیقتر به این موضوع پرداخته است. حسن شمشادی خبرنگار صدا و سیما در سوریه است که از ابتدای بحران در این کشور حضور داشته است.
شمشادی، نحوه شکل گیری مدافعان حرم را اینچنین روایت می کند:
«وقتی که مسلحین دیوار به دیوار حرم حضرت زینب(س) شدند، مردم این منطقه برای دفاع دست به اسلحه بردند تا از حرم مطهر دفاع کنند؛ اما چطور می توانستند جلوی آنها بایستند وقتی دولت سوریه در نقاط مختلف کشور درگیر بود و نمی توانست پشتیبانی خاصی از آنها بکند. اینجا بود که مردانی از خارج از سوریه به کمک این مردم آمدند؛ از لبنان ابوتراب خودش را رساند و از افغانستان ابوحامد آمد، از ایرانی ها هم که پیشقراول ماجرا بودند حسام خوشنویس که آن زمان در لبنان بود خودش را به زینبیه رساند.
اتفاقات خیلی سریع رخ می داد. در این بحران خوشنویس درگیر کمک به آوارگان شده بود، ابوتراب و ابوحامد هم به کمک مردم، منطقه غرب حرم را در عملیاتی در تاسوعا و عاشورا آزاد کردند.
دست آخر تمامی این مردان عاقبتشان ختم به شهادت شد. خوشنویس شد «شهید حسن شاطری»، ابوحامد شد «شهید علیرضا توسلی»، ابوتراب هم شد «شهید علی شریف محمود».
البته نام هایی پشت قصه و غصه های زینبیه مانده و این تنها سه نشان پیدا از هزاران مجاهد گمنامی است که برای همیشه در لوح محفوظ حرم حضرت زینب ثبت شده است».
رجز خواندن ابوتراب فرمانده لبنانی بر فراز گنبد حضرت زینب(س) در شرایطی که از سه ضلع ده ها تک تیرانداز از گروه های مختلف تروریست از جندالشام گرفته تا جبهه النصره روی پشت بام پایینی حرم مطهر اشراف دارند، از بکرترین صحنه های این مستند است.
مصاحبه با مادر سوری که به جرم شهادت فرزندش یکسال را در زندان های داعش سپری کرد و شکنجه شد، مصاحبه با اقلیت های مختلف سوری و بیان مواضع آنها نسبت به تروریست ها نیز از نقاط قوت این مستند است.
سه. در کتاب «مدافعان حرم» که شامل زندگینامه و خاطرات ۴۰ شهید مدافع حرم حضرت زینب(س) است و به همت گروه فرهنگی شهید ابراهیم هادی جمع آوری شده است، ماجرای شکل گیری مدافعان حرم با جزئیات دقیق تری ذکر شده است؛
در این کتاب آمده است در اوایل بحران تروریست ها با یک کامیون حامل مواد منفجره به طرف حرم حضرت زینب(س) حرکت می کنند. این کامیون در ترمینال منفجر می شود. انتشار خبر چنین اقدامی سبب می شود افراد زیادی برای دفاع از حرم راهی سوریه شوند (مدافعان حرم، زندگینامه و خاطرات ۴۰ شهید مدافع حرم حضرت زینب(س)، (ص ۱۵۰-۱۵۱)
