ارتش جمهوری اسلامی ایران که به‌اختصار آجا نیز نامیده می‌شود، پیکره اصلی نیروهای مسلح ایران را تشکیل می‌دهد. وظیفه اصلی ارتش، مانند همه نیروهای مسلح جهان، حفظ تمامیت ارضی و دفاع از کشور در برابر تهاجم نظامی بیگانگان است.
شاخه های نظامی ارتش جمهوری اسلامی ایران عبارتند از : نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران(نزاجا)، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران(نهاجا)، نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران(نداجا) و قرارگاه پدافند هوایی.
ارتش جمهوری اسلامی ایران، به‌همراه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، نیروهای مسلح ایران را تشکیل می‌دهند.
مطابق اصل صد و چهل و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «ارتش جمهوری اسلامی ایران پاسداری از استقلال و تمامیّت ارضی و نظام جمهوری اسلامی کشور را بر عهده دارد.» و طبق اصل صد و چهل و چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، «ارتش جمهوری اسلامی ایران باید ارتشی اسلامی باشد که ارتشی مکتبی و مردمی است و باید افرادی شایسته را به خدمت بپذیرد که به اهداف انقلاب اسلامی مؤمن و در راه تحقق آن فداکار باشد».
هدف‌های نظامی ارتش جمهوری اسلامی ایران عبارتند از:
الف) حفظ استقلال، تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی ایران
ب) حفظ منافع جمهوری اسلامی ایران، خارج از قلمرو کشور در دریای خزر، خلیج فارس، دریای عمان، رودخانه‌ها و معادن
ج) یاری به ملل مسلمان یا مستضعف غیرمعارض با اسلام در جهت دفاع از سرزمین‌های مورد تهدید یا اشغال نیروهای متجاوز، در صورت درخواست ملل مزبور
استراتژی نظامی ارتش جمهوری اسلامی ایران
اسلامی بودن: در تمام شئون ارتش، اصول اسلام حاکم است.
ولایی بودن: ارتش جمهوری اسلامی ایران، زیر نظر رهبر ایران، ولی فقیه، می‌باشد و طبق فرمان او، عضویت و وابستگی ارتش و اعضای آن در کلیهٔ نهادها و تشکل‌های سیاسی ممنوع است.
مردمی بودن: نیروهای مسلح، همواره در کنار مردم و در جهت مصالح مردم کار می‌کنند؛ تجهیزات ارتش در زمان صلح، تا حدی که به توان نظامی اش آسیبی نرساند، برای سازندگی، امداد، تولید و خدمت به مردم به کار گرفته می‌شود.
خودکفایی: نیروهای مسلح با بهره‌گیری از تمام توان خود جهت رسیدن به خودکفایی در کلیهٔ زمینه‌ها تلاش می‌کند.
انضباط: نیروهای مسلح باید با ایجاد انضباط معنوی و وضع قوانین عادلانه و منطقی و ایجاد سازوکارهای تنبیه و تشویق، زمینهٔ اجرای کامل دستورها را فراهم می‌کنند.
سادگی: در نیروهای مسلح، تمامی طرح‌ها و زمینه‌ها باید با رعایت اصل سادگی و جلوگیری از تشریفات و سازوکارهای غیرضرور انجام گیرند.
اقتدار: نیروهای مسلح باید از آنچنان اقتدار و آمادگی برخوردار باشند که جرئت حمله را از دشمن سلب کنند.
برای دفاع بودن: نیروهای مسلح، با تمام توان خود، دشمن را از حمله بازمی‌دارد و به کشورها و مللی که از آن تقاضای کمک کنند، یاری می‌رساند.
مأموریت‌ها و وظایف ارتش جمهوری اسلامی
آمادگی و مقابله با هرگونه تجاوز نظامی علیه استقلال، تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی ایران و منافع کشور.
همکاری با نیروی انتظامی و سپاه پاسداران، برای مقابله با اشرار، یاغیان، قاچاقچیان، تجزیه طلبان و جریانات برانداز.
آمادگی جهت همکاری با سپاه پاسداران، در کمک به ملل مسلمان و مستضعف غیرمعارض با اسلام در دفاع از خود.
کمک به دولت جهت سازندگی، آموزش، بهداشت و خدمت به مردم.
سازماندهی، آموزش و تجهیز و گسترش نیروهای زمینی، هوایی و دریای جهت انجام مأموریت‌های محوله.
تلاش مداوم جهت حفظ ارزش‌های اسلامی داخل ارتش.
آماده نمودن مردم جهت دفاع نظامی از کشور و نظام اسلامی.
کمک به سپاه پاسداران برای آموزش اعضای آن نهاد.
اقدامات لازم جهت نیل به خودکفایی در عرصه دفاعی.
کسب اطلاع از اوضاع و و احوال منطقه و جهان و ارزیابی مستمر تهدیدات بالقوه و بالفعل.
حفظ مسائل امنیتی در درون ارتش و وزارت دفاع.
ایجاد همکاری با سپاه پاسداران در مواقع ضروری.
بیست و نه فروردین، مصادف با روز ارتش جمهوری اسلامی ایران و بزرگداشت حماسه آفرینی های دلاور مردان نیروی زمینی ارتش است.
