موزامبیک
موزامبیک کشوری است در جنوب آفریقا. پایتخت آن ماپوتو است. جمعیت این کشور در سال ۲۰۰۹ میلادی نزدیک به ۲۳ میلیون نفر بود. زبان رسمی این کشور پرتغالی و واحد پول آن متیکال موزامبیکی است.
موزامبیک کشوری است در جنوب آفریقا. این کشور از شمال با تانزانیا، از شمال غرب با مالاوی و زامبیا، از غرب با زیمبابوه و از جنوب غرب با سوازیلند و آفریقای جنوبی همسایه‌است. در شرق این کشور اقیانوس هند قرار دارد. ساحل شرقی آن پست بوده ولی نواحی دیگر آن حالت فلاتی دارد. ارتفاعاتی هم در شمال و غرب آن واقع است. رودهای آن به‌ویژه زامبزی از فلات موزامبیک سرچشمه می‌گیرد و به سوی آفریقای مرکزی روانه می‌گردد. بخش مهمی از موزامبیک را جنگل فرا گرفته است، نقاط کوهستانی، آب و هوای معتدل و بقیه نقاط آب و هوای گرم و مرطوب دارد.
موزامبیک را جلگه بزرگ موزامبیک گرفته‌است و تنها قسمت‌های از شمال غربی آن را کوهستان فرا گرفته‌است.
موزامبیک در قرن شانزدهم میلادی مستعمره پرتغال شد. در سال ۱۹۷۵ این کشور استقلالش را به دست آورد. اين كشور طی سالهای گذشته از قوانین استعماری، جنگ‌های داخلی و قحطی آسیب زیادی دیده‌است.
در فاصله سالهای ۱۹۷۷ تا ۱۹۹۲ درگیری‌های داخلی در این کشور باعث کشته شدن نزدیک به یک میلیون نفر از مردم این کشور شد. در این مدت قحطی نیز گریبان مردم را گرفت.
پس از مصالحه و برقراری آرامش در کشور در سال ۱۹۹۲ اندکی وضعیت اقتصادی بهبود پیدا کرد و سرمایه‌گذاران خارجی برای سرمایه‌گذاری در این کشور ترغیب شدند اما همچنان بسیاری از مردم این کشور در فقر به سر می‌برند.
اوضاع سياسي كشور:
رئیس جمهور در این کشور رئیس حکومت است و با رای مردم برای دوره‌ای پنج ساله انتخاب می‌شود. رئیس دولت نخست وزیر است که رئیس جمهور او را تعیین می‌کند.
مجلس قانونگذاری این کشور ۲۵۰ کرسی دارد که نمایندگان آن با رای مستقیم مردم برای دوره‌ای پنج ساله انتخاب می‌شوند.
تقسيمات کشوری:
موزامبیک به ۱۰ استان تقسیم شده که این استان‌ها نیز به نوبه خود به ۱۲۹ شهرستان تقسیم گشته‌اند. شهرستان‌ها نیز از ۴۰۵ بخش و بخش‌ها نیز از تعداد زیادی دهستان تشکیل شده‌اند.
کابو دلگادو، گازا، اینهامبانه، مانیکا، ماپوتو (شهر)، ماپوتو، نامپولا، نیاسا، سوفال، تته، زامبزیا
اقتصاد:
تولید ناخالص داخلی این کشور ۱۷٫۸۲ میلیارد دلار است. حدود ۹ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر نیروی کار این کشور را تشکیل می‌دهند که ۸۱ درصد آنها در بخش کشاورزی کار می‌کنند.
نرخ بیکاری در این کشور ۲۱ درصد است و ۷۰ درصد از مردم این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند. در سال ۲۰۰۷ نرخ تورم در موزامبیک ۸ درصد بود.
کارخانجات :
کارخانجاتی که در حال حاضر در موزامبیک فعالیت دارند عبارتند از : کارخانه سیمان کارخانه سیگار کارخانه کاغذ و تخته سه لا کارخانه مونتاژ رادیو و چند کارخانه کوچک مانند کبریت سازی ، صابون سازی و نساجی نیز در این کشور مشغول فعاالیت می باشند . این کشور فاقد صنایع سنگین می باشد .
صادرات اصلی کشور موزامبیک عبارتند از : میگو – بادام هندی – پنبه – شکر – چای - حبوبات – الوار چوب – ذغال – ذغال سنگ – انواع سنگ های معدنی – مغز و روغن نارگیل – صنایع دستی چوبی و عاج فیل- منسوجات – بادام زمینی – روغن بادام
واردات مهم این کشور عبارتند از : مواد غذائی – مواد شیمیائی – فلزات – نفت خام – فراورده های نفتی – تجهیزات برقی – ماشین آلات صنعتی ، کشاورزی و راه سازی – اتومبیل .
شرکای مهم تجاری موزامبیک از نظر واردات از آن کشور ها عبارتند از : فرانسه – پرتغال – آلمان – سوئد – ایتالیا – انگلیس – سوئیس – هلند – بلژیک – لوکزامبورگ – آمریکا – ژاپن – کانادا – روسیه – رومانی – چین – بلغارستان – افریقای جنوبی – زیمبابوه و بوتسوانا . همچنین طرفهای تجاری عمده این کشور از نظر صادرات به آن کشور ها عبارتند از : انگلیس – ایتالیا – افریقای جنوبی – فرانسه – روسیه – پرتغال – ژاپن – سوئد – امریکا – آلمان و اسپانیا .معادن ذخایر معدنی موزامبیک را می توان به چهار گروه تقسیم بندی کرد . ۱- منابع سوختی و انرژی زای غیر نفتی ۲- منابع مواد فلزي ۳- مواد غیر آهنی ۴ - نفت و گاز طبيعي .
تا کنون دو حوزه نفت و گاز در موزامبیک شناخته شده است .
الف : حوزه رووما در شمال کشور با وسعت حدود ۲۹ هزار کیلومتر مربع در خشکی و ۱۲ هزار کیلومتر مربع از مناطق دریائی استان کابو دلگادو .
ب : حوزه موزامبیکن ، که حوزه وسیعی از مناطق مرکزی و جنوب کشور را در بر می گیرد و مجموع مساحت آن در خشکی و دریا بیش از ۲۹۰ هزار کیلومتر مربع می باشد . در سالهای اخیر توسط شرکتهای خارجی مجموعا ۵۴ حلقه چاه عمیق حفاری و منحنی های لرزه ۷۵ هزار کیلومتر مربع از حوزه مزبور رسم گردیده . معادن دیگر موزامبیک عبارتند از : - معدن مس در استان مانیسا (Manica) معدن سیلیکات آلمینیوم ( نپتونیت ) در ماپوتو (Maputo) - معدن مرمر در کابودلیادو (Cabo Delgado) معدن ذغال سنگ در استان تته (Tete) - معدن گرانیت در کوآمبا (Cuamba) معدن طلا در پنو لو نگز (Peunolongs) - معدن بوکسیت در مانیکا (Manica)
جمعیت موزامبیک :
جمعیت این کشور ۲۱,۲۸۴,۷۰۱ نفر با میانگین سنی ۱۷.۴ سال است. امید به زندگی برای زنان موزامبیکی ۴۰.۴۴ سال و برای مردان ۴۱.۶۲ سال است.
بر اساس آمارها بیش از ده درصد از مردم این کشور به بیماری ایدز مبتلا هستند.
جنگ داخلی، بلایای طبیعی و بیماری های واگیردار باعث یتیم شدن بیش از ۲ میلیون کودک در کشور آفریقایی موزامبیک شده‌است.
بر اساس اعلام صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد «یونیسف» در موزامبیک؛ ۲ میلیون و صد هزار کودک بر اثر ادامه جنگ داخلی ۱۵ ساله، بلایای طبیعی و بیماری های واگیر داری مانند ایدز یتیم شده‌اند.
این کودکان عمدتا به یتیم خانه ها و خوابگاه های موجود در شهرها و روستاهای اطراف پناه می برند.
برخی از این کودکان یتیم که امکان آموزش دیدن ندارند در خیابان‌های شهرهای بزرگ رشد می کنند. شمار زیادی از آنان نیز به دام شبکه های جرم وجنایت و قاچاقچیان مواد مخدر می افتند.
در مناطق روستایی که مسلمانان و مسیحیان در کنار هم زندگی می کنند برخی خانواده های مسیحی به دلیل ناتوانی برای مراقبت از کودکان خود آنان را به مدارس علوم دینی می فرستند.
این مدارس با بودجه محدودی که از طریق صدقات تامین می شود سعی می کنند به کودکان آموزش بدهند، اما مدیران این مدارس نیز برای نوسازی و هم تامین نیازهای روزانه کودکان با مشکلات مادی زیادی رو در رو هستند.
مذهب :
بصورت تقریبی حدود ۳۰ درصد از مردم موزامبیک مسیحی ۲۰ درصد مسلمان ( اهل سنت و تشیع) و ۵۰ درصد پیرو ادیان بومی هستند. از فرقه های اهل سنت، حنفی ها ، شافعی ها، ادریه، شاذلیه و صوفیه را می توان نام برد ، و از شیعیان دوازده امامی و اسماعیلیه و شماری از صوفیه شیعه نیز در این کشور حضور دارند. شمار مسلمانان در مناطق شمال و مرکز کشور نسبت به دیگر ادیان بیشتر می باشد ، اما در مناطق جنوبی برابر هستند . اسلام در موزامبیک از طریق تجارت و تردد مسلمانان تاجر به این کشور راه یافته.
زبان و خط در موزامبیک:
زبان رسمی کشور موزامبیک ، پرتغالی بوده و این در حالی است که درصد بالائی از جمعیت این کشور از نعمت سواد محروم و حتی با زبان پرتغالی نیز آشنائی ندارند . به موازات پیشرفت روابط سیاسی و گسترش رابطه اقتصادی و فرهنگی موزامبیک با کشور های غربی و جهان ، بر اهمیت آموزش زبان انگلیسی در این کشور پرتغالی زبان افزوده شد . علاوه بر زبان پرتغالی و انگلیسی ، عموم مردم موزامبیک به زبانهای قبیله ای خود تکلم می کنند که مشهور ترین آنها عبارتند از : ماکوآ ، تسونگا ، سینا ، شونا ، سواحلی ، چوپی ، چیوا ، یائو ، ماکونده و سایر زبانهای دیگر قبیله ای ، که ازمیان آنها زبانهای ماکوآ و سواحلی از جمله زبانهائی هستند که مسلمانان به آنها تکلم می نمایند .خطوط کلیه زبانهای فوق با الفبای لاتینی و از چپ براست نوشته می شود ، زبان سواحلی به صورت الفباء عربی و از راست به چپ کتابت می گردد . مکاتبات اداری به صورت زبان و خط انگلیسی و پرتغالی می باشد .
روابط سياسي، اقتصادي و فرهنگي موزابيك با جمهوری اسلامی ايران:
قبل از پيروزي انقلاب اسلامي ايران بين دو كشور روابط سياسي وجود نداشت، در سال ۱۳۶۱ و با سفر معاون سياسي وزارت امورخارجه و وزير نفت وقت جمهوري اسلامي ايران به موزامبيك، روابط دو كشور برقرار گرديد. سفر آيت الله خامنه‌اي رئيس جمهور وقت ايران به موزامبيك نقطة عطف روابط دو كشور بود. به دنبال اعمال سياست كاهش تعداد نمايندگي هاي سياسي خارج از كشور از سوي وزارت امورخارجه كشورمان، سفارت جمهوري اسلامي ايران در سال ۱۳۷۸ در ماپوتو تعطيل و وظايف آن به سفارت كشورمان در پروتوريا محول گرديد. در حال حاضر سفير ايران در آفريقا ي جنوبي اكرديته در ماپوتو مي باشد. لازم به ذكر است كه بازگشائي مجدد سفارت كشورمان در ماپوتو به تصويب دولت رسيده است.
