![آتشفشان آتشفشان](/sites/default/files/contents/images/port/volcano.jpg)
آتشفشان روزنهای در سطح زمین است که سنگهای گداخته، خاکستر و گازهای درون زمین، از آن به بیرون فوران میکنند. فعالیت آتشفشانی با برونافکنی سنگهای مذاب، با گذشت زمان، باعث پیدایش کوههای آتشفشانی بر سطح زمین شده است. آتشفشانها معمولاً در نقاطی یافت میشوند که صفحههای سخت پوسته زمینساخت، همگرایی یا واگرایی دارند. هر آتشفشان سه قسمت اصلی دارد:
۱ - دهانه: که نوک آتشفشان است.
۲ - اتاقک مواد مذاب و داغ آتش فشان: محلی که مواد مذاب قبل از فوران آن جا جمع میشود.
۳ - مجرای مرکزی: محل اتصال اتاقک به دهان آتشفشان است.
درون زمین، تودهٔ سنگهای آذرین با حرارت بسیار زیاد (حدود ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد و بیشتر) وجود دارد که ماگما (تَفتال) نامیده میشود. ماگما، با رسیدن به سطح زمین، سرد و جامد شده و گُدازه نامیده میشود که این فرایند باعث تشکیل آتشفشان میشود. در ماگما و گدازه، حبابهای گاز وجود دارد که در زمان فوران باعث انفجار میشود.
بروز آتشفشان، تأثیراتی به همراه دارد که یکی از آنها تغییر آب وهوا است. آتشفشان میتواند باعث بارش باران و ایجاد رعد و برق شود. آتشفشانها میتوانند تأثیراتی درازمدت در وضعیت آب و هوا ایجاد کنند. از طرف دیگر، گدازههایی که سریع حرکت میکنند، میتوانند باعث مرگ انسانها شوند؛ چون خاکستر حاصل از بروز آتشفشان، تنفس را دشوار میکند.
بلایاى آتشفشانى
بیشتر مرگ و میر حاصله از آتشفشان، هنگامى است که نوع فوران انفجارى و همراه با مواد آذر آوارى باشد. از طرف دیگر، فوران هاى بیرون ریزنده مواد مذاب و خاکسترهاى در حال فرود (Tephra)، صدمات زیادى را به اراضى مى رسانند.
نظیر بسیارى از بلایاى طبیعى دیگر، تأثیر فوران هاى آتشفشانى بر روى انسان ها، به میزان بسیار زیادى به تراکم جمعیت و نوع ساختمان ها در این مناطق بستگى دارد. اغلب حواشى آتشفشان ها مناطقى هستند که محل هاى مناسبى براى زیست مى باشند.
موضوعى که در مورد آتشفشان ها باید خاطر نشان ساخت این است که آتشفشان ها منابع طبیعى مهمى نیز به شمار مى روند. به غیر از حاصلخیز بودن بعضى خاکسترها، آتشفشان ها منبع تولید انرژى، مصالح ساختمانى و نیز منبع درآمد از طریق جلب گردشگرد مى باشند.
بزرگترین آتشفشانهای فعال کرهٔ زمین
بزرگترین آتشفشان کره زمین، مونالوآ نام دارد که بخشی از جزایر هاوایی را تشکیل میدهد. محیط قاعده مخروط این آتشفشان ۶۰۰ کیلومتر و قله آن نسبت به کف اقیانوس آرام که آن را احاطه کردهاست ۱۰ کیلومتر ارتفاع دارد. این آتشفشان، همراه با سایر قسمتهای جزایر هاوایی، نشاندهندهٔ موادی هستند که به وسیله فورانهایی که از یک میلیون سال پیش تاکنون ادامه داشتهاند، شکل گرفتهاند.
سایر آتشفشانهای مطرح کره زمین عبارتند از:
آتشفشان وزوو
آتشفشان مونالوآ
آتشفشان پله
آتشفشان بزیمیانی
آتشفشان پاری کوتین در مکزیک
آتشفشان سنت هلن