صوت و فیلم گزارش تصویری کاریکاتور
شنبه ۰۱ دی ۱۴۰۳
sarpoosh

آب

آب

آب یکی از مواد مایع و فراوان‌ترین مادهٔ مرکب بر روی سطح کره زمین و بستر اولیه حیات به شکلی که امروزه می‌شناسیم، است. بیش از ۷۱٫۱٪ وزن یک انسان از آب تشکیل شده‌است و نیز بیش از ۷۰٪ سطح کره زمین را آب پوشانده‌است (نزدیک به ۳۶۰ میلیون از ۵۱۰ میلیون کیلومتر مربع) با وجود این حجم عظیم آب تنها ۳ درصد از آب‌های کره زمین شیرین و قابل شرب است و باقی آن به علت محلول بودن انواع نمک‌ها خصوصاً نمک خوراکی غیرقابل استفاده است. از همین دو درصد آب شیرین بیش از ۹۰ درصد به صورت منجمد در دو قطب زمین و دور از دسترس بشر واقع شده‌است.

بیشترین چگالی آب خالص در دمای ۳٫۹۸ درجه سلسیوس (۳۹٫۱۶ درجه فارنهایت) حاصل می‌شود که برابر ۱ گرم بر سانتی‌متر مکعب[۱] یا ۱۰۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است.


نام‌گذاری آب
آب در زبان‌های مختلف به نام‌های مختلفی یاد می‌شود برای مثال در زبان کردی گویش سورانی به آن آو (Awe) می‌گویند که شباهت بسیاری با واژه آب در فارسی و آکوا در لاتین دارد. همچنین واژه آب در علوم مختلف کاربردهای متفاوتی دارد که بر اساس آن به گروه‌های زیر تقسیم‌بندی می‌شود:


منابع آب در کره زمین
نوشتار اصلی: موجودیت آب در کره زمین
اگر کسی از فضا به زمین نگاه کند، آن را یک سیاره آبی رنگ و پر از آب خواهد دید. حجم کل آب‌های موجود در کره زمین، رقمی در حدود ۱٬۳۶۰ میلیون کیلومتر مکعب تخمین زده شده‌است. این حجم با توجه به چرخهٔ آب به طور دائم در بین منابع مختلف در حال جابه‌جایی‌است.

 

مهمترین منابع آب در کره زمین عبارتند از:

آب‌های زیرزمینی (چاه، چشمه و قنات)
آب‌های جوی (باران و برف)
آب‌های سطحی (رودخانه، دریاچه، دریا و اقیانوس)
همچنین بخشی از آب موجود در کره زمین به‌صورت بخار در آتمسفر و بخش دیگری نیز به‌صورت جامد در یخچال‌های طبیعی وجود دارد.

 

حجم تقریبی میزان آب ذخیره شده در این منابع به این شرح است:

اقیانوس‌ها: حدود ۱٬۳۲۰ میلیون کیلومتر مکعب (۹۷٫۲٪)
یخچال‌های طبیعی: حدود ۲۵ میلیون کیلومتر مکعب (۱٫۷٪)
سفره‌های زیرزمینی: ۱۳ میلیون کیلومتر مکعب (۰٫۹٪)
آب‌های شیرین موجود در در دریاها، دریاچه‌ها و رودها: ۲۵۰ هزار کیلومتر مکعب (۰٫۰۲٪)
بخار آب در هواکره حدود ۱۳ هزار کیلومتر مکعب (۰٫۰۰۱٪)

 

تنش آب
پنجاه سال پیش، زمانی که جمعیت در کره زمین از نیمی از جمعیت کنونی آن کمتر بود، درک مشترک این بود که آب یک منبع بی‌نهایت است. مردم مانند امروز ثروتمند نبودند، کمتر کالری مصرف می‌کردند و گوشت کمتری می‌خوردند، بنابراین آب کمتری برای تولید مواد غذایی نیاز بود. آنها به یک سوم حجم آبی که ما در حال حاضر از رودخانه برداشت می‌کنیم نیاز داشتند. امروز، رقابت برای منابع آب بسیار شدید تر است. دلیل این است که در حال حاضر بیش از هفت میلیارد نفر بر روی زمین وجود دارند، مصرف گوشت و سبزیجات و آب در حال زیاد شدن است و رقابت برای آب در بخشهای صنعتی، شهری و سوخت‌های زیستی بیشتر شده است.


مقدار کل منابع آب شیرین نیز به دلیل تغییرات آب و هوایی که موجب عقب‌نشینی یخچال‌های طبیعی، کاهش جریان رودخانه و کوچک شدن دریاچه‌ها شده، کاهش یافته است. بسیاری از آبخوان‌ها (سفره‌های آب زیرزمینی) که بیش از حد پمپ شده‌اند به سرعت پر نمی‌شوند. اگر چه کل منابع آب شیرین مورد استفاده قرار نگرفته است، بسیاری آلوده، شور، نامناسب یا غیرقابل دسترس برای مصارف شرب، صنعت و کشاورزی شده‌اند. برای جلوگیری از یک بحران جهانی آب، کشاورزان باید برای افزایش بهره‌وری برای پاسخگویی به تقاضاهای رو به رشد برای مواد غذایی تلاش کنند، در حالیکه صنایع و شهرها به دنبال پیدا کردن راه‌هایی برای استفاده بهتر از آب باشند.


مقالهٔ نیویورک تایمز، «بررسی خشکسالی جنوب شرقی کم‌آبی را به جمعیت ربط می‌دهد، نه گرم شدن زمین»، یافته‌های پژوهشگران دانشگاه کلمبیا در مورد موضوع خشکسالی در جنوب شرقی آمریکا بین سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۷ را خلاصه می‌کند. این یافته در مجله آب و هوا چاپ شد. آنها می‌گویند کمبود آب بیشتر ناشی از اندازه جمعیت است تا از کمی بارش باران. ارقام سرشماری نشان می‌دهد که جمعیت گرجستان در بین سال‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۷ از ۴۸/۶ به ۵۴/۹ میلیون نفر رسیده است. پس از بررسی داده‌های بدست آمده از ابزار هواشناسی، مدل‌های کامپیوتری و اندازه‌گیری حلقه‌های درخت که منعکس کننده بارش باران هستند، آنها دریافتند که خشکسالی بی‌سابقه نبوده و ناشی از حالت طبیعی الگوهای آب و هوا و رخدادهای تصادفی آب و هوایی است. 


«خشکسالی‌های مشابه در طی هزار سال گذشته روی داده است»، پژوهشگران نوشتند: «صرف نظر از تغییرات آب و هوایی، انتظار می‌رود که در آینده چنین الگوهای آب و هوایی و با نتایج مشابه روی دهد.»همان‌طور که دما زیاد می‌شود، بارش باران در جنوب شرقی افزایش خواهد یافت، اما به دلیل تبخیر ممکن است حتی منطقه خشکتر شود. پژوهشگران با گفتن این مطلب نتیجه‌گیری کردند که هر بارندگی نتیجهٔ فرایندهای داخلی پیچیده در جو است و به دلیل مقدار زیاد متغیرها پیش بینی بسیار سخت است.


 

سایر مطالب درباره آب

  • قبض آب,تصویب افزایش تعرفه آب شرب در مجلس

    تصویب افزایش تعرفه آب شرب در مجلس؛ ۲۰۰ تومان برای مصرف معمولی و ۴۰۰ تومان برای مصرف اضافی

    نمایندگان وزارت نیرو را مکلف کردند که به ازای هر متر مکعب فروش آب شرب تا الگوی مصرف برای مشترکین خانگی، مبلغ ۲۰۰ تومان و به‌ازای هر مترمکعب فروش آب شرب بالاتر از الگوی مصرف آب برای مشترکین خانگی مبلغ ۴۰۰ تومان از مشترکان خانگی و غیر خانگی دریافت کند. به گزارش تسنیم،...

  • زاینده رود,جاری شدن آب در زاینده رود

    آب زاینده رود امشب به اصفهان می‌رسد

    مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان گفت: با افزایش خروجی سد زاینده رود آب امشب به اصفهان می رسد و در رودخانه زاینده رود جاری می شود. منصور شیشه فروش در گفت و گو با ایمنا اظهار کرد: طبق مصوبه کارگروه سازگاری با کم آبی شنبه هفته گذشته سد زاینده رود برای کشاورزان غرب از...

  • بی آبی در مشهد,بحران آب در مشهد

    بحران آب در مشهد؛ سفره‌های زیرزمینی تخلیه شدند

    مهدی زارع در یادداشتی با عنوان «بحران آب در مشهد حیاتی است» برای روزنامه اعتماد نوشت: دشت مشهد به دلیل بهره‌برداری بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی با بحران شدید آبی مواجه است که منجر به تخلیه سفره‌های زیرزمینی آن می‌شود. این دشت با چالش‌های آبی قابل توجهی مواجه است. با مصرف...

  • بی آبی,کم‌آبی‌ در یکی از روستاهای خراسان شمالی

    کم‌آبی‌ در یکی از روستاهای خراسان شمالی | آب آشامیدنیِ ۲ میلیونی!

    مردم یکی از بزرگ‌ترین روستاهای خراسان‌شمالی، از ۵ سال پیش از کم‌‌آبی رنج می‌برند. آنها گاهی آب آشامیدنی هم ندارند و مجبورند از تانکردارها آب بخرند. اهالی روستا می‌گویند، بیشتر مردم روستا هر دو سه روز یک‌بار حداقل ۳۵۰هزار تومان آب می‌خرند. روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: اینجا...

  • منابع آب ایران,سهم مهاجران از منابع آب ایران

    سهم مهاجران از منابع آب ایران؛ هر روز ۳۸ میلیون مترمکعب

    بیش از ۹۰ درصد مردم استان اصفهان و چهارمحال‌وبختیاری و ۸۷.۸ درصد از مردم استان یزد تا حد زیادی نگران وضعیت آب در کشور هستند. به گزارش فراز، نتایج تازه‌ترین نظرسنجی در مورد دغدغه‌های ایرانیان نشان می‌دهد که مردم نگران محیط‌زیست و وضعیت آب در کشور هستند. این نگرانی به حدی...

  • آب,قیمت آب

    جزئیات گرانی ۵۵ درصدی قیمت آب

    تعرفه آب برای مشترکان بدمصرف در پله‌های آخر تا ۵۵ درصد افزایش یافته است. به‌ گزارش ایسنا، با توجه به ضرورت حفظ منابع اندک آبی کشور، امر تغییر در رفتار مصرف مشترکان بدمصرف به منظور کنترل و مدیریت مصرف بی‌رویه آن‌ها ضروری است، در این راستا به منظور تشویق مشترکان به...

  • پاییز,پاییز خشک و گرم در ایران

    پاییز خشک و گرم در راه است

    سخنگوی صنعت آب با بیان اینکه از منظر مراجع ملی و بین‌المللی هواشناسی، سال آبی جدید، سالی خشک و نسبتاً گرم برای ایران پیش‌بینی شده‌ است، گفت: این یعنی سایه شوم تغییرات اقلیمی همچنان بر روی منابع آبی بوده و کشورمان راه دیگری جز سازگاری با این شرایط و مدیریت مصرف آب ندارد....

  • قطعی آب در تهران,قطع آب مدارس در تهران

    آبفای تهران: قطع آب مدارس قانونی است

    طی هفته‌های اخیر، آب ده‌ها مدرسه دولتی در تهران به دلیل بدهی قطع شد. شرکت آب و فاضلاب استان تهران در این خصوص اطلاعیه‌ای صادر کرد. به گزارش باشگاه خبرنگاران، به دنبال انتشار خبری در رسانه‌ها مبنی بر قطع آب حدود ۴۰ مدرسه در مناطق ۸ و ۱۸ شهرداری تهران، شرکت آب و فاضلاب...

  • سامانه دوم آب‌رسانی اصفهان,آب رسانی به اصفهان

    سامانه دوم آب‌رسانی اصفهان منتظر بودجه ملی است و استان قادر به تأمین بودجه نیست

    زهره سادات کاظمی در سایت اصفهان زیبا نوشت: «وقتی آفتاب نیمه مردادماه گرمای بی‌سابقه‌ای را به شهر اصفهان هدیه کرد، اولین چیزی که خشکی زاینده‌رود را به رخ کشید، کمبود آب بود. بی‌آبی و گرما، مردم شهری که قرار است بشود شهر زندگی را کلافه کرد. برخی مناطق شهری که البته آب‌رسانی در...

  • آب مورد نیاز بدن در گرما,آب بدن انسان

    بدن در گرمای شدید چه مقدار آب نیاز دارد؟

    اگر در طول روز آب کافی مصرف نشود، بیماری‌های مختلف مرتبط با گرما از جمله گرمازدگی، از حال رفتن بر اثر گرما و گرفتگی عضلانی ناشی از گرما می‌توانند بروز کند. به گزارش ایسنا،  طی هفته‌های گذشته، مناطق مختلفی از ایالات متحده و دیگر نقاط جهان دماهایی بالاتر از حد معمول در فصل...

  • بی آبی در ایران,بحران آب در تهران و اصفهان

    تنش شدید آبی در تهران/ گلایه مردم اصفهان از قطعی و اُفت فشار آب

    این روزها مردم تهران و اصفهان با قطعی آب مواجه هستند. روزنامه اعتماد نوشت: احد وظیفه، رییس مرکز ملی اقلیم سازمان هواشناسی کشور می گوید:  از ابتدای سال آبی تا اوایل تیرماه امسال مجموع متوسط بارش در استان تهران حدود ۲۵ درصد کمتر از نرمال است و جریان رودخانه‌ها و منابع آبی...

  • لباس فضانوردی جدید,تبدیل ادرار به آب آشامیدنی در فضا

    تبدیل ادرار به آب آشامیدنی با لباس فضانوردی جدیدی که ساخته شده است

    در یک پیشرفت بزرگ در فناوری فضایی، دانشمندان موفق به ساخت لباس فضانوردی جدیدی شده اند که می تواند ادرار فضانوردان را در عرض چند دقیقه به آب آشامیدنی تبدیل کند. این نوآوری که با الهام از لباس های فیلم علمی تخیلی “تلماسه” طراحی شده است، می تواند تحولی عظیم در ماموریت های فضایی...

  • دعوت از شهروندان قمی برای شستن درختان,شستن درختان توسط شهروندان در قم

    دعوت از شهروندان قمی برای شستن درختان!

    درحالی‌که این روزها در اوج مشکلات ناترازی آب در استان قم قرار داریم از شهروندان برای شستن درختان دعوت به‌عمل‌آمده است! به گزارش قم فردا، مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری قم اخیراً در گفتگویی از شهروندان دعوت کرده تا در طرح شستشویی درختان شرکت کنند البته...

  • قطعی آب در اصفهان,افت فشار آب در اصفهان

    افت فشار آب در اصفهان/ قطعی آب برنامه ریزی شده نیست

    شرکت آب و فاضلاب اصفهان با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: در حال حاضر قطع آب برنامه‌ریزی شده در استان در دستور کار نیست. این اطلاعیه که روز یکشنبه در اختیار ایرنا قرار گرفت، حاکیست: شرکت آب و فاضلاب با استفاده از بیشترین توان خود و بصورت ۲۴ ساعته در حال تامین، تصفیه و توزیع...

  • گلستان,خشکسالی در گلستان

    تا ۱۵ سال دیگر استان گلستان بیابان می‌شود

    کارشناسان منابع طبیعی در سال‌های اخیر بار‌ها هشدار داده اند که خطر بیابانی شدن جنگل‌ها و مراتع در کمین استان گلستان است و مسئولان باید به فکر مقابله با این مشکل باشند. ریزدگرد‌ها یکی از نشانه جدی تغییر اقلیم در استان است که مسئولان برای رفع این بحران فقط جلسه تشکیل داده...

  • بی آبی,بحران آب

    در دهه آینده، اول تهران دوم البرز و سوم قم دچار بحران آبی می‌شوند

    بحران‌های آبی طی سال‌های اخیر، منجر به افزایش فرونشست و مهاجرت‌های منطقه‌ای شده است. این مسأله در خراسان، اصفهان، اطراف تهران و یزد، نشانه‌های قابل توجهی از خود به جا گذاشته است. پزشکیان نیز در حوزه محیط زیست، میراثی از ویرانی را تحویل می‌گیرد که باید با نگاهی واقعی به مسائل...

  • بی آبی,کمبود آب در روستاهای بوکان

    ٩٠ درصد از روستاهای بوکان دچار کمبود آب هستند

    نماینده بوکان در مجلس دوازدهم شورای اسلامی گفت: سختی قطع آب و برق را به خوبی درک می‌کنم و در تلاش هستم تا به طور ریشه‌ای این مشکل را برای همیشه حل نمایم اما اقدامات لازم مقداری زمانبر است و صبوری، همراهی و همکاری شما مردم فرهیخته‌مان را می‌طلبد. به گزارش دیده‌بان ایران، "...

  • آب معدنی,تقلب در آب معدنی

    تقلب در آب معدنی‌ها و تهدیدی که حل نشده است/ طعم متفاوت آب در بسته‌بندی واقعی

    با آغاز فصل گرما، استفاده از انرژی در تمامی کشور‌های جهان افزایش یافته و این نکته، تهدید جدی برای کشور‌های کم‌آب و درگیر خشکسالی مثل ایران است. به گزارش اقتصاد ۲۴، حدود سه چهارم مساحت ایران، درگیر خشکسالی بوده و نیاز مبرم بخش‌های مختلف شهری، کشاورزی و صنایع در ایام گرم...

  • محمد درویش,واکنش محمد درویش به طرح جلیلی برای منابع آبی

    محمد درویش، فعال و کارشناس محیط زیست: طرح سعید جلیلی برای منابع آبی بسیار خطرناک است

    محمد درویش فعال و کارشناس محیط زیست گفت: آقای سعید جلیلی صحبت از فرصت ۱۱ میلیارد دلاری کرده که بر اثر اختلاف بین اوکراین و اتحادیه اروپا رخ داده و می‌تواند به فرصتی برای صادرات صیفی جات تبدیل شود. این نوع نگاه به نظرم بسیار خطرناک آمد. به گزارش دیده بان ایران، محمد درویش...

  • ماجرای انتقال لوله‌های آب عظیم‌الجثه کنار پل خواجو چه بود؟ +فیلم

    پیگیری‌ها نشان می‌دهد ماجرای انتقال لوله‌های آب عظیم‌الجثه کنار پل خواجو مربوط به نمایشگاه پروژه‌های بزرگ آب‌رسانی به اصفهان است. ایمنا | از صبح امروز ویدئویی در فضای مجازی مبنی بر انتقال تعدادی لوله آب عظیم‌الجثه کنار پل خواجوی اصفهان منتشر شده است. فیلم از لوله‌های...

  • وضعیت آب در سیستان و بلوچستان,حقابه سیستان و بلوچستان

    واکنش‌ها به اظهار نظر 'حقابه سیستان اولویت ما نیست' توسط نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان

    اخیراً اظهارنظری از سوی کاظمی‌قمی، نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان منتشر شده که می‌گوید: «سفارت ایران در افغانستان مجموع منافع کشور را در تعامل با طالبان افغانستان مدنظر دارد و مسئله حقابه سیستان اولویت نخست ما در این تعاملات نیست و آنچه تاکنون اتفاق افتاده است...

  • قطعی آب در شهریار,قطع شدن آب در شهریار

    مسئولان آب را به روی مردم بستند تا ویلانشینان استخرهای شان را پر آب کنند!

    یکی از مسئولان آبفای استان تهران درباره قطعی آب در شهرستان شهریار گفت: به دنبال گرم شدن هوا مردم تهران به ویلاهای خود در منطقه شهریار می آیند و استخرهای خود را پر آب می کنند و همین موضوع باعث می شود به مردم بومی آب نرسد! به گزارش دیده بان ایران، به دنبال قطعی گسترده آب در...

  • پاکسازی آب آشامیدنی,ابداع دستگاهی جدید مجهز به انرژی خورشیدی برای پاکسازی آب آشامیدنی

    ابداع دستگاهی جدید مجهز به انرژی خورشیدی برای پاکسازی آب آشامیدنی

    دستگاهی برای پاکسازی آب آشامیدنی ساخته شد. فوتوکاتالیست های شناور فعال شده با نور خورشید، امکان تصفیه آب را برای مناطق دورافتاده و جوامع در حال توسعه ارائه می کنند. به گزارش ایسنا، شیمیدانان در حال بهره برداری از انرژی موجود در نور خورشید برای پاک سازی آب شیرین از...

  • هوش مصنوعی,نگرانی از مصرف شدید آب برای توسعه فناوری هوش مصنوعی

    نگرانی از مصرف شدید آب برای توسعه فناوری هوش مصنوعی

    استفاده قابل توجه و رو به افزایش شرکت‌های عمده فناوری جهانی از حجم زیادی از آب برای خنک کردن مراکز داده‌هایی که با تکیه به هوش مصنوعی کار می‌کنند، نگرانی در مورد اثرات این امر بر محیط زیست دنیا را افزایش داده است. به گزارش انتخاب به نوشته روزنامه فایننشال‌تایمز، در روز...

  • کم آبی در ایران,بحران کم‌آبی ۱۶ استان در سال آینده

    بحران کم‌آبی ۱۶ استان در سال آینده

    سال گذشته فقط ۴ استان در شرایط بحرانی کم آبی قرار داشتند ولی پیش‌بینی می‌شود سال پیش رو حداقل ۱۶ استان با بحران کم آبی روبرو باشند.​ به گزارش تسنیم، معاون راهبری و نظارت بر بهره برداری آبفای کشور گفت: در سال گذشته فقط ۴ استان در شرایط بحرانی کم آبی قرار داشتند، ولی پیش...

  • دریاچه ارومیه,حذف دریاچه ارومیه در پوستر بزرگداشت روز ملی آب

    حذف دریاچه ارومیه در پوستر بزرگداشت روز ملی آب/ سخنگوی صنعت آب: از سوی اتاق بازرگانی صورت گرفته و ارتباطی با وزارت نیرو ندارد!

    تصویری از پوستر یک همایش مهم در میان کاربران فضای مجازی پربحث شده است. به گزارش ایلنا، سعید خسروشاهی (روزنامه‌نگار) در این باره نوشت: در پوستر نهمین بزرگداشت روز ملی آب، چرا دریاچه ارومیه از نقشه ایران حذف شده است؟ باید دید حذف دریاچه ارومیه از نقشه ایران یک...

  • زاینده رود,افزایش خروجی سد زاینده رود

    آب به زاینده رود باز می‌گردد

    مدیرعامل شرکت آب منطقه ای اصفهان از افزایش خروجی سد زاینده‌رود با هدف تامین آب برای ادامه آبیاری کشت غلات خبرداد. به گزارش مهر، حسن ساسانی در گفت‌وگویی اظهار کرد: جلسه کارگروه سازگاری با کم آبی استان امروز برگزار و در این جلسه مقرر شد که با توجه به گرم بودن هوا و عدم...

  • آب در فضا,کشف آب در ۲ سیارک

    برای اولین بار؛ کشف آب در ۲ سیارک

    آب برای اولین بار در ۲ سیارک کشف شد. پژوهشی که در« موسسه تحقیقات جنوب غربی» انجام شده، برای اولین بار مولکول های آب را روی دو سیارک شناسایی کرده است. به گزارش ایسنا، دانشمندان «مؤسسه تحقیقات جنوب غربی» (SwRI) با استفاده از داده های« رصدخانه استراتوسفری اخترشناسی...

  • تعطیلی استخر‌ها,تطعیل شدن استخرها به دلیل کمبود آب

    احتمال تعطیلی استخر‌ها به دلیل کمبود آب قوت گرفت

    استاندار تهران از احتمال تعطیلی استخرهای تهران در شرایط مواجهه با کمبود آب مورد نیاز مردم تهران خبر داد. به گزارش فارس، استاندار تهران در حاشیه نشست خبری دهه فجر گفت: اگر مردم در ماه های آینده با کمبود آب مواجه شوند و نیازمندی های طبیعی را نتوانند جبران کنند، طبعا اولویت...

  • سیاره فراخورشیدی,کشف بخار آب در یک سیاره فراخورشیدی

    کشف بخار آب در یک سیاره فراخورشیدی توسط تلسکوپ هابل

    تلسکوپ هابل در سیاره ای فراخورشیدی بخار آب کشف کرد. به گزارش دیده بان ایران به نقل از یورونیوز، اخترشناسان با استفاده از قابلیت های تلسکوپ فضایی هابل موفق به مشاهده بخار آب در جو یکی از کوچکترین سیاره های فراخورشیدی شدند. این سیاره که «GJ 9827d» نام دارد با قطری...