روايت سربازانی که هرگز به خانه برنگشتند

«من سرباز «٠٥» کرمان هستم و به همراه هم‌خدمتي‌هايم قصد رفتن به مرخصي پايان دوره را داشتم. درحالي‌که خواب بودم با صداي بلند يکي از سرنشينان که فرياد مي‌زد «اتوبوس ترمز بريده» از خواب هراسان بيدار شدم و اتوبوس را در حالي ديدم که از مسير خارج شده و با سرعت زياد به ته دره حرکت مي‌کرد. هر دو شاگرد راننده درحالي‌که فرياد مي‌زدند «ترمز نداريم» به سمت عقب اتوبوس حرکت کردند و...»

اينها روايت تکان‌دهنده سربازان بازمانده از حادثه تصادف اتوبوس کرمان- شيراز است که يک سال پيش به دره سقوط کرد و طي آن ۱۴ سرباز وظيفه کشته شدند. حالا يک سال از وقوع اين حادثه دلخراش مي‌گذرد و همچنان مسئله تأمين سلامت و رفاه سربازان در زمره دغدغه‌هاي هزاران سربازي است که از فرصت مرخصي براي ديدن خانواده و دوستانشان استفاده مي‌کنند. بر‌اساس تبصره «۲» ماده «۴۹» قانون وظيفه عمومي؛ وسيله اياب و ذهاب و پذيرايى با هزينه آن در هنگام اعزام مشمولان به مراکز آموزشى کارکنان وظيفه يا اعزام به مرخصى استحقاقى که چهار نوبت در سال است بايد تأمين شود. بااين‌حال، نحوه جابه‌جايي سربازان و ميزان برخورداري آنان از خدمات رفاهي بهينه همچنان مورد توجه است.

روايت پرواز ابدي ۱۴ سرباز 

دوم تير ۹۵ بود که‌‌ يک دستگاه اتوبوس مسافربري که از کرمان به سمت شيراز در حرکت بود، ساعت يک بامداد‌‌ در گردنه «لاي رز» شهرستان ني‌ريز استان فارس به دره سقوط کرد، اتوبوسي حامل سربازان ترخيص‌شده از دوره آموزشي پادگان «۰۵» کرمان. علت اوليه بروز اين حادثه که موجب جان‌باختن ۲۰ تن از مسافران و زخمي‌شدن حدود ۳۰ نفر ديگر شد، ‌نقص فني، انحراف از جاده و ناتواني راننده در کنترل اتوبوس‌‌ ‌اعلام شد.

۱۴ نفر از کشته‌شدگان اين حادثه سرباز بودند. در حادثه ديگري که همان روز نزديکي «مهارلو» در شهرستان سروستان رخ داد يک دستگاه اتوبوس ديگر که حامل سربازان ترخيص‌شده بود در اين مسير واژگون شد، در اين حادثه رانندگي ۴۷ سرباز زخمي و توسط تکنیسين‌هاي اورژانس به بيمارستان منتقل شدند. واژگوني دو اتوبوس در مجموع ۹۶ کشته و زخمي برجاي گذاشت. اين اتفاقات موجي از ناراحتي و افسوس را در ميان مردم ايجاد کرد که تا هفته‌ها به بحث داغ شبکه‌هاي اجتماعي درباره ضرورت توجه به بهبود شرايط خدمت سربازي تبديل شد.

خبرگزاري ايسنا در همان زمان، از قول يکي از مصدومان حادثه، ابعاد عجيبي از وضعيت انتقال سربازان به شيراز را شرح داده بود که نشان مي‌داد، مسئله نقل و انتقال سربازان يکي از مواردي است که بايد از سوي ستاد کل نيروهاي مسلح مورد توجه جدي قرار گيرد. از نکات عجيبي که از سوي مصدومان حادثه گفته شده اين بود که بسياري از سربازان تلاش مي‌کردند خودشان از محل پادگان و با خودروهاي عمومي خارج شوند اما ظاهرا اصرار شده که آنها همگي با يک اتوبوس از پادگان خارج شوند.

ايرج حريرچي، قائم‌مقام وزير بهداشت که پس از وقوع حادثه به شيراز سفر کرده بود تا از نزديک وضعيت مصدومان حادثه واژگوني اتوبوس حامل سربازان را بررسي کند در رابطه با ابعاد اين حادثه و شيوه نقل و انتقال سربازان به وسيله اتوبوس غيراستاندارد گفته بود: «سرعت اين اتوبوس بالا و غيرمجاز بوده و يکي از اتوبوس‌ها نيز هشت نفر مسافر قاچاق از اتباع خارجي داشته و دو نفر در صندوق بوده‌اند که در دم فوت کرده‌اند.

 اين اتوبوس‌ها در چندين محل توقف کرده و اجناس قاچاقي همچون سيگار تحويل گرفتند و توقفي را که مسافران تقاضا کرده بودند، انجام نداده‌اند.» فرمانده پليس راه کشور چند روز بعد علت هر دو حادثه اتوبوس حامل سربازان را اعلام کرد. سرهنگ محمدحسين حميدي درگفت‌وگو با ايسنا، درباره علت حادثه رخ‌داده براي اتوبوس حامل سربازان پادگان آموزشي «۰۵»کرمان در ني‌ريز گفت، بررسي کارشناسان نشان مي‌دهد که کافي‌نبودن مهارت راننده در کنترل وسيله و همچنين عدم نصب حفاظ در قوس راه باعث وقوع اين حادثه شده است. فرمانده پليس راه کشور همچنين درباره علت حادثه دوم که در سروستان براي اتوبوسي رخ داد به ايسنا گفت: در حادثه سروستان خستگي و خواب‌آلودگي راننده به‌عنوان علت حادثه تشخيص داده شده است. 

وزارت دفاع پاسخگو باشد

اما به‌دليل ابعاد گسترده حادثه و جريحه‌دار‌شدن احساسات عمومي در پي کشته‌شدن سربازان وظيفه کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس تصميم گرفت موضوع سانحه سقوط اتوبوس و کشته‌شدن تعدادي از سربازان ارتش را با حضور مسئولان مربوطه بررسي کند. يک عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس از پيگيري اين کميسيون درباره حادثه تصادف سربازان نظام وظيفه در استان فارس خبر داد. ابوالفضل حسن‌بيگي، نماينده مردم دامغان، در گفت‌وگو با يکي از خبرگزاري‌ها اعلام کرده بود: در تماس‌هاي تلفني‌ای  که با اعضاي کميسيون امنيت ملي داشتيم، قرار شد موضوع بررسي اين حادثه در دستور کار قرار گيرد.

وي افزود: بر‌اين‌اساس مسئولاني از نيروي زميني ارتش و نيروي انتظامي در کميسيون امنيت حضور مي‌يابند و اين موضوع بررسي خواهد شد. اين عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس گفته بود: اگر در تحقيقات ما مشخص شود که تخلف يا قصد سوئي بوده است، حتما از مبادي ذي‌ربط پيگيري خواهيم کرد تا با عاملان آن برخورد شده و اين حوادث ديگر تکرار نشود. حالا پس از يک سال و در سکوت ارگان‌هاي ذي‌ربط؛ سالگرد حادثه تلخ سقوط اتوبوس سربازان به دره ني‌ريز با واکنش اينستاگرامي يک نماينده مجلس همراه شده است.

عليرضا رحيمي، عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس، در کانال تلگرامي‌اش با اشاره به سالگرد سقوط اتوبوس سربازان به دره ني‌ريز و به دنبال آن به شهادت‌رسيدن و مجروح‌شدن آنها گفت: يک‌ سال پس از حادثه غمبار براي سربازان وطن، اميدواريم ستاد کل نيروهاي مسلح برنامه تغيير در وسايل نقل و انتقال سربازان و تقويت ايمني و سلامت آنها را به کميسيون امنيت ملي مجلس ارائه دهد. وي ادامه داد: هفته آينده نتيجه اقدامات انجام‌شده در مورد بهبود شرايط سربازاني که در حادثه سقوط اتوبوس به دره ني‌ريز حضور داشتند با توجه به سالگرد اين حادثه توسط يک نماينده مجلس از وزير دفاع پيگيري خواهد شد. نماينده تهران تأکيد کرد: هر سرباز عزيز يک خانواده و سرمايه کشور است. شريک غم خانواده‌هايشان هستيم.