سرنخ سقوط ATR ٧٢ به فرودگاه یاسوج رسید. فرودگاه کوچکی که تنها ٦ پرواز هفتگی دارد و در نیمه اول سال سه‌ماه تعطیل بوده تا طول باندش را زیاد کند. باندی که تا پیش از این نه روشنایی درست و حسابی داشته و نه امکان فرود هواپیمایی جز هواپیماهای کوچک را. بیشتر از ٢٠سال از ساخت فرودگاه کوچک یاسوج می‌گذرد.
فرودگاهی که در محاصره کوهستان است و بارها درباره ایمن‌نبودن آن گفته‌اند. از مشکلات دید در محیط کوهستان و زندانی که برای پروازها محدودیت ایجاد می‌کند تا ساخت‌وسازهای اطراف فرودگاه... اما نکته مهم ماجرای سقوط پرواز صبحگاهی ٢٩ بهمن تهران- یاسوج سیستم راداری فرودگاه یاسوج است که تنها نشست و برخاست هواپیما را پشتیبانی می‌کرده و خدمات راداری طول مسیر را پوشش نمی‌داده است. خدماتی که موانع، تصادف‌های احتمالی و موقعیت‌های خطرناک را به خلبان‌ها گزارش می‌دهد. فرامرز سروی، معاون استاندارد پرواز سازمان هواپیمایی کشوری می‌گوید: فرودگاه یاسوج مشمول خدمات راداری نبوده است و خدمات راداری را بیشتر فرودگاه‌های خاصی دریافت می‌کنند که ترافیک‌های سنگین پروازی دارند.
محمدرضا نوروزی، مدیرکل تعمیرات هواپیما هم با رد تأثیر قدمت هواپیما در سقوط آن می‌گوید: در تمام دنیا فرودگاه‌هایی که در مناطق کوهستانی ساخته می‌شوند یا مناطقی که با محدودیت بیشتری از لحاظ مکانی روبه‌رو هستند، تجهیزات فرودگاهی پیشرفته‌تری دارند تا بتوانند ریسک پروازهایشان را کاهش دهند و این مسأله ارتباط مستقیم با اقتصادی‌بودن یک فرودگاه دارد.
کاپیتان شهبازی، خلبان کهنه‌کار هم توضیح می‌دهد: فرودگاه‌ها گریدها و کلاس‌های درجه‌بندی دارند، این‌که فرودگاهی تحت فشار نمایندگان محلی ایجاد شود، بدون آن‌که بهره‌وری خاصی داشته باشد، در نتیجه خدمات خاصی هم ارایه نمی‌دهد و چون فرودگاه اقتصادی نیست، پرواز با حداقل امکانات و کف استانداردها انجام می‌شود.
سقوط به دلیل سن بالای هواپیما احتمال ضعیفی است.
یک فروند هواپیمای ای‌تی‌آر ۷۲ خطوط هواپیمایی آسمان دیروز سقوط کرد و ٦٦ سرنشین آن کشته شدند. هواپیمایی که گفته می‌شود از سن آن نزدیک به دودهه می‌گذرد اما محمدرضا نوروزی، مدیرکل تعمیرات هواپیما قدمت هواپیما را در سقوط آن موثر نمی‌داند و توضیح می‌دهد: هواپیما مانند اتومبیل نیست که با ایرادهای کشف‌شده یا کشف‌نشده سرنشینانش را در جاده جا بگذارد یا با سانحه مواجه کند. تمام قطعات هواپیما چک دوره‌ای دارند و قطعات با استانداردهای غیرقابل تفسیر بین‌المللی در زمان‌های مشخص که می‌تواند روزانه، هفتگی یا سالانه باشد، کنترل می‌شوند.
او ادامه می‌دهد: هواپیمای فرسوده تنها هزینه زیادتری برای نگهداری به مالک خود تحمیل می‌کند اما این‌گونه نیست که ایمنی آن تحت‌الشعاع سن قرار بگیرد.
این فعال صنعت هوایی معتقد است؛ با توجه به این‌که خلبان هواپیما معلم پرواز بوده و از خلبان‌های زبده است، احتمال نقص فنی هواپیما یا خطای انسانی ضعیف است.
تغییر ناگهانی آب و هوا احتمالا دردسرساز شده
فرامرز سروی، معاون استاندارد پرواز سازمان هواپیمایی کشوری اما تغییر ناگهانی آب‌و‌هوا و شرایط جوی را عامل پررنگ‌تری در سانحه سقوط هواپیما می‌داند و می‌گوید: تغییر ناگهانی آب‌و‌هوا می‌تواند دستگاه‌های رادار را از کار بیندازد یا موقعیت تصمیم‌گیری برای خلبان را دشوار کرده باشد.
محمدرضا نوروزی، مدیرکل تعمیرات هواپیما هم با تأیید این نکته توضیح می‌دهد: اقلیم ایران اقلیم بسیار ویژه‌ای است و در حالی که در یک نقطه کشور آب‌و‌هوای گرم و خشک داریم در یک نقطه با محیط مرطوب کوهستانی مواجه می‌شویم؛ این در حالی است که هواپیماها برای پرواز در شرایط مختلف ساخته می‌شوند.
او ادامه می‌دهد: هواپیماهایی که با آب‌و‌هوای ایران سازگار باشند مدل‌های ویژه‌ای هستند که اتفاقا همین ATRهاي ملخی که به آنها توربوجت گفته می‌شود مناسب شرایط ایران و پرواز در نقطه کوهستانی هستند.
فرودگاه یاسوج مشمول خدمات راداری نبود
«خلبان تصمیم می‌گیرد که در موقعیت‌های پرریسک چکار کند.» این موضوعی است که سروی، معاون استاندارد پرواز سازمان هواپیمایی کشوری اعلام می‌کند و توضیح می‌دهد: تجهیزات هواشناسی، برج مراقبت و خدمات راداری شرایط را برای خلبان به تصویر می‌کشند؛ اگر این شرایط خطرناک باشد خلبان تصمیم می‌گیرد فرود اضطراری داشته باشد یا به پرواز ادامه دهد و این موضوع بستگی به نظر خلبان و تجربه او دارد. گرچه برخی خلبان‌های باتجربه حتی ریسک‌های پایین را هم نمی‌پذیرند.
او درباره وضع ایمنی فرودگاه یاسوج می‌گوید: فرودگاه‌ها شرایط جغرافیایی خاص خود را دارند؛ مثلا فرودگاه شیراز هم در یک محوطه کوهستانی واقع شده است اما تمام استانداردهای بین‌المللی را دارد اما فرودگاه یاسوج مشمول خدمات راداری نبوده و تنها سرویس‌های تیک‌آف و لندینگ را دریافت می‌کرده است.
شهبازی، خلبان قدیمی هم فرودگاه‌های غیراقتصادی را عامل سوانح می‌داند و می‌گوید: در شرایطی که فرودگاه‌هایی که در موقعیت‌های پرریسک قرار گرفته‌اند باید تجهیزات پیشرفته راداری و خدماتی داشته باشند در یاسوج و خرم‌آباد و بسیاری از نقاط دیگر کشور فرودگاه‌های غیراقتصادی توان ایجاد این تجهیزات را ندارند و این ریسک پرواز را افزایش می‌دهد و این مسأله را باید از نمایندگان محلی پرسید که برای رأی آوردن در انتخابات‌های بعدی اقدام به ایجاد طرح‌های غیراقتصادی در حوزه انتخابیه‌شان كرده و سپس آن را رها می‌کنند.
ادعای نماینده منطقه: فرودگاه یاسوج پیشرفته است
غلام محمد زارعی، نماینده بویراحمد و دنا که در زمان تنظیم گزارش به همراهی حسین علایی، مدیرعامل شرکت هواپیمایی آسمان در راه اصفهان است تا سانحه را از نزدیک بررسی کند، فرودگاه یاسوج را یکی از بهترین فرودگاه‌های کشور می‌داند و معتقد است كه تمام خدمات راداری پیشرفته در این فرودگاه عرضه می‌شود. او تأکید می‌کند که خدمات روشنایی باند و افزایش طول باند فرودگاه یاسوج در دهه فجر امسال مورد بهره‌برداری قرار گرفت و قرار است پرواز شیراز به یاسوج هم توسط هواپیمایی ماهان در این فرودگاه برقرار شود.
ادعای پیشرفته‌بودن فرودگاه یاسوج از سوی نماینده بویراحمد و دنا در حالی مطرح می‌شود که روشنایی باند فرودگاه به گفته خود او تازه در چند روز اخیر تأمین شده است و سایت این فرودگاه در بخش خدمات راداری تنها از نشست و برخاست هواپیما پشتیبانی می‌کند.
با وجود این باید منتظر ماند و دید از جعبه سیاه هواپیما چه رازی درباره سانحه کشف می‌شود؛ هر چند که موضوع افزایش ایمنی فرودگاه‌های کوچک بارها و بارها در سطوح مختلف مورد بحث قرار گرفته است.
- 13
- 1
