شهرام ناظریچکیده ای از بیوگرافی استاد شهرام ناظری:
نام کامل: شهرام ناظری
تاریخ تولد: ۲۹ بهمن ۱۳۲۸
محل تولد: کرمانشاه. ایران
حرفه: موسیقی دان، خواننده و آهنگسرا
ژانر: موسیقی اصیل ایرانی، موسیقی کُردی، موسیقی مقامی و خانقاهی ایرانی
شروع فعالیت: ۱۳۵۲ تا کنون
بیوگرافی شهرام ناظریبیوگرافی استاد شهرام ناظری:
استاد شهرام ناظری در ۲۹ بهمن ۱۳۲۸ در کوچه یخچالی، محله برزه دماغ شهر کرمانشاه ایران به دنیا آمد. ایشان از همان دوران کودکی در فضای هنر بزرگ شد به طوری که با شعر و آواز آشنا بودند و پدرش علاوه بر صدایی لطیف با گوشه‌ها و ردیف‌های آواز ایرانی آشنا بود سه تار نوازی می کرد. پدر ایشان از سبک خوانندگان کرمانشاه به خصوص شیخ داوود استفاده کرد و فرزند خود را آموزش می داد.
استاد حاجی خان ناظری (پرویز خان پورناظری) بزرگ خانواده ناظری بودند که شاگرد استادان مهمی مانند درویش خان و کلنل وزیری بوده است. بیشتر موسیقی دان های اصیل ایرانی از طریق وی با نت و موسیقی ایرانی آشنا شدند.
محیط ادبی خانواده شهرام ناظری سبب شد بتواند از سن ۷ سالگی اولین برنامه هنری خود را در رادیوی کرمانشاه همراه با تار تار زنده‌یاد درویشی که از نوازندگان معروف آن زمان بود، اجرا کند.
بعد از این اجرای وی از سن ۱۱ سالگی در برنامه مختلفی که از رادیو و تلویزیون پخش می شد اجرا داشت. استاد شهرام ناظری برای غنی کردن موسیقی خودش با پسرعمویش کیخسرو پورناظری و درویش نعمت علی خراباتی ارتباط برقرار کرد. همین موضوع توانست تاثیر بسیار زیادی بر فهم او از موسیقی محلی و کردی بگذارد.
شهرام ناظری در سال ۱۳۴۵ زمانی که ۱۶ ساله بود به تهران رفت تا نزد استادانی مانند عبدالله دوامی، نورعلی خان برومند، عبدالعلی وزیری، محمود کریمی و محمدرضا شجریان آموزش ببیند، همچنین برای آموزش ستار در کلاس درس استادانی مانند احمد عبادی، جلال ذوالفنون و محمود هاشمی حاضر شد.
همچنین استاد شهرام ناظری به مدت یک سال در تبریز نزد استادان غلامحسین بیگجه خانی و محمود فرنام قیطانچیان که شاگردان اقبال آذر بودند، تعلیم دید.
استاد شهرام ناظری موسیقی دان ایرانیآغاز فعالیت حرفه ای استاد شهرام ناظری و ادامه آن:
در سال ۱۳۵۴ نورعلی خان برومند به شهرام ناظری پشنهاد داد که فعالیت در رادیوتلویزیون ایران را آغاز کند در نتیجه با استخدام در این حوزه، با گروه شیدا به سرپرستی محمدرضا لطفی با یک مثنوی از مولوی و ترانه‌ای از شیخ بهایی اولین برنامه خود را اجرا کرد بعد از آن همراه با گروه عارف به سرپرستی حسین علیزاده و پرویز مشکاتیان اجرا داشت.
در سال ۱۳۵۵ نخستین آزمون موسیقی ایران تحت عنوان باربد برگزار شد، استاد ناظری در آن شرکت کرد و توانست مقام اول رشته آواز را از آن خود کند.
در سال ۱۳۵۶ همراه با گروه سماعی که تحت سرپرستی اصغر بهاری و حسن ناهید بود، در جشنواره توس کنسرت اجرا کردند.
ناظری از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۰ در آلبوم‌های چاووش با گروه شیدا و عارف، آوازخوانی با محتوای حماسی و انقلابی کرد، او در سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴ مشغول تدریس موسیقی و ردیف‌های آوازی به علاقه‌مندان شد.
آثار بسیاری زیادی از استاد شهرام ناظری در دهه هفتاد خورشیدی وجود دارد، همچنین از اواخر دهه ۷۰ او از تحریرهای ریتمیک و خاص در آوازش استفاده می کرد.
آغاز فعالیت حرفه ای شهرام ناظریهمکاری گسترده شهرام ناظری با کیخسرو پورناظری و جلال ذوالفنون:
آلبوم مثنوی موسی و شبان از شهرام ناظری با همکاری جلال ذوالفنون و بهزاد فروهری، آلبوم بنمای رخ با همکاری نوازندگان مرکز حفظ و اشاعه موسیقی سنتی ایران و گروه مولانا به سرپرستی محمدجلیل عندلیبی و آلبوم صدای سخن عشق را با همراهی گروه تنبور شمس و لاله بهار تهیه کرد.
استاد شهرام ناظری در بین سال های ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۴ با روش های متفاوتی موسیقی را تدریس و ردیف های آوازی را به علاقه مندان می آموخت. همچنین در این دوران آثار زمستان، بشنو از نی و نجوا را تهیه و تولید کرد.
بعد از این دوران یعنی از سال ۱۳۶۵ همکاری خود را با گروه های موسیقی ایرانی آغاز کرد و آثار زیبایی را وارد بازار موسیقی عرفانی و اصیل ایران کرد. از درخشان‌ترین این آثار می‌توان به شورانگیز با همکاری حسین علیزاده، گل صدبرگ و آتش در نیستان با همکاری جلال ذوالفنون، یادگار دوست و ساقی‌نامه ۱ و ساقی‌نامه ۲ که با همکاری کامبیز روشن‌روان تهیه شد، اشاره کرد.
در این سال ها استاد ناظری با همکاری گروه جلیل عندلیبی آلبوم بی قرار را منتشر کرد، همچنین به اجرای کنسرت استادان موسیقی ایران با همکاری گروه استادان موسیقی ایران (گروهی به سرپرستی فرامرز پایور) پرداخت. باید اشاره کرد معروف ترین اثر استاد شهرام ناظری گل صدبرگ است که بسیاری از مردم ایشان را با تصنیف اندک اندک که با شعر مولانا اجرا شده است، می شناسند.
همانطور که اشاره شد آثار بسیاری از استاد ناظری در دهه هفتاد به چشم می خورد که از جمله مهمترین آنها آلبوم‌های نوروز به همراهی با حسین علیزاده، مهتاب رو را با گروه تنبور شمس (آهنگ‌سازی کیخسرو پورناظری) و دل شیدا را با آهنگ‌سازی فرامرز پایور می باشند.
همکاری که شهرام ناظری با کامکارها داشت منجر به تولید دو اثر مهم به نام های کنسرت کامکارها ۷۶ و کنسرت ۷۷ شد. استاد ناظری دو آلبوم ساز نو آواز نو تولید کرد در نتیجه مسیری نوین را از موسیقی به نمایش گذاشت.
عکس های قدیمی شهرام ناظریسبک آوازخوانی استاد شهرام ناظری:
استاد ناظری از جمله هنرمندانی است که سعی دارد در آثار خود روحیه تکرار ناپذیری را داشته باشد، به همین دلیل تلاش می کند نگرش و تجربه‌ای جدید را در آواز و موسیقی به‌وجود آورد. از سال های پایانی دهه هفتاد می توان تحریرهای ریتمیک و خاصی را در آثار وی مشاهده کرد، از جمله این آثار می توان به آلبوم‌های ساز نو آواز نو، سفر به دیگر سو، لولیان و مولویه (شور رومی) اشاره داشت.
بنیان‌گذار مرکز اشاعه و حفظ موسیقی سنتی؛ داریوش صفوت ارزش صدای استاد ناظری را در خصوصیات حماسی می داند و آن را اینگونه وصف می کند:
در صدای ناظری لنگرها، دندانه‌ها و آکسن‌های خاصی وجود دارد که به آن حس حماسی بخشیده‌است. این لحن حماسی قرن‌ها پیش در آواز ایرانی وجود داشته اما به دلیل مسائل تاریخی کمرنگ شده و به تدریج از بین رفته‌است.
همچنین خود استاد ناظری اینگونه عنوان می کنند:
یک حرکت یک حماسه در اجرا و خواندنم هست آن هم بخاطر فرهنگ کُرد بودنم است.
سبک آوازخوانی شهرام ناظریفعالیت اجتماعی استاد شهرام ناظری:
برخی از فعالیت‌های انسان‌دوستانه و اجتماعی شهرام ناظری به شرح زیر می باشد:
به منظور کمک به کودکان افغان آسیب‌دیده از جنگ داخلی آن کشور کنسرتی را در سال ۱۳۸۰ در تالار وحدت برپا کردند.
حضور در گلریزان ها برای کمک به کودکان کار ایرانی
برای کمک به آسیب‌دیدگان زمین‌لرزه بم؛ کنسرت سالن رویال آلبرت هال لندن را در سال ۱۳۸۲ اجرا کردند.
برای کمک به آسیب‌دیدگان زمین‌لرزه بم در سال ۱۳۸۲ کنستری را در سالن میلاد تهران برپا کردند.
به تعدادی از هنرمندان شهر بم تعداد ساز حرفه ای اهدا کردند.
فعالیت های اجتماعی شهرام ناظریبه آسیب‌دیدگان پیرانشهر، شین‌آباد، جذامی‌ها و بیماران بی‌بضاعت سرطانی ایران در سال ۱۳۹۲ تمام درآمد آن سال را واگذار کردند.
بعد از مردم زلزله زده کرمانشاه در سال ۱۳۹۶ آهنگ برگریزان را انتشار و تقدیم کردند.
برای کمک به آسیب‌دیدگان زمین‌لرزه کرمانشاه و ساخت مدرسه در این آن استان؛ کنسرتی را در سالن وزارت کشور به همراه گروه کامکارها در سال ۱۳۹۶ اجرا کردند.
برای کمک به سیل‌زدگان گلستان، خوزستان و لرستان کنسرت هایی را در سال ۱۳۹۸ از جمله در دانشگاه صنعتی شریف اجرا کردند.
به درگذشتگان حادثه شلیک هواپیمای اوکراینی در بهمن ماه ۱۳۹۸ آهنگ جان جانم را منتشر و تقدیم کردند. آهنگ و شعر - به جز بند آخر که به صورت بداهه و هنگام ضبط استودیویی توسط شهرام ناظری به شعر اصلی اضافه شده‌است - از ارشک رفیعی
عکس های شهرام ناظری در اینستاگراماجراهای بین‌المللی استاد شهرام ناظری:
استاد ناظری در در سالن‌ها و فستیوال‌های بزرگ در سراسر جهان برنامه و کنسرت هایی را داشته اند. اجرا در شهرهای ونیز، بارسلون، مادرید، ژنو، بروکسل، آمستردام، استکهلم، اسلو و کپنهاگ همچنین جشنواره موسیقی اکس-آن-پروانس، جشنواره موسیقی آوینیون، تئاتر دلاویل پاریس، جشنواره سامر توکیو، سالن تئاتر دالبی لس آنجلس، رویال آلبرت هال، جشنواره دل پوپولو در ایتالیا، جشنواره بیت الدین لبنان، ارکستر فیلارمونیک کلن آلمان، مجمع انجمن آسیا، مؤسسه جهانی موسیقی بروکلین، آکادمی موسیقی بام نیویورک، جشنواره اروپا رم، جشنواره موسیقی سائو پائولو و جشنواره موسیقی فاس مراکش از جمله مهمترین اجراهای بین المللی ایشان محسوب می شوند.
اجراهای شهرام ناظریافتخارات و جوایز شهرام ناظری:
کسب مقام اول در نخستین آزمون موسیقی ایران به نام باربد
در سال ۱۹۷۵ جایزه «کونکورز» موسیقی فولکلور را از آن خود کرد.
در سال ۱۹۹۷ توانستند جایزه «بهترین موسیقی عرفانی جهان» در جشنواره فاس مراکش را از آن خود کند، ایشان بعد از این مراسم از سمت مطبوعات آمریکایی لقب پاواروتی ایران را دریافت کردند.
به جهت گسترش پیام معنوی مولانا و صلح از طریق زبان موسیقی در سال ۲۰۰۶ توانست جایزه ویژه شهر ارواین ایالت کالیفرنیا را دریافت کند.
در سال ۲۰۰۷ نشان «لژیون دونور» را از سمت دولت فرانسه دریافت کردند.
در سال ۲۰۰۷ نشان «شوالیه ادب و هنر» از سوی دولت فرانسه به ایشان تقدیم شد. (این نشان بالاترین نشان فرهنگی فرانسه‌است و پاس‌داشتی است از طرف دولت فرانسه به هنرمندانی که تلاش ویژه‌ای در جهت اعتلای فرهنگ و هنر دارند.)
در سال ۲۰۰۷ توانست عنوان هنرمند برتر آسیا از طرف مجمع آسیاسوسایتی را دریافت کند. دبیرکل سازمان ملل متحد بان کی مون در این مراسم از شهرام ناظری تشکر ویژه ای کرد.
اجرای شهرام ناظری در کنار پسرشاز دانشگاه یوسی‌اِل‌اِی توانست جایزه اسطوره زنده را دریافت کند.
در سال ۱۳۸۶ نشان طلایی سماع بارگاه مولانا از دست اسین چلبی نواده مولانا دریافت کرد.
در آبان ۱۳۸۶ توانست کلید طلایی شهر خوی و مقبره شمس در جشنواره بین‌المللی شمس تبریزی را دریافت کند.
به پاس قدردانی از تلاش‌های شهرام ناظری در ترویج پیام معنوی صلح در قالب موسیقی و شعرهای مولوی، از شهرداری شهر ایرواین کالیفرنیا لوح سپاس دریافت کردند.
رئیس شواری شهر و شهردار سن دیه گو در حوزه جغرافیایی سن‌دیه‌گوی ایالت کالیفرنیا روز ۲۵ ماه فوریه سال ۲۰۰۶ را به نام شهرام ناظری نامگذاری کرد. مدت کوتاهی بعد از این نامگذاری، کنگره آمریکا نیز با اهدای لوح سپاس از وی تقدیر کرد.
به دلیل نقش مؤثر ناظری در معرفی مولوی به دنیای غرب و نوآوری در موسیقی ایرانی و جذب مخاطبان غربی، توانست تقدیرنامه ای را از سوی دانشگاه هاروارد دریافت کند.
به جهت استعداد افسانه‌ا ی در موسیقی و نبوغ هنری توانست تقدیرنامه ای را از نماینده مجلس کشور کانادا دریافت کند.
به جهت چهل سال تلاش شهرام ناظری برای بالندگی شعر و موسیقی ایرانی، تقدیرنامه ای را از سوی دانشگاه آکسفورد انگلستان دریافت کرد.
جایزه سالانه مولانا (آوای مولانایی)
در سال ۱۴۰۰ توانست نشان عالی یونسکو در مراسم بزرگداشت نظامی را دریافت کند.
زندگینامه شهرام ناظریزندگی خصوصی شهرام ناظری:
شهرام ناظری سال ها پیش ازدواج کرده است و حاصل این ازدواج یک پسر به نام حافظ است. ایشان نیز راه پدر را در پیش گرفت و توانست یک ساز با الهام از سه تار اختراع کند و نامش را به احترام حافظ شیرازی؛ حافظ گذاشت.
شهرام ناظری در کنار پسرش حافظگردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش
- 16
- 3
