زندگی نامه آدام اسمیت، بنیان‌گذار علم اقتصاد (+ تصاویر)

آدام اسمیت به عنوان پدر کاپیتالیسم نیز شناخته می شود

چکیده ای از بیوگرافی آدام اسمیت

نام: آدام اسمیت

زاده: ۵ ژوئن ۱۷۲۳

محل تولد: کیرک کالدی، شهرستان فیف، اسکاتلند

ملیت: اسکاتلندی

مکتب: لیبرالیسم کلاسیک

مهمترین علایق: فلسفه سیاسی، فلسفه اخلاق، علم اقتصاد

بیوگرافی آدام اسمیت

آدام اسمیت در تاریخ ۵ ژوئیهٔ سال ۱۷۲۳ میلادی در اسکاتلند در شهر کرک کالدی (Kirkcaldy)، در نزدیکی ادینبورگ انگلستان، دیده به جهان گشود. آدام اسمیت فرزند یک مشاور حقوقی برجسته در شهر تاریخی کیرکالدی در منطقهٔ فایف در اسکاتلند بود. پدرش که او هم آدام اسمیت نام داشت شش ماه پیش از تولد وی درگذشت. وی در حدود ۴ سالگی به وسیله یک گروه از کولی ها ربوده شد، ولی خیلی زود توسط عموی خویش نجات پیدا کرد و به آغوش مادرش بازگشت.

تحصیلات آدام اسمیت

آدام اسمیت تحصیلات ابتدایی خویش را در کرکالدی گذراند و در دوران خردسالی در بازی های کودکانه همسالان خود شرکت نمی کرد و عموماً در بیماری به سر می برد؛ تا این که دوران کودکیش را با مشقّت و بیماری پشت سر گذاشت و بعد از گذراندن آموزش های اولیه، وارد دانشگاه گلاسکو شد و به تحصیل فلسفه اخلاق پرداخت. 

آدام اسمیت در سال ۱۷۴۰ میلادی با بورس ویژهٔ سنل دانشگاه گلاسکو وارد کالج بالیول در دانشگاه آکسفورد شد و به بازه زمانی سه سال درگلاسکو تحصیل کرد و در ۱۷۴۶ میلادی آن جا را ترک کرد. آدام اسمیت در آن جا علم اخلاق را تحت نظر فرانسیس هاچسون که اسمیت آنرا فراموش ناشدنی می دانست فرا گرفت. آدام اسمیت بعد از پایان دوره سه ساله در گلاسکو از یک بورس تحصیلی ۱۱ ساله در دانشگاه آکسفورد بهره مند شد؛ شخصی که از این بورس استفاده میکرد، موظف بود که بعد از پایان تحصیل در آکسفورد به خدمت کلیسای اسکاتلند درآید؛ اسمیت با افکار و عقایدی که داشت، بیش از ۶ سال نتوانست در آکسفورد دوام بیاورد و محیط علمی و آموزشی آکسفورد، هیچوقت مورد پذیرش وی قرار نگرفت.

اولین اثر بزرگ آدام اسمیت «نظریه احساسات اخلاقی» او است

فعالیت های آدام اسمیت

آدام اسمیت در ۱۷۵۱ میلادی با دیوید هیوم نویسنده و فیلسوف با نفوذ و مشهور اسکاتلندی که یک دهه پیش کسوت او بود آشنا شد. بین این دو نفر از دیدگاه عقیدتی و شخصی نزدیکی بیشتری نسبت به دیگر شخصیت های مطرح در روشنگری اسکاتلند وجود داشت. در همین سال اسمیت کرسی استادی دورهٔ آموزش منطق، در دانشگاه گلاسگو را بدست‌ آورد و سال بعد در همین دانشگاه شروع به تدریس منطق کرد.

آدام اسمیت در سال ۱۷۵۹، نخستین اثر بزرگ علمیش را به نام نظریه احساسات اخلاقی (که هیچ ربطی به علم اقتصاد ندارد)، خلق نمود. او در این کتاب که موضوع آن اخلاق است، به اخلاق مسیحیت آن هنگام حمله می کند و بر مسائلی مانند وعد و وعید برای جهان آخرت می تازد و در نظریه اش فکر ضد فئودالی مساوی بودن کلیه انسانها را به نمایش می گذارد. این کتاب، پس از قرن هیجدهم تقریباً از خاطرات زدوده شد.

انتشار کتاب نظریه عواطف اخلاقی در سال ۱۷۶۲ میلادی وی را در ردیف نظریه پردازان زمان خود قرار داد. در همین سال دانشگاه گلاسکو عنوان دکترای قوانین (L.L.D) را به آدام اسمیت اعطا کرد ولی سال بعد اسمیت در زمان سال تحصیلی، از استادی خود استعفاء کرد تا بتواند به تدریس خصوصی هنری اسکات پسرخواندهٔ چارلز تاون شند (رئیس خزانه داری از اگوست ۱۷۶۶ تا سپتامبر ۱۷۶۷) بپردازد. وی پذیرفت شهریهٔ دانشجوان را بازپرداخت کند ولی دانشجویان نپذیرفتند.

آدام اسمیت در ثروت ملل، یک بنای نظری و تحلیلی از اقتصاد را ساخت

آدام اسمیت در سال ۱۷۶۳، بعد از دریافت یک پیشنهاد برای تدریس خصوصی برای دوک بوکلو، که یکی از اشراف زمانه خود بود، از دانشگاه استعفا داد و خانواده ی بوکلو را به برهه زمانی سه سال، در سفری در قاره اروپا، همراهی کرد. در طی این سفر بود که در کشور فرانسه، با چهره های سرشناس آن روز مانند فرانسوا کنه، تورگو، ژان ژاک روسو و ولتر آشنا شد. وی بعد از پایان مسافرت، نگارش کتاب ثروت ملت ها را شروع نمود. نگارش این کتاب، که دوازده سال به درازا کشید و در زمان حیاتش به زبان های دانمارکی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی و اسپانیایی ترجمه شد، یک انقلاب علمی در جهان محسوب می شود.

در سال ۱۷۶۶ آدام اسمیت در کرک کالدی خود را بازنشسته کرد تا بتواند به طور تمام وقت بر روی کتاب بررسی در باره ماهیت و علل ثروت ملل کار کند. کتاب ثروت ملل آدام اسمیت که هنوز بعنوان مهمترین کتاب اقتصادی جهان به حساب می آید، تلاش جامعی در تحلیل کارکرد یک اقتصاد سرمایه داری آزاد است. این کتاب در سال ۱۷۷۶ منتشر شد. در این کتاب اقتصاد بعنوان یک رشته مستقل مورد دفاع قرار می گیرد. نظریه ای در این کتاب مطرح شده است که می گوید:« مقصود از فعالیت اقتصادی کسب ثروت است که از طریق تولید بدست می آید.»

بنا به عقیده مورخان اقتصاد، تقارن انتشار این کتاب و اعلان استقلال امریکا، امری تصادفی نیست. در کتاب ثروت ملل، آدام اسمیت مرزهای اقتصاد را آن قدر توسعه و گسترش می دهد، تا حوزه های دیگری مثل علوم سیاسی و حتی مردم شناسی را هم پوشش دهد. او کتاب را در پنج جلد نگاشته، که صرفا دو جلد اول کتاب، بطور واقعی الهام بخش نسل های بعدی شده است. او در این دو جلد، علت بنیادی ثروت ملل را معرفی می کند؛ ولی جلدهای سوم تا پنجم، پیرامون موضوعاتی است، که شخص انتظار ندارد آنها را در یک کتاب اقتصادی بیابد.

آدام اسمیت یک مدافع اقتصاد آزاد، تجارت آزاد و تحرّک آزاد نیروی انسانی و کالاها و آزادی عملکرد بازار بود. وی در کتاب ثروت ملل به تقسیم کار، پول، ارزش و قیمت، توزیع درآمد، تراکم سرمایه و توسعه ی اقتصادی، نظام فئودالی و تحوّل آن به نظام سرمایه داری، نظام های مختلف اقتصاد سیاسی و نقش دولت می پردازد.

آثار آدام اسمیت در عمل تبدیل به منطق ایدئولوژیک سرمایه‌داری شد که نه اخلاقی و نه طبیعی است

دیدگاه های مذهبی آدام اسمیت

در مورد گرایشات مذهبی آدام اسمیت سخنان زیادی گفته می شود. درحالی که پدرش تمایل شدیدی به مسیحیت داشت ولی آدام اسمیت، خدا پرست بود و با شواهد عقل و طبیعت به خدا ایمان داشت. البته این دیدگاه وی مورد بحث است به دلیل آنکه وی در هیچ کدام از آثار و کتابهایش اشاره ای به خدا بعنوان خالق طبیعت نکرد. بعضی از پژوهشگران در مورد اعتقاد وی به خدا اغراق کرده اند. بعضی از نویسندگان بر این باورند که فلسفه سیاسی و اجتماعی او از باور به خدا شکل گرفته است اما هیچ نتیجه گیری کلی در مورد این مسأله نشده است.

نقش  آدام اسمیت در دولت

آدام اسمیت برای دولت سه وظیفه قائل است:

۱. تأسیس و اداره ی سازمان هایی که امنیت داخلی کشور را تأمین می نماید.

۲. تولید بعضی از کالاهای عمومی و فراهم آوردن خدمات اجتماعی که بخش خصوصی به طرزی سودمند نتواند آنها را تولید و یا ارائه نماید.

۳. ایجاد شرایطی که از طریق آن، دولت، امنیت خارجی کشور را تأمین کند.

آدام اسمیت با توجه به اینکه عموما حمایت از صنایع داخلی سبب ایجاد انحصار می گردد اعتقاد داشت که مداخله دولتها سبب انحصار و در نتیجه بالا رفتن قیمت ها خواهد شد که این امر رفاه عمومی را تقلیل خواهد داد. این نظریه با بوجود آمدن بحران بزرگ خدشه دار شد و نظریه دخالت دولت کینز، لزوم حمایت دولت از اقتصاد را در وضعیت بحرانی تائید کرد.

مرگ آدام اسمیت

آدام اسمیت عاقبت هفدهم ژوئیه ۱۷۹۰م در ۶۷ سالگی در ادینبورو اسکاتلند فوت کرد.

به اعتقاد آدام اسمیت مهم ترین جنبه زندگی اقتصادی ، تقسیم کار است 

گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش