چکیده ای از بیوگرافی سید محمد خاتمی:
نام کامل: سید محمد خاتمی
تاریخ تولد: ۲۱ مهر ۱۳۲۲
محل تولد: اردکان، استان یزد، ایران
حرفه: سیاستمدار ایرانی
آغاز فعالیت سیاسی: سال ۱۳۴۱
حزب سیاسی: مجمع روحانیون مبارز
تحصیلات: دارای دکترای افتخاری
محل تحصیلات: دانشگاه تهران و دانشگاه سنت اندروز انگلستان و دانشگاه لیژ در بلژیک
بیوگرافی سید محمد خاتمی:
سید محمد خاتمی در ۲۱ مهر سال ۱۳۲۲ در اردکان استان یزد به دنیا آمد. وی فرزند روح الله خاتمی و سکینه رضایی بود. پدرش مدرسه علمیه ادرکان را تاسیس کرد و امام جمعه شهر یزد بوده است و در سالیان اولیه بعد از انقلاب ایران فعالیت های زیادی داشته است. وی در سال ۱۳۵۱ در سن ۳۱ سالگی ازدواج کرد که حاصل این ازدواج دو دختر و یک پسر می باشد. وی یک دکترای ریاضی از دانشگاه تهران دارد و اکنون هم دانشیار دانشکده ریاضی کالج یونیون در آمریکا می باشد.
تنها فرزند خاتمی در ایران عمادالدین است که در اسفند ۱۳۹۰ ازدواج کرد. از سایر بستگان معروف این سیاستمدار می توان به محمدرضا خاتمی برادرش اشاره کرد که در ششمین دوره مجلس شورای اسلامی و نایب رئیس آن مجلس بوده است. محمدرضا خاتمی در ضمن با نوه روحالله خمینی، زهرا اشراقی که از فعالان حقوق زنان است، ازدواج کرده است.
سید علی خاتمی برادر دیگر خاتمی است که فوق لیسانس صنایع از بروکلین دارد و زمانی که ریاست جمهوری برعهده خاتمی بود؛ به عنوان رئیس دفتر وی شناخته می شد. خواهر بزرگتر خاتمی خانم فاطمه سادات خاتمی به عنوان اولین انتخاب مردم اردکان در انتخابات شورای شهر سال ۱۳۷۸ بود. خاتمی علاوه بر زبان مادری خود فارسی، به زبانهای عربی، انگلیسی و آلمانی هم تسلط دارد.
تحصیلات سید محمد خاتمی:
محمد خاتمی از زمانی که نوجوان بود به حوزه علمیه روی آورد و طلبه شد، همچنین در درس های حسینعلی و اساتید مشهور حوزه علمیه قم شرکت می کرد. او تحصیلات را در رشته کارشناسی فلسفه غرب در دانشگاه اصفهان ادامه داد و عضو هیئت مدیره انجمن اسلامی دانشگاه می باشد.
او در سال ۱۳۴۸ از دانشگاه فارغ التحصیل شد و تحصلاتش را در سطح کارشناسی ارشد در دانشگاه علوم تربیتی تهران ادامه داد. در سال ۱۳۵۰ وی به قم برگشت و دروس عالی حوزوی را ادامه داد. در سالهای ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۹، با تأیید دکتر بهشتی، امامت مرکز اسلامی هامبورگ را بر عهده داشت.
سید محمد خاتمی توانست دکتری افتخاری را از دانشگاه تهران و دانشگاه سنت اندروز انگلستان و دانشگاه لیژ در بلژیک دریافت کند زیرا گفتوگوی تمدن ها را به صورت موفق طرح کرد.
انتخابات دوم خرداد:
انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۷۶ با حضور سید محمد خاتمی به عنوان نمایندگان اصلاح طلبان داخلی شکل گرفت. علی اکبر ناطق نوری به عنوان رقیب اصلی وی شناخته شد و رضا زوارهای و محمد محمدی ریشهری از نامزدهای دیگر این انتخابات بودند.
در زمستان سال ۱۳۷۵ فضای انتخابانی چندان رقابتی نبود و جریان محافظه کار در هشتیمن سال ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی در دولت موسوم به سازندگی پیشاپیش خود برنده انتخابات می دانست. برخلاف بسیاری از پیش بینی های صورت گرفته خاتمی توانست با اختلافی بیشتر از ۱۳ میلیون رای از نفر اول پیشی بگیرد و حدود ۷۰ درصد از آراء را از آن خود کرد. در این انتخابات ۷۹٫۹۳ درصد واجدین شرایط یعنی ۲۹٬۱۴۵٬۷۵۴ نفر شرکت کردند و درنهایت سید محمد خاتمی ۲۰ میلیون رای کسب کرد.
در آغاز رای گیری اتهامات وسیعی مبتنی بر مخالفت او با مبانی اسلام توسط جناح محافظه کار انتشار پیدا کرد، تاجایی که جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بیانیه ای را منتشر کردند و رای دادن به ناطق نوری را وظیفه شرعی و الهی خود معرفی کردند.
زمانی که سید محمد خاتمی در ۲ خرداد ۱۳۷۶ انتخاب شد دوره جدیدی از سیاست در ایران شکل گرفت و جنبشی هم از دل این موضوع بیرون آمد که غالبا «جنبش دوم خرداد» نامگذاری می شد. این موضوع به عنوان اولین انتخابات رقابتی بعد از پایان جنگ ایران و عراق محسوب می شود. خاتمی در سال ۱۳۸۰ و انتخابات ۱۸ خرداد نیز پس از حدس و گمانههای مختلفی در مورد عدم شرکتش، شرکت کرد. خاتمی خود علت شرکتش را «میل مردم» میدانست.
عملکرد سید محمد خاتمی در زمان ریاستجمهوری:
دوره ریاست جمهوری خاتمی به عنوان یکی از برهه های زمانی مهم تاریخ سیاسی ایران محسوب می شود. شعار جامعه مدنی وی که بعدها در قبال سکوت وی توسط علی خامنهای بهعنوان برداشتی از مدینة النبی نام برده شد، در کنار توسعه سیاسی از شعارهای اصلی وی بود. او انتخابات شورای شهر و روستا را که در قوانین جمهوری اساسی تصریح شده بود را برای اولین بار اجرایی کرد.
در دوران فعالیت ایشان موضوعات فرهنگی، هنری و سیاسی در فضایی بازتر از دولتهای قبل و بعد اجرایی شده بودند. جناح مقابل محمد خاتمی با وجود انتقادات پیاپی عبدالله نوری وزیر کشور که یکی از مهره های اصلی کابینه بود را با رای اعتماد برکنار کرد. سید عطاءالله مهاجرانی وزیر فرهنگ وی نیز یک بار استیضاح شد اما پس از دفاع از عملکرد خود توانست رأی اعتماد مجدد بگیرد.
موضوع دیگر مهم در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی به کنفرانس برلین مربوط می باشد. در این کنفرانس نهاد هاینریش بل در آلمان از ۱۷ نفر اصلاح طلبان، روزنامهنگاران و ملی-مذهبیها از جمله اکبر گنجی، عزتالله سحابی، مهرانگیز کار، یوسفی اشکوری، علی افشاری و محمود دولتآبادی دعوت کرد. اهمیت این موضوع به ارتباطی برمی گردد که بین اصلاحطلبان داخل و اپوزیسیون خارج ایجاد شد و موجب برانگیختن مخالفت های تندروهای داخل و خارج گشت.
در جریان سخنرانی های اعضای حزب کمونونیست کارگری ایران اعتراضات شدیدی انجام دادند و یکی از آنها خود را به صورت نیمه عریان نمایش داد. از طرفی صداو سیما هم با وجودی که در دوران ماه محرم بود به مدت ۲ شب کنفرانس های ۳۰ دقیقه ای را پخش کرد و روزنامههای مخالف اصلاحات خواستار محاکمه آنان شدند. شرکت کنندگان در کنفرانس بعد از بازداشت به مدت۲ هفته ۲ هفته بعد توقیف گسترده روزنامههای اصلاحطلب توسط دادستانی و بازداشت برخی از روزنامهنگاران سرشناس آغاز شد.
یکی دیگر از وقایع مهم در دوران ریاست جموری این اصلاح طلب به اعتراضات ۱۸ تیرماه ۱۳۷۸ برمی گردد که به واقعه حمله به کوی دانشگاه تهران هم مشهور شد. شروع اعتراضات به تعدادی از دانشجویان دانشگاه تهران برمی گردد که در پاسخ به توقیف روزنامه سلام اعتراض کردند و با واکنش شدید از سمت نیروهای امنیتی مواجه شدند، همچنین در روز دوم اعتراضات نیروهای امنیتی به خوابگاه دانشجویان حملع کردند و تعداد زیادی از آنها را مورد ضرب و شتم قرار دادند. این موضوع اعتراضات همه جانبه قشرهای مختلف مردم به خصوص دانشگاهیان را درپی داشت.
در نهایت حکومت اعتراضها را توسط حکومت نظامی اعلام نشده و با کمک نیروهای نیروهای بسیج، سپاه و پلیس شدیدا سرکوب کرد، مخالفان را به زندان انداخت، از جمله زندانیان معروف این جریان می توان به احمد باطبی اشاره کرد. دولت از سرکوبگران به عنوان نیروهای فشار نام برد و این اولین مرتبه ای بود که موجودیت نیروهای فشار به رسمیت شناخته می شد.
اما مهمترین موضوع سیاسی دوران ریاست محمد خاتمی مربوط به افشا و اعلام رسمی عوامل خودسر در وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی برمی گردد که عامل قتل های زنجیره ای عنوان شد. افشاگری این موضوع در نهایت موجب دستگیری سعید امامی یکی از سرشناسان وزارت اطلاعات شد، این فرد بعدها در یک حادثه مشکوک خودکشی کرد. در این واقعه نویسندگانی بهطور سیستمانه به قتل رسیدند از جمله آنها می توان به داریوش و پروانه فروهر، محمد جعفر پوینده و محمد مختاری اشاره کرد.
موضوع مهم دیگر به لایحه اصلاح قانون مطبوعات به مجلس برمی گردد که به گفته بسیاری از مردم شروع آزادی بیان در ایران محسوب می شود، در حالی که در سطح بین الملل با مطرح کردن طرح «گفتگوی تمدنها» در سازمان ملل توسط خاتمی وی را به عنوان مبداء این نظریه می شناسند.
ریاست جمهوری خاتمی دو دوره به طول انجامید و در این بازه زمانی به خصوص دوره اول، موضوعات، اتفاقات، بحران و کارشکنی های بزرگ و کوچکی را درپی داشت که نقطه آغاز آن مربوط به ۱۸ تیرماه ۱۳۷۸ و حمله به کوی دانشگاه می باشد، این موضوع با سازماندهی های قبلی و از سمت مخالفان محافظهکار مذهبی و نظامی دولت ترتیب داده شد، تا جایی که به تعبیر خود وی برای دولت او هر ۹ روز یک بحران ایجاد میکردند.
اهم فعالیتهای سید محمد خاتمی:
- دروس حوزوی در سال ۱۳۴۰
- تحصیل در رشته کارشناسی فلسفه غرب در دانشگاه اصفهان در سال ۱۳۴۰
- عضو هیات مدیره انجمن اسلامی دانشگاه اصفهان در سال ۱۳۴۷
- اخذ درجه کارشناسی از دانشگاه اصفهان در سال ۱۳۴۸
- تحصیل در دوره کارشناسی ارشد علوم تربیتی دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۹
- بازگشت به قم و ادامه دروس عالی حوزوی بمدت ۷ سال تا بالاترین درجه تحصیلات حوزوی (اجتهاد - معادل دکتری) در سال ۱۳۵۰
- تصدی ریاست مرکز اسلامی هامبورگ در سال ۱۳۵۸
- یکسال پس از پیروزی انقلاب اسلامی نماینده مردم اردکان و میبد در مجلس شورای اسلامی شد که مربوط به سال ۱۳۵۹ می باشد.
- سرپرستی موسسه مطبوعاتی کیهان به فرمان امام خمینی در سال ۱۳۶۰
- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در کابینه مهندس میر حسین موسوی در سال ۱۳۶۱
- وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در کابینه هاشمی رفسنجانی در سال ۱۳۶۸
- مشاور رییس جمهور و رییس کتابخانه ملی ایران در سال ۱۳۷۱
- آغاز تدریس در دورههای کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در دروس اندیشه سیاسی، فلسفه سیاست و اندیشه سیاسی در اسلام در سال ۱۳۷۱
- عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی به فرمان مقام معظم رهبری در سال ۱۳۷۵
- ریاست جمهوری اسلامی ایران (دوره اول) در سال ۱۳۷۶
- ریاست جمهوری اسلامی ایران (دوره دوم) در سال ۱۳۸۰
گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش
- 14
- 5