زندگینامه حضرت آدم از زمان خلقت تا درگذشتش

حضرت آدم و حواء دستور خداوند را فراموش كردند و از ميوه ي ممنوعه خوردند

چکیده ای از زندگی نامه حضرت آدم

نام:آدم

زاده:بهشت آدم، زمین

خویشاوندان مهم:حوا، هابیل، قابیل، شیث

سن:۹۳۰ سال

تکرار نام در قرآن:۲۵ بار

حوادث مهم:سجده فرشتگان بر آدم، هبوط

زندگی نامه حضرت آدم

کنیه معروف حضرت آدم(ع)، ابو البشر نام دارد و« صفی الله» به عنوان یکی از القاب او محسوب میشود. خداوند متعال بر این پیامبر مرسل در مقاطع گوناگون، وحی می فرستاد و در قرآن کریم، بعضی از جلوه های زندگی اش ذکر شده است.

در چند بخش میتوان دوران زندگی حضرت آدم( ع) را مورد بررسی قرار داد:

- تصمیم پروردگار به خلقت آدم( ع) و اعتراض فرشتگان:

برداشت از قرآن و روایات، اینگونه است که نسل و یا نسل هایی شبیه به انسان، قبل از حضرت آدم( ع) وجود داشتند که با نام هایی مانند« نسناس» در بعضی از منابع از آنان یاد شده است. آنان به خاطر رفتار و کردار ناپسندشان در ذهن فرشتگان جا گرفته بود؛ به همین خاطر بعد از این که فرشتکان متوجه شدند که خداوند، قصد افرینش موجودی را دارد که در کره زمین به عنوان جانشین او میشود، معترض شدند« فرموده ی خداوند به فرشتگان اینگونه بود:من در زمین، جانشینى قرار خواهم داد. فرشتگان در جواب گفتند:با آن که ما با سپاس گزاری تسبیح تو می گوییم و مقدست می شماریم، آیا میخواهی موجود مفسد و خون آشامی را خلق کنی؟! خداوند پاسخ داد:من به رازی آگاهم که شما از آن مطلع نیستید.

- مراحل آفرینش آدم( ع):

خلقت انسان در قرآن، این طور تعبیر شده که وی در طی چند مرحله آفریده شد. انسان برای نخستین بار ، خاک بود و پس از آمیخته شدن با آب به صورت گِل درآمد؛ با گذشت زمان، تبدیل به لجن شد و« چسبندگى» پیدا کرد ولی پس از آن خشک شد و شکلی را به خود گرفت که قرآن از آن به عنوان« صلصال کالفخار» یاد می کند.

خداوند برای قانع کردن فرشتگان، ظرفیتی را در حضرت آدم ایجاد کرد و کلماتی را به او آموخت

- آموزش کلمات الله به آدم (ع)

خداوند برای این که فرشتگان را قانع کند؛ در حضرت آدم( ع)، ظرفیتی را ایجاد کرد و از این طریق به اموزش کلماتی به او پرداخت:

« و خداوند پس از آموختن تمامی نام ها به آدم و سپس با نشان دادن آن ها به فرشتگان گفت:اگر راست می ‏گویید( که نیازی به آفرینش انسان نبود)، در مورد این نام ها، اطلاعاتتان را عرضه دارید! آنان در جواب گفتند:تو را تسبیح می گوییم. دانش دیگری به غیر از آنچه به ما یاد داده ای، نداریم که تنها تو داناى رازهایى. خداوند به آدم گفت که با فرشتگان در مورد این نام ها سخن بگو و آدم با اطاعت از دستور خداوند به فرشتگان گفت:مگر به شما نگفته بودم که من، واقف به رازهای نهفته اسمان و زمین هستم و هر آنچه که شما آشکار و یا پنهان کرده ‏اید را می دانم؟

همسر آدم

چندین مرتبه در داستان آدم به همسر او( حوا) اشاره شده است. ۳ مرتبه در قرآن مجید در خطاب به آدمیان آمده که خدا از نفسی واحد، شما را خلقت کرد و از همان نفس نیز همسر آدم را پدید آورد.

پس از قرار گرفتن حضرت آدم ـ علیه السلام ـ و حوّا ـ علیها السلام ـ در زمین، تصمیم خداوند این بود كه با پدید آوردن نسلشان در سرتاسر زمین، آن ها را گسترش دهد. حضرت حوّا پس از مدتی باردار شد و یک دو قلوی دختر به نام« اقلیما» و پسر به نام« قابیل» در نخستین وضع حملش به دنیا آورد. حضرت حوّا پس از گذشت چند وقت، مجددا دوقلوی دیگری را وضع حمل نمود كه مانند گذشته یكی از آن ها پسر و دیگری دختر بود و به ترتیب، نام« هابیل» و« لیوذا» را برای آن ها انتخاب کرد.

آغاز آفرینش انسان آدم (ع) و نافرمانی شیطان

خداوند بعد از گفت وگوی خود و فرشتگانش، آدم را خلق کرد و به دنبال این جریان از فرشتگان خواست تا بر آدم سجده كنند. تمامی فرشتگان به غیر از ابلیس به آدم سجده كردند. خداوند از ابلیس، علّت نافرمانی اش را پرسید.

ابلیس به خداوند گفت:« من نسبت به آدم بهترم به این خاطر که من از آتش آفریده شدم ولی آدم از گل آفریده شده است.»

خلاصه ابلیس از روی تكبّر و سركشی خود با این استدلالش پرده برداشت.

فرموده ی خداوند به ابلیس این چنین بود:« به خاطر سرپیچی از من، دیگر در زمره فرشتگان نیستی؛ از درگاه من خارج شو.»

شیطان هم پاسخ داد:« حالا كه مرا از درگاه خود بیرون كردی، پس تا روز قیامت به من فرصت بده تا زنده باشم.»

خدای تعالی به ابلیس فرمود:« تا آن روز معین، تو را زنده نگه میدارم.»

شیطان پس از اطمینان از مهلت گرفتنش از سوی پروردگار گفت:« به خاطر این كه مرا گمراه كردی، من هم در كمین انسان ها بر سر راه راست تو می نشینم و آن ها را گمراه می كنم به غیر از بندگان با اخلاصت كه نمیتوانم آن ها را گمراه کنم.» خداوند برای گمراه نشدن آدم و فرزندانش از طریق ابلیس، به آن ها در موارد بسیاری هشدار داد كه دشمن آشكار شما، شیطان است؛ از این رو مواظب باشید که گمراه نشوید.

شجره ممنوعه

شیطان كه آدم را مقصر بدبختی ها و رانده شدنش از درگاه الهی می دانست، از هر روشی تلاش کرد تا آدم و همسرش را گمراه کند.

البته هنوز معلوم نیست كه شیطان به چه ترتیبی برای فریب آدم و حواء وارد بهشت شد و آدم و حواء را فریب داد ولی همین قدر معلوم است كه به صورتی ناصحی دلسوز برای پیشبرد این هدف( گمراه كردن آدم و حواء) درآمد و به آدم گفت:

« می خواهی به درخت جاودان راهنماییت كنم؟»

حضرت آدم نخستین انسان خلق شده میباشد

شیطان برای وسوسه آدم و حواء، سوگندی به دروغ، برایشان یاد كرد كه من جز خیر خواهی شما نظری در این گفتار ندارم.

آدم و حواء دراثر متاثر شدن از ابلیس، خدا را فراموش كردند و با خوردن میوه ی ممنوعه، شیطان را خوشحال کردند ولی وضع آدم و حواء در همان لحظه عوض شد. ناگهان لباس بهشتی آدم و حواء از تنشان فرو ریخت و پس از این که خودشان را دیدند؛ شرمنده و پشیمان از كارشان شدند ولی دیگر فایده ای نداشت. آن ها صدای خدا را در آن هنگام شنیدند كه گفت:« علت نافرمانی شما چه بود؟ مگر نگفتم که از این درخت، تناول نکنید و فریب شیطان را نخورید؟»

سپس به آنها خطاب شد:« همگی فرود آئید كه بعضی از شما دشمن بعضی دیگر هستید و اگر از سوی من هدایت شدید؛ درصورت پیروی کردن ، گمراه و بدبخت نمیشوید ولی چنانچه از یاد من روی برگردانید؛ روزگاری سخت در انتظار شماست و شما را در روز قیامت، كور، محشور می كنیم.»

طبق حدیث روایت شده ، بعد از فرود آدم به زمین، جبرائیل از او پرسید:« مگر خدا با دست خودش، تو را خویش نیافرید و در تو از روح خود ندمید و فرشتگان را مأمور نكرد که به تو سجده کنند؟ پس چرا از خداوند با این همه فضیلت، نافرمانی كردی؟»

آدم در پاسخ گفت:ای جبرئیل! شیطان برای من از قسمی یاد کرد كه خیر مرا می خواهد و روی دلسوزی، آن سخن را میگوید و من باورم نمیشد كه كسی بتواند به دروغ، خداوند را قسم دهد.

هبوط

معنای کلمه هبوط در لغت،« پائین قرار گرفتن به صورت اجبار» میباشد و بیانگر داستان خروج آدم و حوا از بهشت می باشد. خداوند به داستان هبوط در آیات مختلف، اشاره کرده است:« همگی( به زمین) فرود آیید! در حالیکه برخی از شماها با دیگری دشمن است و تا مدت معینی برای شما در زمین، قرارگاه و وسیله بهره برداری خواهد بود». بحث های مختلفی درباره ی هبوط در میان عالمان و مفسران وجود دارد و عقیده و باور بعضی اینست که معنای این هبوط، جسمانی نبوده بلکه هبوط مقامی بوده است.

وفات آدم

نظرهای متفاوتی درباره ی سن حضرت آدم( ع) نقل شده ، به این شرح که آدم بمدت ۹۳۰سال، ۱۰۰۰ سال، ۱۰۴۰سال عمر کرده و عاقبت درگذشت. سپس او را در تابوتی گذاشتند و در غار كوه ابو قبیس به خاک سپردند، تا وقتی که در زمان طوفان، حضرت نوح( ع) آمد و آن تابوت را در درون كشتی قرار داد و در شهر« غری»، نجف كنونی دفن کرد.

حضرت آدم، کنیه معروفش‌ ابو البشر و یکی از القاب او «صفی‌ الله» است

گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش