زندگینامه حضرت قاسم (ع) و ماجرای شهید شدنش

حضرت قاسم (ع) در واقعه ی عاشورا به شهادت رسید

چکیده ای از بیوگرافی حضرت قاسم

نام:قاسم ابن حسن ابن علی ابن ابی طالب

زاده:۵ رمضان، سال ۴۷ هجری

زادگاه:مدینه، خلافت اموی

درگذشته:۱۰ محرم، سال ۶۱ هجری

وضعیت تاهل:

آرامگاه:حرم امام حسین

محل دفن:کربلا، عراق، خلافت اموی

بیوگرافی حضرت قاسم (ع)

فرزند امام حسن مجتبی( ع)، حضرت قاسم( ع) نام دارد. نام مادر حضرت قاسم، رَمله می باشد. سه نفر از فرزندان امام حسن( ع) به نام های قاسم، ابوبکر و عبدالله، طبق گفته ی مرحوم شیخ مفید، در کربلا شهید شده اند. همچنین عبیدالله، فرزند دیگری از فرزندان امام حسن( ع) بود که به نقل از مرحوم محدث قمی در کربلا شهید شد. پدر حضرت قاسم( ع) در سن دو سالگی فرزندش به شهادت رسید و حضرت قاسم در مهد تربیت حسینی پرورش یافت.

کثرت علاقه ی امام حسین( ع) نسبت به حضرت قاسم

شواهد بسیاری به علاقه ی زیاد امام حسین( ع) نسبت به قاسم( ع)، وجود دارد؛ یکی از آن ها اینست که حضرت سیدالشهداء( ع) صرفا در وداع حضرت قاسم( ع) غش کرد و در وداع هیچیک از شهدای دیگر اینگونه نشد. حضرت سیدالشهداء( ع) به حضرت قاسم( ع) در ابتدای امر، اجازه ی به میدان رفتن را نداد و وقتی که حضرت قاسم، دست و پای عموی بزرگوارش را بوسید و التماس کرد؛ حضرت سیدالشهداء( ع) به انجام این امر رضایت داد. پس از شنیدن ناله ی حضرت قاسم( ع) توسط امام حسین( ع)، با شتاب، خودش را به بالین حضرت قاسم رساند و در آن لحظه، لشکر را نفرین کرد.

همانطور که امام حسین( ع)، صورتش را بر روی صورت علی اکبر( ع) قرار داد؛ سینه ی خود را در بالین حضرت قاسم( ع)، به سینه ی او چسباند که این کار، بیانگر این بود که میزان محبت حضرت سید الشهداء( ع) به حضرت قاسم( ع) و علی اکبر( ع)، یکسان بود.

حضرت قاسم در شب عاشورا

بعد از این که حسین بن علی بن ابی طالب در شب عاشورا به یارانش گفت که در روز بعد، تمامی آن ها کشته می شوند، قاسم بن حسن از عمویش پرسید که آیا من هم فردادر بین یارانتان کشته میشوم؟ حسین بن علی در جواب به او گفت:" فرزندم مرگ را چگونه می بینی؟" قاسم به وی گفت که مرگ در نزد من شیرین تر از عسل است. عمویش نیز در ادامه گفت:" آری، تو نیز فردا شهید میشوی."

امام به حضرت قاسم فرمود:تو و عبدالله شیرخوار، پس از بلایی عظیم به شهادت می رسید. قاسم( ع) در روز عاشورا برای جنگ، مهیا شد و در نزد امام حسین( ع)، اجازه ی جهاد گرفت و امام، پس از در آغوش گرفتی او با هم گریه کردند، سپس حضرت قاسم از امام حسین اجازه گرفت ولی امام نپذیرفت. هرچه حضرت قاسم، تلاش میکرد تا امام حسین، اجازه ی جهاد به او بدهد؛ امام، اذن نمیداد تا آنکه بر پای عمویش افتاد و با بوسه و گریه و زاری از عمویش اجازه گرفت.

حضرت قاسم در روز عاشورا

حضرت قاسم، نزد حسین بن علی پس از عون بن عبدالله جعفر( پسر زینب بنت علی یا پسر همسرش) رفت و از او اذن خواست تا به میدان نبرد برود؛ ولی حسین بن علی نپذیرفت. او توانست بعد از اصرارهای فراوان، از وی اجازه بگیرد. حضرت قاسم به نقل از حدیثی از علی بن حسین( امام چهارم شیعیان)، پس از علی اکبر به میدان رفت. چثه ی حضرت قاسم، کوچک بود؛ به همین خاطر در میان لباس‌های رزم، زرهی متناسب با او نیافتند و او یک لباس معمولی پوشید، او با گذاشتن یک عمامه بر روی سرش، بخشی از صورتش را پوشاند.

امام حسین( ع) طبق گفته ی بعضی از افراد، هنگامی که قاسم( ع) را به میدان فرستاد، عمامه اش را دو نصف کرد و مانند کفن، نیمی از آن را بر تن قاسم( ع) پوشاند و بقیه ی آنرا بر سر قاسم( ع) بست. چهره ی قاسم( ع)، شبیه نیمه ی قرص ماه بود که نیمی از صورت او را پارچه ی عمامه پوشانده بود. قاسم در حال گریه کردن ، از خیمه بیرون آمد و بر اسبش سوار شد و به میدان جنگ رفت تا با دشمن بجنگد.

پاهای حضرت قاسم به خاطر جثه ی ریزش به رکاب اسب نمی رسید. سپس عمروبن سعد بن نفیل اَزُدی گفت:به خدا سوگند یاد میکنم که به این پسر حمله می کنم، به او گفتم سبحان الله این چه تصمیمی است که گرفته ای؟ این گروه جمع شده در اطراف او، برایش اکتفا میکند. آن مرد گفت:سوگند به خدا، بر او می تازم و عاقبت به قاسم( ع) حمله کرد و با زدن شمشیری بر فرق مبارکش، سر او را شکافت. در این زمان حضرت قاسم( ع) از اسبش با صورت بر روی زمین پرت شد و فریاد زد:ای عمو! به فریادم برس.

حضرت قاسم (ع) ارادت خاصی به امام حسین داشت

حمیدبن مسلم می گوید:وقتی که امام حسین( ع)، صدای قاسم( ع) را شنید؛ با شتاب، خودش را به او رساند و خیره به قاسم( ع) شد. در همین حین، امام حسین( ع) با شمشیرش به عمرو حمله کرد و دستش را قطع کرد. صدای فریاد عمرو بحدی بلند بود که لشکریان هم صدایش را شنیدند، سواران اهل کوفه به سمت امام حمله کردند تا عمرو را نجات دهند ولی بدن عمرو به محض هجوم آوردن سواران کوفه، با سینه ی اسب ها برخورد کرد و در زیر پای اسبان به قتل رسید.

واکنش امام حسین به شهادت حضرت قاسم (ع)

پس از فرو نشستن گرد و غبار ، امام حسین در بالای سر قاسم( ع) بود و حضرت قاسم داشت جان میداد و پایش را بر زمین می سایید. حسین( ع) درخصوص واکنش به شهادت حضرت قاسم گفت:لعنت خدا بر کسانی که شهیدت کردند، پدر و جدت در روز قیامت از آن ها خون خواهی می کنند. سپس فرمود سوگند به خدا که عمویت نمیتواند ببیند او را صدا می زنی ولی اجابتت نمی کند یا درصورت اجابت کردن ، سودی ندارد؛ به خدا قسم، دشمنان عمویت از امروز، فراوان و یارانش اندک می شوند!

در این زمان ، امام حسین با در آغوش گرفتن حضرت قاسم و با چسباندن سینه اش به سینه ی وی درحالیکه پاهای قاسم( ع) بر روی زمین کشیده می شد، به خیمه ها رفت و او را در کنار علی اکبر ( فرزندش) گذاشت. سپس سرش را به سمت آسمان، بلند کرد و گفت:« پروردگارا! این دشمنان را نابود کن، بگونه ای که اثری از هیچ یک از آن ها نماند و آنان را هرگز عفو نکن. ای عموزادگان من، صبر و بردباری پیشه کنید. ای اهل بیت من، شما دیگر، از این پس ناراحتی نمی بینید.»

داستان عروسی قاسم در صحرای کربلا تحریف تاریخی

بعضی از مداحان و روضه خوانان درباره ی داستان عروسی حضرت قاسم در صحنه ی کربلا می گویند که ازدواج قاسم علیه السلام در کربلا با فاطمه بنت الحسین( ع)، کذب است؛ چون راجع‌به این مسأله در کتب معتبره ذکر نشده و علاوه بر آن امام حسین علیه السلام ، دو دختر داشته که بر اساس کتب معتبره، یکی از آن ها به نام سکینه بود که بر طبق فرموده ی شیخ طبرسی، سیدالشهداء علیه السلام ، سکینه را به عقد عبدالله درآورده بود و پیش از زفاف شدنش، عبدالله به شهادت رسید و نام دختر دیگرش فاطمه بوده که با حسن مثنی ازدواج کرد و در کربلا حضور داشت.

حضرت قاسم (ع) فرزند امام حسن مجتبی (ع) است

گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش