چکیده ای از زندگینامه تالس:
نام کامل: تالس میلتوسی
تاریخ تولد: ۶۲۳ تا ۶۲۶ پیش از میلاد
محل تولد: میلیتوس (مَلَط)، ترکیه امروزی
حیطه فعالیت: فلسفه غرب
مکتب: مکتب ملطی. مکتب ایونی. طبیعتگرایی متافیزیکی
شاگردان: آناکسیماندر
درگذشت: ۵۴۵ تا۵۴۸ پیش از میلاد در میلیتوس (مَلَط)، ترکیه امروزی
زندگینامه تالس:
تالس میلتوسی در حدود سال ۶۲۳ تا ۶۲۶ قبل از میلاد در شهر میلیتوس ایونیه همان ترکیه امروزی به دنیا آمد. همانطور که مشخص است؛ تالس یکی از مشهورترین دانشمندان جهان بوده که پس از گذشت چندین قرن، هنوز از نظریههای او در ریاضی و هندسه استفاده میشود.
در آن زمان میلیتوس بزرگترین شهر یونان محسوب می شد. تالس فرزند اکسامیس می باشد که نام مادرش هم کلئوبولینه بوده است. مادر میلیتوس علاقه زیادی داشت تا پسرش ازدواج کند اما تالس همواره از این کار سرباز می زد و علاقه ای به این کار نداشت و این موضوع همیشه موجب ایجاد اختلاف نظر بین خانواده وی می شد.
زمانی که سن تالس بیشتر شد مادرش مجددا از وی خواست تا ازدواج کند، این مرتبه هم تالس گفت برای ازدواج خیلی دیر شده است. برخی از نزدیکان تالس از او پرسیدند چرا فرزندی ندارد و او درجواب می گفت: چون عاشق کودکان هستم!
تالس فیلسوف یونانی:
تالس اعتقاد داشت که همه عناصر طبیعی از یک عنصر اصلی ساخته می شوند و تالس معتقد بود این عنصر اصلی آب است. ارسطو بیان کرد همه چیزهایی که تالس مشاهده می کرده مرطوب بوده اند و همین موضوع سبب می شد که فرضیه آب در ذهن تالس نقش ببندد. یکی دیگر از دلایل این عقیده مشاهده آب در سه حالت مایع، جامد و گاز توسط تالس بوده است درنتیجه بیان کرد همه مواد در هرحالی از آب ساخته شده اند. البته باید اشاره کرد که این موضوع دسته بندی در زمان تالس شناخته نشده بود.
تالس در شهری ساحلی زندگی می کرد که آب در آن ارزش، معنا و موجودیت بسیاری داشت. زمانی که تالس در مصر زندگی می کرد شاهد طغیان رودخانه نیل، محصول زمین های کشاورزی اطراف آن بود و می دید که چگونه موجودات زنده افزایش پیدا می کنند.
برخی عنوان می کنند شکل پذیری آب یکی از دلایل اصلی تالس برای بیان نظریه اش بوده است. تالس بسیار به روح معتقد بود و بیان کرد که روح درون آهن ربا وجود دارد که سبب حرکت آهن می شود. دربرخی از کتاب ها جمله ای شگفت انگیز از تالس بیان شده است که می گوید او به چند خدا اعتقاد دارد. وی در برخی محافل اظهار داشته که «همه چیز پر از خدایان است».
جایگاه و اهمیت نظریات فلسفی تالس:
درحقیقت تالس یکی از اولین فیلسوفان جهان و نخستین فیلسوف میلیتوس محسوب می شود. نظریه تالس مبنی براینکه خاستگاه همه چیز از آب است، نمی تواند بیشتر از حدس و گمان باشد. نه تالس و نه بسیاری از افرادی که بعد از این دانشمند آمدند راهی برای آزمودن نظریاتشان نداشتند. با وجود این ماجرا وی اولین کسی بود که سعی کرد به جای تفسیر اسطوره شناختی، جهان را به روشی عقلانی توصیف کند، همچنین این فیسلوف اولین فردی بود که مفهومی از وحدت در اختلاف را درک کرده بود.
کوشش این فیلسوف برای شناختن جهان از راه مشاهده و تفکر و واقع بینی به دور از ساختن افسانه های دینی و تفسیرهای اساطیری، تلاش برای درک جهان بدون توسل به خدایان و افسانه ها و نیروهای نامحدود آنان و... مواردی هستند که تالس را از نظر فلسفی در تاریخ اندیشه متمایز می کنند.
نقش تالس در ریاضیات و نجوم:
تالس نجوم را در بابل فراگرفت و بعد از آن به شهر میلیتوس برگشت. در کتاب های تاریخی آورده اند که این دانشمند توانست یک خورشید گرفتگی را در سال ۵۸۵ پیش از میلاد پیش بینی کند. همچنین برخی اعتقاد دارند که تالس یک تقویم نجومی ساخته که در زمان خود اهمیت بسیاری داشته است. ازجمله دیگر فعالیت های نجومی این دانشمند می توان به ابداع روشی ساده برای مسیریابی با استفاده از دب اصغر اشاره داشت.
در علم ریاضیات هم کاشف قضیه تالس را همین دانشمند می دانند و مورخی به نام پروکلوس میگوید، تالس از این قضیه برای تعیین فاصله کشتیها با ساحل استفاده میکرد. دیوگنس لائرتیوس در کتاب خود می گویند؛ این دانشمند توانسته است ارتفاع اهرام ثلاثه را با استفاده از سایه آنها بیان کند. براساس آنچه عنوان شده است تالس این کار را زمانی انجام داده که سایه هر انسان با قد وی برابر بوده است.
قضیههای تالس:
برخی عنوان می کنند بعد از اینکه تالس به مصر سفر می کند، یونانیان را با مفهوم هندسه آشنا می کند. در ادامه به قضیه هایی اشاره می شود که به تالس نسبت داده شده اند:
- زاویههای قاعده مثلث متساویالساقین با یکدیگر مساوی هستند.
- رسم قطر دایره باعث نصف شدن آن میشود.
- اگر دو خط مستقیم متقاطع باشند، زاویههای روبهروی هم، مساوی هستند.
- اگر قاعده و زاویههای آن را داشته باشیم، میتوانیم مثلث را رسم کنیم.
- زاویه محاط نیمدایره، قائمه است.
- یودموس معتقد بود که قضیه سوم را تالس کشف کرده اما اقلیدوس آن را ثابت کرده است.
قضیه اصلی تالس:
قضیه اصلی تالس بیان می کند زمانی که چند خط موازی با استفاده از دوخط قطع شوند زاویه های و پاره خط های تشکیل شده با همدیگر برابر خواهند بود. قبل از تالس مصری ها و بابلی ها از این موضوع اطلاع داشتند اما روشی برای اثبات آن نداشتند و ازآنجایی که این قضیه برای اولین بار توسط تالس اثبات شد به نام این دانشمند مشهور شد.
این دانشمند با توجه به تعریف مثلث متساویالساقین و آگاهی از جمع زاویههای داخل مثلث، توانست این قضیه را به اثبات برساند.
در هندسه قضیه تالس را به این صورت بیان می کنند یعنی اگر abc، نقاط مشخص شده روی دایره باشند و ac قطر دایره باشد زاویه abc قائم خواهد بود.
سیاست و تالس:
زندگی سیاسی این دانشمند بیشتر به درگیری که میان ایونی ها در دفاع از آناتولی در مقابل قدرت فزاینده ایرانیان در آن زمان داشت، برمی گردد. در آن دوران ایرانیان تازه به منطقه وارد شده بودند. به این ترتیب پادشاه ماد و کوروش از معاصران تالس در ایران محسوب می شدند.
مرگ تالس:
مورخی که زندگی نامه ای از تالس نوشته بود دیوگنس لائرتیوس می باشد، وی اعتقاد داشت این دانشمند سال را به ۳۶۵ روز تقسیم می کند، همچنین در کتاب های او آورده اند که تالس زمان تماشای یک مسابقه ورزشی فوت کرده است. زمانی که تماشاچیان در آن مسابقه ورزشگاه را ترک می کردند متوجه شدند که وی خوابیده و باکمی دقت متوجه شدند که تالس مرده است.
مرگ تالس در دوره ۵۸ ام مسابقات المپیک صورت گرفت. در آن زمان تالس ۷۸ ساله بوده است و هیچگونه یادداشتی از این شخصیت برجای نمانده، حتی در بین سخنان هم دوره ای های او هم سخنی درخصوص تالس پیدا نمی شود.
امروزه تالس به عنوان یکی از هفت مرد بزرگ یونان باستان محسوب می شود. براساس نوشته ای که از دیوگنس رسیده است می توان نتیجه گرفت که تالس در زمان قانون گذاری داماسیس به عنوان حکیم شناخته می شد و صحبت های زیادی به وی نسبت داده می شد. دو جمله معروفی که به تالس نسبت داده می شود شامل؛ «در افراط چیزی نیست» و «خودت را بشناس» می باشد.
گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش
- 13
- 1