در درون موتورهای درون سوز چهار زمانه، قطعه ای به نام میل بادامک وجود دارد میل بادامک
در درون موتورهای درون سوز چهار زمانه، قطعه ای به نام میل بادامک یا میل سوپاپ وجود دارد که وظیفه ی آن باز کردن سوپاپ های ورودی و خروجی می باشد. سوپاپ های ورود سوخت و هوا به داخل سیلندر به نام سوپاپ های ورودی شناخته می شوند درحالیکه سوپاپ های خروج دود از سیلندر به نام سوپاپ های خروجی شناخته میشوند. نام میل بادامک، بیانگر بادامک های روی این قطعه می باشد. این قطعه متشکل از یک استوانه فلزی میباشد که بعنوان محور اصلی است و محورهای بیضوی شکل یا دایره ی غیر هم محور بر روی آن قرار گرفته است. کاربرد میل سوپاپ در بعضی از مدل های دوزمانه برای سوپاپ خروجی می باشد. روش چرخیدن میل سوپاپ براساس دنده ایست که از طریق زنجیر یا تسمه تایمینگ به میل لنگ وصل شده است. میل سوپاپ در موتورهای چهار زمانه به ازای هر دو دور میل لنگ، یک دور می چرخد.
معمولاً میل سوپاپ در سال های پیش از دهه هشتاد میلادی در بیشتر موتورها داخل سیلندر بود و نحوه ی انتقال آن به سوپاپ از طریق استکانی یا تایپیت و میل تایپیت نیرو به انگشتی یا اسبک بود. امروزه محل قرارگیری میل سوپاپ بالا سری در اکثر موتورهای چهار زمانه تقریباً بر روی سر سیلندر می باشد. موتورهایی که یک میل سوپاپ بالاسری دارند OHC نامیده می شوند درحالیکه موتورهایی که دو میل سوپاپ از این نوع دارند، DOHC نام دارند.
وظایف میل بادامک
در ادامه با وظایف میل بادامک اشنا شوید:
- با استفاده از چرخش میل بادامک، سوپاپ ها باز و بسته میشود تا بادامک ها زیر تایپت ها قرار گیرد.
میل سوپاپ نام دیگر میل بادامک میباشد- یک دایره خارج از مرکز( اکسانتریک) بر روی میل سوپاپ میباشد که درصورت قرار گرفتن شیطانک پمپ بنزین و بالا و پائین رفتن آن، بنزین ها توسط پمپ بنزین از باک به کاربراتور منتقل می شود.
- دنده ی موجود بر روی میل بادامک باعث میشود که دلکو و اویل پمپ راه اندازی شود.
ویژگی های میل بادامک
ویژگی های میل بادامک به شرح زیر می باشد :
>> یکی از ویژگی های میل بادامک، عدم تغيير شکل آن پس از کار کردن است.
>> از دیگر ویژگی های میل بادامک اینست که در صورت باز و بسته شدن سوپاپها دچار ضربه و لرزش نشود.
اجزای مختلف میل بادامک
اجزای مختلف میل بادامک عبارتند از:
- دایره مبنا
- درجه باز شدن
- پهلوی باز شدن سوپاپ
- پهلوی بسته شدن سوپاپ
- زاویه بسته شدن یا همان شیب ملایم بسته شدن انتقال دادن نیروی میل لنگ به میل سوپاپ است که به به سه شکل دنده به دنده – زنجیری – تسمه ای انجام میپذیرد.
نام میل بادامک، بیانگر بادامک های روی آن قطعه می باشدانواع میل سوپاپ یا میل بادامک
در بعضی از موتورها میل بادامک در بالای سیلندر قرار گرفته درحالیکه در بعضی دیگر در پائین موتور می باشد. در ادامه انواع میل سوپاپ را مورد بررسی قرار میدهیم:
> میل سوپاپ( Overhead Valve( OHV:
میل سوپاپ OHV یکی از انواع میل بادامک های قدیمی میباشد که سابقه ی درخشانی را با چندین دهه پرمصرف در تاریخ برای خود به ثبت رسانده است. میل بادامکی که در پائین موتور قرار دارد و از طریق میله های بلندی موجب انتقال نیرو به سوپاپ ها میشود، میل بادامک OHV نام دارد. موتورهایی که به این نوع میل بادامک مجهز هستند در مقایسه با میل بادامک های دیگر، کوچک تر هستند و علاوه بر آن ميزان دوامشان، بالاتر است. در نظر داشته باشید که تنظیم زمان بندی دقیق سوپاپ ها در این نوع موتورها برای سرعت های بالا، قدری مشکل است. یکی از معایب چنین موتورهایی اینست که برای هر سیلندر نمیتوان بیش از دو سوپاپ نصب کرد.
> میل سوپاپ( Single Overhead Camshaft( SOHC:
به میل بادامکی که نحوه ی قرارگیری آن در بالای سیلندرها به صورت ردیفی است، میل بادامک SOHC می گویند. در موتورهای خطی چنین میل بادامک هایی بیشتر کاربرد دارد. یک میل بادامک در موتورهای خطی موجود است ولی هر سیلندر دارای دو سوپاپ که یکی از آن ها برای ورود هوا و سوخت میباشد و دیگری برای خروج گازهای حاصل از احتراق کاربرد دارد، می باشد. باتوجه به اینکه وظیفه ی باز و بسته شدن سوپاپ ها در این نوع موتورها، بدون هیچ واسطه ای مستقیماً توسط میل بادامک ها انجام میشود، از این رو زمان بندی سوپاپ ها در سرعت های بالا، بسیار دقیقتر از موتورهای OHV می باشد.
> میل سوپاپ( Double Overhead Camshaft( DOHC:
میل سوپاپ ها در این نوع از موتورها در بالای سیلندرها به شکل جفتی قرار گرفته است. در خودروهایی با موتورهای خطی، از دو میل سوپاپ DOHC استفاده میشود در حالی که در خودروهای دارای موتورهای V شکل از چهار میل بادامک DOHC استفاده می شود. برای هر سیلندر در موتورهای مجهز شده به میل سوپاپ DOHC، از چهار سوپاپ استفاده می شود که وظیفه ی دو سوپاپ آن، ورود سوخت و هوا می باشد ولی دو سوپاپ دیگر برای خروج گازهای حاصل از احتراق کاربرد دارد. اکنون از موتورهای مجهزشده به میل سوپاپ DOHC در اکثر خودروهای مدرن استفاده می شود، صرفا به این خاطر که نحوه ی تزریق هوا و سوخت بهتر است و باعث می شود که در مقایسه با موتورهای خودروهای فاقد میل سوپاپ DOHC، قدرت بیشتری با حجم موتور یکسان تولید شود.
میل بادامک و زمانبندی سوپاپ
در موتورهای مختلف برای راه اندازی و باز وبسته کردن سوپاپ ها، قطعات متفاوتی باتوجه به نوع و ساختار آن موتورها وجود دارد. درواقع برای باز و بسته شدن صحیح سوپاپ ها، قطعاتی مورد نیاز است که از آن ها می توان به میل بادامک یا میل سوپاپ، تایپیت یا بالابر، فنرهای سوپاپ، اسبک سوپاپ، میله فشارنده و انگشتی سوپاپ اشاره کرد. البته محل و ترتیب سوپاپ ها، تأثير به سزایی در وجود یا عدم وجود این قطعات دارد. به این نکته توجه داشته باشید که تایمینگ سوپاپ به هماهنگی زمان بندی حرکت میل لنگ و میل سوپاپ گفته میشود. کاربرد تسمه تایم اینست که نیروی ارسال شده از سوی میل لنگ را به میل بادامک منتقل و تنظیم می کند.
خرابی میل بادامک
در صورت خورده و کوتاه شدن میل سوپاپ از قسمت بادامک، سوپاپ ها به صورت ناقص باز و بسته می شود و در نتیجه در محفظه احتراق، تنفس و تخلیه بطور ناقص انجام می شود.
یکی از ویژگی های میل بادامک، عدم تغيير شکل آن پس از کار کردن استعلائم خرابی میل بادامک
اگر میل بادامک خراب شود، در چنین شرایطی یک یا ترکیبی از مشکلات زیر اتفاق می افتد:
* با وجود سالم بودن سایر قسمت های موتور، جان و نفس موتور کم می شود( این مورد معمولاً به خاطر پدیده کچلی میل سوپاپ رخ می دهد).
* درصورت خرابی میل بادامک، موتور بسختی گاز می خورد.
* اگر سوپاپها بطور کامل باز و بسته نشوند، در این شرایط صدای انفجار از مانیفولد هوای ورودی، یا مانیفولد گازهای خروجی شنیده می شود.
* با وجود این که موتور تنظیم است و دسته موتورها، استپر و غیره سالم است، نیروی موتور به شدت افت پیدا می کند و احیانا موتور دچار لرزش می شود.
* یکی از نشانه های میل بادامک اینست که صدای چق چق از قسمت سر سیلندر شنیده میشود.
* در صورت ایراد پیدا کردن میل سوپاپ از قسمت نشیمن گاه خود روی سرسیلندر، به ۲ صورت خودش را نشان می دهد که عبارتست از:
۱. میل سوپاپ در جای خود لق شده:
وقتی که میل سوپاپ در جای خودش لق شود، دیگر موتور دچار تغییری نمی شود، ولی صدای چلق چلق در هنگام گاز دادن و رها کردن گاز، در حین برگشت دور موتور، شنیده میشود.
۲. میل سوپاپ در جای خود سفت شده:
در زمان سفت شدن میل سوپاپ در جای خود، میل سوپاپ با سر سیلندر، دارای اصطکاک بیشتری نسبت به حالت عادی میشود و در اینصورت احتمال دارد که میل سوپاپ به زودی بریده و یا در جایش قفل شود. اگر چنین اتفاقی بیفتد، موتور قفل شده و دیگر روشن نمی شود.
درصورت خرابی میل بادامک، موتور بسختی گاز می خوردگردآوری: بخش خودرو سرپوش
- 15
- 2
