وسایل حمل‌ونقلی که از زمان خود جلوتر بودند

اگر «هایپر لوپ» ایلان ماسک یک چیز را ثابت کرده باشد آن هم میل بی‌پایان انسان به ساخت وسایل حمل‌و‌نقل سریع‌تر، ارزان‌تر و ساده‌تر است. هرچند طراحی و ساخت این وسایل انقلابی بسیار دشوار است. از زمان پیدایش اتومبیل تا جت‌های مافوق صوت، که سعی در کاهش زمان پروازهای بین قاره‌ای دارد، موارد بی‌پایانی برای سلطه بر این عرصه، طراحی و اختراع شدند اما برخی از آنها شکست خوردند و در گرد و غبار تاریخ دفن شدند. همین پروژه‌های گران‌قیمت و رویاهای بلندپروازانه مخترعان آنها، الهام‌بخش سیستم‌های حمل‌و‌نقل امروزی شده است.

۱۷۷۶؛ لاک‌پشت دیوید باشنل

دیوید بانشل، مخترع آمریکایی، طی جنگ انقلاب آمریکا اولین زیردریایی دنیا را ساخت که برای استفاده در جبهه جنگ طراحی شده بود. این زیردریایی که به «لاک‌پشت آمریکایی» معروف است برای کارگذاری مین‌های زیرآبی استفاده می‌شد که توانایی حمل سرنشین نیز داشت.

این ساختار بلوط مانند می‌توانست در سطح آب، زیر آب به سمت جلو و عقب حرکت کند. می‌توان محفظه داخلی را با آب پر کرد تا خاصیت شناوری را کنترل کرد. یک پروانه عمودی روی سقف این زیردریایی تعبیه شده است که به شتاب گرفتن آن در آب کمک می‌کند. همه تلاش‌ها برای استفاده از لاک‌پشت آمریکایی در جبهه جنگ در مقابل نیروی دریایی بریتانیا با شکست مواجه شد. طراحی این وسیله در سال ۱۷۸۷ توسط توماس جفرسون در دسترس عموم قرار گرفت.

۱۸۷۰؛ راه‌آهن زیرزمینی پنوماتیکی

سیستم حمل‌و‌نقل پنوماتیکی، یک خط قطار زیرزمینی ۹۵ متری بود که در سال ۱۸۷۰ تاسیس شد. در این طرح که اولین نمونه از متروی شهر نیویورک بود، به جای عبور دادن خودروها با استفاده از موتورهای معمولی، از سیستم پنوماتیک استفاده شد که در آن، ماشین‌ها از طریق هوا در طول تونل به حرکت درمی‌آمدند.

سوالات زیادی درباره قابلیت‌های پیاده‌سازی چنین سیستمی در مقیاس بزرگ‌تر وجود دارد. به جز چندین تونل اولیه که برای نمایش نحوه کار این سیستم ساخته شد، هیچ تونل دیگری احداث نشد.

۱۸۹۵-۱۹۰۹؛ راه‌آهن دوچرخه هاچ‌کیس

این راه‌آهن دوچرخه عجیب و غریب قابل‌ تبدیل در اواخر قرن نوزدهم میلادی توسط آرتور هاچ‌کیس اختراع شد. پس از پیدا کردن یک سرمایه‌گذار در سال ۱۸۹۲، اولین مسیر آهنی با ارتفاع یک متر و به طول ۳/۲ کیلومتر ساخته شد که اسمیت‌ویل را به مونت‌هالی در نیوجرسی متصل می‌کرد.

یک چرخ بزرگ در جلو و یک چرخ کوچک در عقب قرار می‌گیرد و دو مسافر می‌توانند روی صندلی‌ها بنشینند و در امتداد مسیر حرکت کنند. این سیستم حمل‌و‌نقل که در حین حرکت ۳۰ کیلومتر بر ساعت سرعت داشت، زمان رفت‌وآمد را کاهش می‌داد.

هزینه این سرویس ۱۰ سنت بود اما آب‌وهوای گرم، مقادیر زیادی گل و حیوانات مزرعه چند مورد از اشکلات عمده این طرح بود که آسایش مسافرین را سلب می‌کرد. در نهایت راه‌آهن دوچرخه محبوبیت خود را از دست داد و در سال ۱۸۹۸ ورشکسته شد.

۱۹۰۰؛ پیاده‌روی مکانیکی در نمایشگاه جهانی پاریس

پیاده‌روی مکانیکی یا «Trottoir Roulant» برای اولین بار در سال ۱۹۰۰ در پاریس نصب شد و به صورت عمومی در دسترس قرار گرفت. این «مار چوبی» با سرعت ۱۰ کیلومتر برساعت حرکت می‌کرد و درحالی که ۹۰ سانتی‌متر بالاتر از سطح زمین قرار داشت، بازدیدکنندگان را تا ۴۰۰ متر در پاریس حمل می‌کرد.

پیاده‌روی مکانیکی با ارائه چشم‌انداز متحرک و وسیع از برج ایفل اطمینان حاصل می‌کرد که بازدیدکنندگان نمایشگاه جهانی خود را بیش از اندازه خسته نمی‌کنند. تیرک‌های تعادلی که در دو طرف این سیستم تعبیه شده بود، مانع از افتادن مسافرین در حین ورود و خروج می‌شد. گفته می‌شود که پیاده‌روی مکانیکی قادر به حمل ۳۱۶۸۰ مسافر در ساعت بوده است.

۱۹۲۹؛ خط راه‌آهن بنی

خط راه‌آهن بنی یک سیستم حمل‌ونقل مونوریل‌مانند از سال ۱۹۲۹ است که با استفاده از واگن‌های معلق روی یک ریل تک‌چرخ حرکت می‌کند و چرخ‌هایی هم برای ثبات بیشتر در زیر آن تعبیه شده است.

موتورهای الکتریکی به پره‌های نصب شده درهر دو سمت قطار قدرت می‌بخشد. این وسیله قادر بود با سرعت ۲۴۱ کیلومتر بر ساعت حرکت کند و می‌توانست تنها در ۲۰ دقیقه مسافران را از گلسکو به ادینبورگ برساند. در سال ۱۹۳۰ یک مجموعه از ریل راه‌آهن به صورت آزمایشی ساخته شد اما به خاطر رکورد اقتصادی و بازسازی‌های جنگ جهانی دوم بنی نتوانست سرمایه‌گذار مالی برای آن پیدا کند.

۱۹۵۶؛ دلفین طلایی وایبرتی

این اتوبوس سیاحتی سریع‌السیر به لطف موتور توربینی-گازی خود، با قدرت ۴۰۰ اسب بخار، می‌توانست با سرعت ۲۰۱ کیلومتر بر ساعت حرکت کند. طرح این ابراتوبوس ایتالیایی هرگز عملی نشد اما این وسیله دارای ویژگی‌های پیشرفته زیادی بود که در آن زمان، دوران پس از جنگ، برای وسایل نقیله درنظر گرفته می‌شد.

۱۹۶۲؛ مونوریل ژیروسکوپی

«ژیرومونوریل برنان» توسط لوئیس برنان، مخترع استرالیایی، ساخته شد. ژیروسکوپ وسیله‌ای برای اندازه‌گیری یا حفظ جهت است که از اصل بقای تکانهٔ زاویه‌ای استفاده می‌کند.

دارای دو چرخ بزرگ و ژیروسکوپ‌های عمودی بود که در کنار هم قرار گرفته بودند تا تعادل قطار حفظ شود. این طراحی در سال ۱۹۰۹ آزمایش شد اما اشکالات زیادی داشت که باید اصلاح می‌شدند.

۱۹۶۴؛ اسکای‌باس

«اسکای‌باس» (اتوبوس آسمانی) تلاشی برای پیشرفته‌سازی حمل‌ونقل سریع در پتسبورگ، پنسیلوانیا بود. این اتوبوس‌های بدون‌ راننده روی ریل‌های بتنی که بالای ترافیک شهری نصب شده بودند، حرکت می‌کردند. در سال ۱۹۶۵، یک ریل راه‌آهن ۲/۸۵ کیلومتری ساخته شد. مشخص شد که این پروژه بیش از اندازه گران‌قیمت است بنابراین احداث آن در پتسبورگ منتفی شد.

۱۹۶۵-۱۹۷۲؛ ایروترین

«ایروترین» یک قطار شناور فرانسوی بود که در اواسط دهه ۱۹۶۰ برای سفرهای سریع‌السیر ساخته شد. این وسیله طوری طراحی شده بود که نیازی به شناورهای پیچیده و گران‌قیمت مغناطیسی نداشته باشد.

در طی دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی، تعدادی ریل‌ در اطراف فرانسه برای آزمایش این قطار ساخته شد که طولانی‌ترین آن ۲۰ کیلومتر بود. در حالی که کمپرسورها، هوا را به زیر قطار هدایت می‌کردند، موتورهای هوایی تعبیه شده در پشت قطار وظیفه سرعت‌رسانی را برعهده داشتند. این قطار در امتداد یک مسیر «T شکل» حرکت می‌کرده است. اما پس از شکست در جذب سرمایه‌گذار، این پروژه در سال ۱۹۷۷ منتفی شد.

هانا حیدری