چرا همه موتورسیکلت‌ها ترمز ABS ندارند

سیستم ترمز ضد قفل (ABS) از مدت‌ها قبل در صنعت خودروسازی وجود داشته است، ولی به‌ندرت این سیستم رویموتورسیکلت‌ کار گذاشته می‌شود. واقعا چرا امروزه در عصر مدرن موتورسیکلت‌ها، این نوع سیستم ترمز کمتر استفاده می‌شود؟ ABS یکی از فناوری‌های مهم در ایمنی است و عدم وجود این سیستم، حتی روی بعضی موتورسیکلت‌های گران‌قیمت، یکی از بزرگ‌ترین سؤال‌های علاقه‌مندان به صنعت خودروسازی است.

ABS چیست؟

سیستم ترمز ضد قفل، از قفل شدن چرخ‌ها در شرایط ترمز گرفتن شدید، جلوگیری می‌کند. بر اساس اطلاعات حسگرهای سرعت‌سنج چرخ، واحد ABS، فشار سیال ترمز را برای حفظ چسبندگی چرخ و جلوگیری از انحراف، تنظیم می‌کند. این عمل باعث می‌شود تا موتورسوار در هنگام ترمزگیری تعادل موتورسیکلت را حفظ کند، مقدار مسافت ترمز کاهش پیدا کند و حتی در جاده‌های خیس یا شنی، چسبندگی لازم وجود داشته باشد.

درحالی‌که سیستم ABS در موتورسیکلت‌های قدیمی‌تر، از سیستم موجود در خودروهای سواری الهام گرفته شده است؛ سیستم ABS موجود در موتورسیکلت‌های مدرن، بر اساس تحقیقات گسترده و متناسب با مشخصات موتورسیکلت‌ها مانند اندازه، وزن و نوع عملکرد آن‌ها طراحی شده است.

با توجه به این اطلاعات، سیستم ABS خیلی مناسب به نظر می‌رسد. ABS قادر است موتورسیکلت را متعادل نگه دارد، درحالی‌که ترمزگیری شدید در موتورسیکلت‌های فاقد ABS، انحراف و تصادف را به همراه دارد؛ بنابراین ABS، سیستم مهمی برای جلوگیری از تصادف و البته نجات جان موتورسوار است. پس چرا این سیستم ترمز، بر روی تمام موتورسیکلت‌ها کار گذاشته نمی‌شود؟

جواب‌های بسیاری برای این سؤال وجود دارد؛ در ادامه، به مهم‌ترین دلایل عدم مجهز بودن تمام موتورسیکلت‌ها به سیستم ABS اشاره می‌کنیم.

اندازه‌ی موتورسیکلت

یکی از مهم‌ترین دلایلی که اکثر موتورسیکلت‌ها به سیستم ABS مجهز نیستند، سایز آن‌ها است. کمیسیون اروپا، از سال ۲۰۱۲، وجود سیستم ترمز ABS را روی تمام موتورسیکلت‌های بالای ۱۲۵ سی‌سی که از تاریخ ۱۱ دی‌ سال ۱۳۹۴، عرضه شده‌اند، ضروری اعلام کرده است. چرا موتورسیکلت‌های ۱۲۵ سی‌سی یا پایین‌تر را جزو این قانون حساب نکرده‌اند؟

جواب بسیار ساده است؛ موتورسیکلت‌های کوچک، جایگاه و حجم لازم را برای نصب سیستم ABS ندارند و علاوه بر این به دلیل سرعت و شتاب پایین آن‌ها، این ضرورت وجود ندارد. موتورسیکلت‌های این کلاس معمولا آف‌رود، اسکوتر، موتور گازی یا دیگر موتورهای سبک و ارزان‌قیمت هستند که با نصب سیستم ABS به دلیل افزایش وزن و قیمت تمام‌شده‌ی بیشتر، کارایی خود را از دست می‌دهند.

نوع عملکرد موتورسیکلت

نوع استفاده از موتورسیکلت و محیطی که در آن کارایی دارد نیز از عوامل مهم عدم نصب سیستم ABS روی تمام موتورسیکلت‌ها است. تمام جاده‌ها و مسیرهای موجود، مشابه هم نیستند و ممکن است سیستم ABS در برخی مسیرها بیشتر ضرر داشته باشد تا مزیت. در اکثر مناطق دنیا (به‌ غیر از اروپا)، دستِ تیم طراحی شرکت سازنده برای نصب سیستم ABS باز است. در این موارد نوع کاربرد موتورسیکلت، کلاس موتورسیکلت و قیمت تمام‌شده‌ی آن، همه در وجود یا عدم وجود سیستم ABS در موتورسیکلت نقش دارند.

مصداق بارز این موارد، موتورسیکلت WR250R یاماها است. این موتورسیکلت اسپرت، هم در جاده و هم در خارج از جاده کاربرد دارد؛ ولی قابلیت‌های آف‌رود این موتورسیکلت بیشتر است و بنابراین وجود ABS، مانع کنترل مناسب این موتورسیکلت در مسیرهای خاکی می‌شود. در مسیرهای خاکی و آف‌رود، بیش از هر چیزی به سُر خوردن چرخ‌های عقب در خاک به‌منظور ایجاد چسبندگی بیشتر برای توقف سریع‌تر نیاز دارید.

قیمت، ظاهر و وزن موتورسیکلت

از مهم‌ترین دلایل نبود سیستم ABS روی تمام موتورسیکلت‌ها، قیمت است. البته در حال حاضر نسبت به زمانی که این سیستم ترمز به‌تازگی معرفی شده بود، قیمت کمتر است؛ ولی هنوز هم وجود آن، به قیمت تمام‌شده‌ی موتورسیکلت اضافه می‌کند. همچنین سیستم ترمز ABS باعث افزایش وزن موتورسیکلت می‌شود و با ظاهر جذاب آن‌ همخوانیِ کاملی ندارد.

شاید به نظر شما، وجود ABS و ظاهر موتورسیکلت مورد مهمی نباشد؛ ولی برای موتورسیکلت‌سواران، یکی از مهم‌ترین موارد است. بخصوص طرفداران موتورسیکلت‌های کروزر که ظاهر را بر فناوری ترجیح می‌دهند. به همین دلیل شرکت بزرگ هارلی دیویدسون، فقط در مدل‌های گران‌قیمت و پیشرفته‌ی محصولات خود سیستم ترمز ABS را اضافه می‌کند. این شرکت، سیستم ABS را فقط به‌عنوان آپشن و در مدل‌های غیر از تورینگ، با قیمت ۷۹۵ دلار ارائه می‌دهد. در مدل‌های ۲۰۱۸ هارلی دیویدسون، ABS فقط روی مدل Road King Special به‌صورت استاندارد کار گذاشته شده است.

آیا باید تمام موتورسیکلت‌ها به سیستم ABS مجهز شوند؟

تفاوت بین موتورسیکلت با سیستم ABS و موتورسیکلت بدون این سیستم، بیشتر از آن چیزی هست که فکر می‌کردیم. به نظر می‌رسد وجود یا عدم وجود سیستم ترمز ABS روی موتورسیکلت‌ها طرفداران خاص خودش را دارد. شاید بهتر باشد که تمام موتورسیکلت‌های مخصوص جاده، به سیستم ABS مجهز باشند و شاید وجود قابلیت فعال کردن و خاموش کردن ABS توسط موتورسوار، گزینه‌ی بدی نباشد.