درآمدها و هزینه‌های فدراسیون فوتبال کجا هزینه می‌شود؟

چند سالی هست که مردم خبرهایی از ارقام عجیب و غریب در فوتبال می‌شنوند؛ ارقامی که خیلی نسبتی با اوضاع زندگی‌شان ندارد و البته همزمان از مدیران فوتبالی صدای ناله «پول نیست» و «منابع مالی کم است» هم به گوش می‌رسد، اما حقیقت ماجرا چیست؟ گردش مالی فوتبال چقدر است؟

پاسخ به این سوال شاید خیلی راحت نباشد اما شاید راحت‌تر بتوان در مورد درآمد‌ها و هزینه‌های فدراسیون فوتبال صحبت کرد.

در آستانه مجمع عمومی فدراسیون فوتبال، ابهامات درباره صورت‌های مالی و یادداشت‌های توضیحی و بودجه این مجموعه در محافل ورزشی به اوج خود رسیده است و همه منتظر هستند ببینند آیا اعضای مجمع به جزئیات ابهامات به‌وجود‌آمده رسیدگی دقیق و کارشناسی خواهند کرد یا خیر.

 نگاهی به درآمد‌ها

درآمد حاصل از تبلیغات ۵۱۷.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال، درآمد حاصل از فروش بلیت ۱۰۳.۲۶۳.۸۲۲.۵۰۰ ریال، حق ثبت‌نام کلاس‌های فوتبال و عضو‌گیری ۵۶.۰۷۷.۵۴۰.۳۷۷ریال، حق شرکت در مسابقات ۳۸.۱۳۰.۰۰۰.۰۰۰  ریال، درآمد حاصل از جرایم باشگاه‌ها و انتقال بازیکن و مربیان ۲۸.۹۴۱.۰۴۸.۸۰۰ ریال، درآمد غیرنقدی اسپانسرینگ ۵.۰۵۸.۱۵۰.۰۰۰ریال، درآمد اختصاصی سازمان لیگ فوتسال۱۸.۹۱۱.۹۱۹.۰۰۰ ریال، برگزاری کلاس‌های مربیگری و آموزشی۳.۱۳۱.۶۰۰.۰۰۰ ریال، درآمد کمیته انضباطی ۱.۸۳۳.۱۰۲.۶۶۰ ریال، زیرگروه مناطق امید، جوانان، نوجوانان و نونهالان ۴.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰  ریال و درآمد حاصل از اجاره هتل آکادمی ۲.۹۳۷.۳۸۶.۱۳۷  ریال و درآمد حاصل از مرکز پزشکی ۱۶.۴۱۰.۵۹۳.۰۰۰ ریال است. همچنین ۱۵.۰۳۴.۳۱۰.۰۸۷  ریال درآمد فوتبال با عنوان «سایر» است که هیچ جزئیاتی درباره محتوای آن ارائه نشده است. به این ترتیب با یک جمع و تفریق ساده مشخص می‌شود که از تاریخ ۳۱/۴/۱۳۹۵ تا تاریخ ۳۱/۴/۱۳۹۶ یعنی یک سال مالی فوتبال ایران در گروه تلفیقی فدراسیون، سازمان لیگ و کمیته فوتسال و سایر بخش‌ها مبلغ۸۱۱.۲۲۹.۴۷۲.۵۶۱ ریال درآمد داشته است.

این مبلغ در سال مالی منتهی به ۳۱/۴ /۱۳۹۵، ۹۹۱.۴۷۳.۸۰۹.۳۸۳ ریال بوده است. به این ترتیب فوتبال ایران از محل ارائه خدمات که جزئیات آن اشاره شد مبلغ ۱.۸۰۲.۷۰۳.۲۸۱.۹۴۴ ریال درآمد داشته است. از این رقم ۱۸۰ میلیارد تومانی در دو سال برای ارائه خدماتی که به جزئیات آن اشاره شد، سهم خالص فدراسیون فوتبال در سال مالی منتهی به ۳۱/۴/۱۳۹۵، ۱۵۰.۹۰۰.۰۲۹.۴۳۱ ریال و در سال مالی منتهی به ۳۱/۴/۹۵، ۲۰۷.۳۲۸.۵۰۶.۵۳۹ ریال بوده است.

 برخی اعداد پارادوکسیکال!

یکی از عمده انتقادهای وارده به اسناد مالی فدراسیون فوتبال این است که صورت‌های مالی این مجموعه با اصول اولیه حسابداری تناقضی چشمگیر دارد و عامل به وجود آمدن علامت سوال‌های بزرگی می‌شود.

مثلا در بخش حساب‌ها و اسناد دریافتی، مبلغ ذخیره حساب‌های دریافتی اختلافی حدود ۳.۱ میلیارد تومانی با حساب‌های دریافتی نزد صندوق در گروه تلفیقی مالی دارد که در بخش‌های دیگر هم این اختلاف قابل رویت است.

جالب اینجاست که بعضی مفاد صورت‌های مالی و یادداشت‌های توضیحی با بودجه فدراسیون فوتبال همخوانی ندارد. در این‌باره می‌توان به ارقام عملکرد مندرج در صورت‌های مالی منتهی به ۳۱/۴/۱۳۹۶ اشاره کرد که همین ارقام با بودجه پیش‌بینی‌شده سال ۹۷ اختلافات عدیده‌ای دارد.

 نکته دیگر این است که ارقام عملکردی طبق قوانین حسابرسی باید از صورت‌های مالی به بودجه منتقل شوند. به این ترتیب مشخص نیست ارقام عملکرد سال ۹۶ که در صورت‌های مالی منعکس شده است چگونه و بر چه اساسی با ستون عملکرد سال ۹۷ در بودجه تفاوت دارد!

یکی دیگر از ابهاماتی که با بررسی اسناد مالی به دست می‌آید این است که مازاد درآمد ناخالص در بودجه فدراسیون ۴۲ میلیارد ریال ثبت شده اما در صورت‌های مالی ۶۵ میلیارد ریال آمده است. این اختلاف دو میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومانی نکته‌ای است که باید دید علت آن چیست! به عبارت کلی مقایسه کلی بودجه فدراسیون فوتبال با صورت‌های مالی نشان می‌دهد که شفاف‌سازی لازم درباره مسائل مالی آن‌طور که انتظار می‌رود وجود ندارد و انتقادها و ایرادهایی اساسی به بودجه و صورت‌های مالی وارد است.

 برخی درآمد‌های دیگر

علاوه‌بر این درآمدها، فدراسیون فوتبال کمک‌های دریافتی از دستگاه‌های مختلف هم داشته است که پولی قابل توجهی را روانه حساب‌های بانکی این مجموعه کرده است. جداول صورت‌های مالی فدراسیون فوتبال به خوبی نشان می‌دهد که این مجموعه برای سال مالی جدید(منتهی به ۳۱/۴/۹۶) مبلغ  ۱۲۶. ۳۶۴. ۰۰۰. ۰۰۰ ریال از وزارت ورزش، مبلغ ۶۸. ۶۰۵. ۷۷۸. ۲۰۰ ریال از کنفدراسیون فوتبال آسیا، مبلغ ۱۴۷. ۹۸۱. ۴۰۷. ۶۴۴ ریال از کمک‌های مردمی-سامانه هواداری، مبلغ ۱۳. ۴۱۵. ۲۰۰. ۰۰۰ ریال از کمک‌های مردمی-اشخاص ثالث، مبلغ ۲. ۱۴۴. ۰۰۰. ۰۰۰ از کمیته ملی المپیک، مبلغ ۶۰. ۰۰۰. ۰۰۰. ۰۰۰ ریال نهاد ریاست‌جمهوری، و مبلغ ۲۳. ۵۸۲. ۶۰۲. ۸۰۰ ریال از فدراسیون جهانی فوتبال فیفا دریافتی نقدی داشته است. جمع این اعداد نشان می‌دهد که درآمد فدراسیون از این کمک‌ها رقمی معادل ۴۴۲. ۰۹۲. ۹۸۸. ۶۴۴ ریال بوده است. مجموعه چنین کمک‌های دریافتی در سال مالی گذشته( منتهی به ۳۱/۴/۹۵) ۲۱۹. ۱۲۲. ۹۳۱. ۰۰۰ ریال بوده است که به این ترتیب در دو سال مجموع کمک‌های دریافتی فدراسیون فوتبال به عدد هنگفت و قابل توجه ۶۶۱. ۲۱۵. ۹۱۹. ۶۴۴  ریال می‌رسد.

  فوتبالی‌های پولدار

حالا با یک حساب و کتاب ساده مشخص می‌شود فوتبالی که مدیرانش معمولا برای کمبودها و مشکلاتی که با آن روبه‌رو می‌شوند مشکلات مالی و بی‌پولی را بهانه قرار می‌دهند‌، برای یک سال مالی از ۳۱/۴/۹۵ تا ۳۱/۴/۹۶ به صورت مجموع از محل کمک‌های دریافتی و درآمدهای حاصل از ارائه خدمات مبلغ  ۱. ۲۵۳. ۳۲۲. ۴۶۱. ۲۰۵ ریال درآمد داشته است. همین مجموع درآمد از دو محلی که به آن اشاره شد در سال مالی قبل مبلغ ۱. ۲۱۰. ۵۹۶. ۷۴۰. ۳۸۳ ریال بوده است. به این ترتیب درآمد فوتبال ایران در دو سال گذشته ۲. ۴۶۳. ۹۱۹. ۲۰۱. ۵۸۸ ریال بوده است. در توضیحی ساده‌تر ۲۴۶ میلیارد و ۳۹۱ میلیون و ۹۲۰ هزار و ۱۵۸ تومان!

همان‌طور که اشاره شد این اعداد عجیب و غریب فقط درآمدهای فوتبال ایران در دو سال گذشته است که نشان می‌دهد فوتبال با تمام مشکلات و اقتصاد بیماری که دارد پول‌های خوبی به دست آورده است. در چنین شرایطی مدیران فدراسیون فوتبال در یک قرارداد با شرکت ایران‌نوین فقط در دو سال ۶۹ میلیارد تومان به این شرکت خسارت داده‌اند و هنوز بقیه مطالبات خود را از شرکت مذکور دریافت نکرده‌‌اند که البته برای ۳۰ میلیارد تومان آن از دادگاه حکم گرفته‌اند. قرارداد فصل گذشته با اسپانسر تبلیغات محیطی هم با اختلافات حقوقی روبه‌رو شده و طبق اعلام رسمی مقامات فوتبال کشور کار با این شرکت نیز به دادگاه کشیده شده است. البته برای داشتن فوتبالی پویا و همتراز با کشورهای پیشرفته حتی اگر این بودجه و درآمدها چند برابر هم شود باز هم برای بهتر شدن پول کم خواهد آمد. با در نظر گرفتن قیمت میانگین ۴ هزار تومان، اگر درآمدهای فدراسیون و سازمان لیگ را به دلار تبدیل کنیم به رقمی حدود ۶۱. ۵ میلیون دلار می‌رسیم که در فوتبال روز دنیا عدد بزرگی به حساب نمی‌آید. با تمام این عقب ماندگی‌های اقتصادی و مشکلاتی که در داخل کشور وجود دارد، باز هم مدیران فوتبال ایران توانسته‌اند شرایط خوبی را برای تیم‌های ملی و لیگ ایجاد کنند و فوتبال را در کشور سر پا نگه دارند.

 نگاهی به هزینه‌ها

نباید این نکته را فراموش کرد که فدراسیون فوتبال به همان اندازه‌ای که درآمد در یک سال یا دو سال گذشته داشته است، به همان میزان و شاید بیشتر هم هزینه داشته است. پرداختن به جزئیات درآمدها صرفا فقط به خاطر یادآوری این حقیقت بود که مدیران در این فوتبال پول کمی در نمی‌آورند و بدون شک درآمدزا‌ترین فدراسیون ورزشی کشور به حساب می‌آیند. منتهی بحث اصلی مدیریت این درآمدها و چگونگی هزینه‌هاست.

به‌عنوان مثال در شرایط کنونی از ابتدای شهریور ماه سال جاری تاکنون حساب‌های بانکی سازمان لیگ به خاطر بدهی مالیاتی ۱۴۷ میلیارد تومانی مسدود شده است که برای رسیدگی به این پرونده کار حتی به دفتر وزیر اقتصاد و دارایی نیز کشیده شده است. مدیران به‌عنوان مثال با شرکت ایران‌نوین برای قرارداد تبلیغات محیطی قراردادی ۱۶۰ میلیارد تومانی برای دو سال امضا کردند که فقط همان‌طور که اشاره شد از مجموع این قرارداد ۶۹ میلیارد تومان خسارت به شرکت مذکور به دلایلی که جزئیات آن شفاف‌سازی نشده داده شده و بخش عمده دیگری از طلب هنوز استیفا نشده است. از طرفی اداره مالیات برای قرارداد ۱۶۰ میلیارد تومانی مالیات تعیین کرده است.

از نظر بسیاری از کارشناسان بسیاری از مشکلاتی که مدیران فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ با آن روبه‌رو هستند، ‌شفاف نبودن دقیق صورت‌های مالی عملکرد مدیریتی آنهاست. به‌عنوان مثال مطالبات از اسپانسرهای تبلیغاتی در صورت‌های مالی منتهی به تاریخ ۳۱/۴/۹۶ به‌عنوان ذخیره در حساب‌ها آمده است اما هیچ توضیحی درباره چگونگی وصول این مطالبات ارائه نشده است. یا اینکه مدیران هنوز نتوانسته‌اند ریالی از درآمد قابل توجه حق پخش تلویزیونی از صدا و سیما دریافت کنند اما اداره مالیات برای آنها مالیات تعیین کرده است. درباره حق پخش تلویزیونی ذکر این نکته هم ضروری است که در صورت رسیدن به یک توافق جامع و مناسب فوتبال ایران، درآمدهای فوتبال کشور افزایشی چشم‌گیر خواهد داشت و بسیاری از مشکلات باشگاه‌ها و فدراسیون با دریافت حق پخش تلویزیونی حل خواهد شد.

افزایش ۶۰ درصدی حقوق فدراسیونی‌ها

درباره هزینه‌های فدراسیون به چند اتفاق جالب توجه هم باید اشاره کرد. هزینه‌های اداری و عمرانی فوتبال در سال مالی منتهی به ۳۱/۴/۹۶ مبلغ ۱۱۱. ۵۷۹. ۳۳۰. ۷۸۸ ریال بوده است. این مبلغ برای سال مالی منتهی به ۳۱/۴/۹۵ مبلغ ۷۶. ۹۶۷. ۹۷۷. ۳۶۲ در صورت‌های مالی ذکر شده است که به رویت مجموع نشان می‌دهد در دو سال چیزی حدود ۱۸ میلیارد تومان هزینه‌های اداری و عمومی و عمرانی فوتبال شده است. نکته جالب توجه اینجاست که هزینه حقوق و مزایای پرسنل تا ۳۱/۴/۹۶ مبلغ ۷۲. ۸۰۵. ۴۴۵. ۰۰۱ ریال بوده است. این رقم در سال مالی قبل ۴۳. ۶۲۹. ۳۷۰. ۹۰۵ ریال بوده است که مشخص می‌شود در یک سال هزینه‌های حقوق و مزایای پرسنل ۲. ۹ میلیارد تومان افزایش داشته است که این مبلغ جدید خبر از افزایش بیش از ۶۰ درصدی حقوق و مزایا می‌دهد.

فدراسیون فوتبال برای قرارداد مربیان داخلی و خارجی طرف قرارداد خود در سال مالی منتهی به ۳۱/۴/۹۶ مبلغ ۶۴. ۵۲۸. ۸۴۸. ۳۷۴ ریال و در سال مالی قبل ۹۷. ۳۰۶. ۶۴۱. ۷۳۶ ریال هزینه کرده است. به این ترتیب کادر فنی تیم‌های ملی مختلف در دو سال نزدیک به ۱۶ میلیارد تومان دریافتی داشته‌اند و جالب اینجاست که هنوز هم طلب‌هایی از قرارداد خود دارند. همچنین در دو سال گذشته حدود ۲۲ میلیارد تومان صرف هزینه‌های فرهنگی شده است.

شرکت برهان‌مبین که در ماه‌های اخیر جنجال‌های زیادی درباره فعالیت‌هایش وجود داشته از درآمد بلیت فروشی مسابقات در دو سال نزدیک به ۴. ۲ میلیارد تومان پول دریافت کرده است. نزدیک به ۱۹ میلیارد تومان هزینه اداری و پشتیبانی در دو سال شده است. در بخش فعالیت‌های بین‌المللی و مسابقات و اردوهای خارجی در دو سال نزدیک به ۳۱ میلیارد تومان هزینه شده است. این موارد تنها بخشی از هزینه‌هایی است که مدیران مجبور هستند سالانه در فوتبال انجام دهند.

حسین قهار