نگاهی به ساختار فوق‌العاده آژاکس به بهانه انتقال دیونگ به بارسلونا و انتقال دلیخت به باشگاهی بزرگ

ماتیس دلیخت می‌داند همه بیرون آژاکس از آینده او حرف می‌زنند و اینکه کدام غول اروپایی بالاخره این بازیکن مستعد را به خدمت می‌گیرد. او ۱۹ ساله است و کاپیتان آژاکس. ماه قبل پسر طلایی اروپا شد و هیجان زیادی برای آینده دارد. هفته پیش ال‌موندو دپورتیوو تیتر یک خود را به او و فرانکی دیونگ اختصاص داد و اینکه بارسلونا در رقابت با یوونتوس است برای جذب این دو. نام‌های دیگری هم مطرح بودند، پاری‌سن‌ژرمن، ناپولی، بایرن‌مونیخ، منچسترسیتی، آرسنال و منچستریونایتد و در نهایت چهارشنبه بارسلونا اعلام کرد دیونگ را از اول جولای آتی در اختیار خواهد داشت.

اینکه تیم‌های دیگر ستاره‌های آژاکس را هدف می‌گیرند چیز جدیدی نیست؛ به دوران یوهان کرویف برمی‌گردد که در نهایت در سال ۱۹۷۳ به بارسلونا رفت. همین اتفاق برای مارکو فان باستن، پاتریک کلایورت، ادوین فان درسار، وسلی اشنایدر، کریستین اریکسن و خیلی‌های دیگر هم افتاد. نه تنها آکادمی فوق‌العاده‌ای دارند بلکه چشمان تیزبینی برای جذب بازیکنان کم نام و نشان و تبدیل کردنشان به فوق‌ستاره‌هایی مثل زلاتان ابراهیموویچ و لوییس سوارس دارند. حالا نوبت دلیخت است.

با او که حرف می‌زنی فراموش می‌کنی خیلی جوان است، اصلا در آژاکس سن مطرح نیست. وقتی یک بازیکن خوب است، شانس بازی در تیم اول باشگاه را پیدا می‌کند؛ اینجا جای پیشرفت است و هر که می‌آید، می‌خواهد به زمین تمرین بعدی که نامش «آینده» است، برسد. همه از تیم زیر ۹ سال تا تیم اول باشگاه اینجا تمرین می‌کنند. ۱۲ زمین دارند و یک راه ماشین رو که تا میدان دام، مرکز تاریخی آمستردام حدود ۸ کیلومتر فاصله دارد. پاداش استعداد، فرصت است و هر سال، آکادمی یک فوق‌ستاره آینده را به تیم اول تقدیم می‌کند.

دلیخت از ۹ سالگی در آژاکس بوده و اینجا را خانه‌اش می‌داند. صبح سردی است و او تازه تمرین را تمام کرده، هیجان زده است از رویارویی با رئال مادرید در مرحله حذفی لیگ قهرمانان اروپا و شانس بردن لیگ هلند. لبخند که می‌زند جوانی‌اش بیشتر به چشم می‌آید اما او به واقع یکی از بهترین بازیکنان جوان جهان است و ۷۰ میلیون یورو رویش قیمت گذاشته‌اند.

یک روز آژاکس او را می‌فروشد، شاید تابستان، همانطور که دیونگ را فروخته اما هیچ کس نگران نیست آنقدر که به آکادمی باشگاه مطمئن هستند. از دست دادن یک فوق‌ستاره آسان نیست اما نه برای تیمی مثل آژاکس. در حقیقت، این مدل تجارت آنها است: پیشرفت دادن نسل آینده ستاره‌ها و فروختن آنها و سرمایه‌گذاری برای موج بعدی، این فرآیند به خودی خود ثبات دارد. این چالش هر ساله است اما یک زمین فاصله دارند با زمین تمرین تیم اول و این یعنی دلیخت و دیونگ بعدی در راه هستند.

برنامه دارند زمین‌های تمرین را به ۱۷ تا افزایش دهند و امکانات را به‌روز کنند از جمله استادیومی ۳ هزار نفری برای تیم ب باشگاه با نام یونگ آژاکس و تیم زیر ۱۹ سال باشگاه. در زمین تمرین همچنین مدرسه‌ای برای تیم‌های زیر ۱۴ تا زیر ۱۹ سال وجود دارد برای تعلیم، همچنین هفت جلسه تمرین و یک مسابقه آخر هفته در آن برنامه‌ریزی می‌شود.

باشگاه برای رفت و آمد این بازیکنان سرویس گذاشته همچنین برای رده‌های سنی زیر ۸ تا زیر ۱۳ سال که از فواصل دور حتی تا ۶۰ کیلومتر می‌آیند. باشگاه چهار استعدادیاب تمام وقت برای جست‌وجو در سراسر هلند دارد و چهار نفر هم خارج از کشور فعالیت می‌کنند؛ یک گروه ۹۰ نفره هم برای پیداکردن بازیکنان مستعد در هلند فعالیت مستمر دارند. این افراد آژاکس را خیلی خوب می‌شناسند، یا آنجا بازی کرده‌اند یا به سیستم کاری باشگاه تسلط دارند. کاسیمیر وسترولد رییس دپارتمان جذب بازیکنان جوان آژاکس می‌گوید: «موفقیت پدرهای زیادی دارد، خیلی‌ها ادعا می‌کنند یک ستاره را کشف کرده‌اند اما اینجا حاصل یک کار تیمی است.»

این نخستین بار از سال ۲۰۰۶ است که آژاکس به مرحله حذفی لیگ قهرمانان اروپا صعود کرده، آخرین قهرمانی‌اش در لیگ هلند هم در سال ۲۰۱۴ بوده. آن تیم حالا در اروپا پخش هستند. بودجه سالانه باشگاه حدود صد میلیون یورو است مثل تیم‌های ته جدولی لیگ برتر و حق پخش تلویزیونی ۱۰ ساله لیگ هلند، ۰۴/۱ میلیارد یورو معادل یک سال انگلیس است. آژاکس توان رقابت با دستمزدهای پیشنهادی کشورهای دیگر را ندارد مثل لیگ هلند در برابر لیگ انگلیس، آلمان، اسپانیا و ایتالیا؛ پی‌اس‌وی آیندهوون و آژاکس با فاصله تیم‌های مسلط این لیگ هستند.

امضای ادوین فان درسار مدیر اجرایی باشگاه و دیگر عضو تیم قهرمان اروپا در سال ۱۹۹۵، مارک اوورمارس مدیر ورزشی تیم، پای قرارداد رفتن دیونگ به بارسلونا بوده. فان درسار می‌گوید: «ما باشگاهی هستیم که از نظر اقتصادی ثبات داریم، هر بازی خانگی تمام بلیت‌ها فروخته شده و شرکای تجاری موفقی داریم. برخی را در گذشته فروخته‌ایم و بعضی را حفظ کردیم مثل حکیم زیچ که قرارداد بهتری با او بستیم. ما مجبور به فروش بازیکنان نیستیم اما در لیگ کوچکی بازی می‌کنیم و گاهی برای پیشرفت بازیکنان و اینکه با بهترین‌ها رقابت کنند، باید بروند.»

جدایی ستاره‌ها با دلخوری نیست بلکه مورد استقبال خیلی از تماشاگران قرار می‌گیرد، خود فان درسار در سال ۱۹۹۹ که به یوونتوس رفت، نزدیک به ۵۰۰ نفر در تالار شهرداری او را بدرقه کردند.

هواداران آژاکس شگفت‌زده شدند وقتی در تابستان گذشته باشگاه به سنت خود پشت کرد و روی بازیساز باتجربه، دوسان تادیچ و بازگرداندن دالی بلیند از منچستریونایتد سرمایه‌گذاری کرد. فان درسار می‌گوید: «اوضاع در حال تغییر است و نباید کاری کنیم نام آژاکس از لب‌ها برود. ما ستاره‌های بزرگ مثل رونالدو و آزار و راموس و بیل نداریم اما یک فلسفه و تاریخ داریم که می‌خواهیم آن را حفظ کنیم.»

این فصل در لیگ هلند شکست نخورده‌اند، به یک‌چهارم‌نهایی جام حذفی رسیده‌اند و در یک‌هشتم‌نهایی لیگ قهرمانان با رئال مادرید روبه‌رو می‌شوند. یونگ آژاکس پارسال قهرمان دسته دوم شده، تیم زیر ۱۹ سال با مربیگری جان هایتینگا در لیگ جوانان اروپا صدرنشین است و تیم زیر ۱۷ سال اردیبهشت گذشته قهرمان فیوچر کاپ شد. با این همه، باشگاه به اصول خود پایبند است، به جوانان فرصت می‌دهد و فوتبال زیبا بازی می‌کند.

دیونگ تا آخر فصل می‌ماند و بعد به بارسا می‌رود. دلیخت هم تا تابستان هست بعد به قول خودش از حسش تبعیت می‌کند که کجا برود. او که برود، یک جوان جایش ایستاده. یکی که می‌خواهد کاپیتان آژاکس باشد و چندی دیگر یک بازیکن جدید مورد علاقه ابرقدرت‌های اروپا قرار می‌گیرد، یکی که از هفت هشت سالگی آمده، هوادار تیم بوده، می‌تواند با دو پا بازی کند، نگاهش رو به آینده است و می‌خواهد پا جای پای کرویف و تیم ۱۹۹۵ و اگر اوضاع درست پیش برود، دلیخت بگذارد.

دلیخت می‌گوید: «اینجا برای من خیلی معنی دارد. وقتی ۹ سال داشتم، آمدم و اینجا بزرگ شدم. در آژاکس، شما یاد می‌گیرید هر روز برنده شوید، هر روز بهترین باشید و مهم نیست با چه تیمی بازی می‌کنید. این در خون من است.»

جنگ بی‌پایان بارسلونا و پاری‌سن‌ژرمن

پاری‌سن‌ژرمن در چند پنجره نقل و انتقالات اخیر دشمن سرسختی برای بارسلونا بوده و امضای قرارداد با فرانکی دیونگ برد باارزشی برای کاتالان‌ها محسوب می‌شود. در سال ۲۰۱۷، تیم فرانسوی اجازه رفتن مارکو وراتی به نوکمپ را نداد و در عوض با ۲۲۲ میلیون یورو نیمار را به خدمت گرفت بنابراین رابطه میان دو باشگاه کاملا تیره شد.

با سفر بارتومئو، آبیدال و دیگران به آمستردام و آوردن بازیکن هلندی به بارسا یک برگ برنده به نفع آبی‌اناری‌ها رقم خورد؛ این قرارداد ۷۵ میلیون یورو ارزش دارد به اضافه ۱۱ میلیون در پاداش‌ها ضمن اینکه دیونگ گفته هوادار بارسلونا بوده و این یک برتری روانی ایجاد می‌کند.

در تابستان پاریسی‌ها ایوان راکیتیچ را می‌خواستند اما بارسلونا او را جذب کرد و قراردادی بهتر به یکی از ستاره‌های کرواسی در جام جهانی پیشنهاد داد. ماجرا از سال ۲۰۱۳ شروع شد که بارسلونا تیاگو سیلوا را می‌خواست اما ناصر الخلیفه راه او را بست مثل داوید لوییز که وقتی در چلسی بود، مورد توجه بارسلونا قرار داشت و حتی پیشنهاد ۴۰ میلیون یورویی برای او رد شد.

مارکینیوش، اپیزود بعدی این فیلم پرهیجان بود که باز هم به نفع پاری‌سن‌ژرمن تمام شد. رابطه میان بارسا و تیم فرانسوی سرد و بی‌روح است. حتی مدیر ورزشی پی‌اس‌جی درباره رابیو گفته: «بارسلونا به قوانین احترام نمی‌گذارد.» بارسا او را به‌عنوان بازیکن آزاد می‌خواهد تا در کنار دیونگ بازی کند. رابیو مجبور شده با تیم ب باشگاه تمرین کند و او دست به دامان قوانین شده که در نهایت لیگ فرانسه به نفع او رای داده است.

مترجم: سیدعلی بلندنظر