کره – ایران؛ از جان به در بُردن تا فرصت توسعه

به گزارش ورزش سه، شاگردان کارلوس‌ کی‌روش در بهترین صعود خود به جام جهانی، اکنون در فاصله دو هفته مانده به پایان مرحله انتخابی، جواز صعود را دریافت کرده اند و دو بازی تشریفاتی برابر کره جنوبی و سوریه پیش رو خواهند داشت. فرزاد حبیب اللهی، آنالیزور باشگاه پرسپولیس در آستانه این دیدار در یادداشتی به بررسی شرایط تیم ایران پرداخته است. 

۱-چهار سال پیش در همین مقطع، فوتبال ایران در یک مرحله گذار از نظر نیروی انسانی بود؛ یک گپ بزرگ که حتی قدرت‌های کلاسیک فوتبال اروپا هم گاهی دچار آن می‌شوند. چهار سال پیش در آستانه پایان دور دوم مقدماتی جام جهانی، دست کادرفنی تیم ملی چندان باز نبود و حتی در جام جهانی ۲۰۱۴ هم در برخی پست‌ها نیروهای پشتوانه مناسب روی نیمکت نداشتیم.

نمی‌توان چرایی پیش آمدِ این دوران را با کلیشه «کار نکردن در بخش فوتبال پایه» تفسیر و تحلیل کرد. هلند یکی از موفق‌ترین کشورها در تولید بازیکن و صادرات بازیکن حرفه‌ای در جهان است، اما تیم ملی هلند پس از نایب قهرمانی در جام جهانی ۲۰۱۰ وارد مرحله‌ای از افت فنی متاثر از همین گپ یعنی «فقدان بازیکنان نخبه» شده که همچنان این مشکل برای هلندی‌ها ادامه دارد.

یا آلمان را به یاد بیاوریم پس از جام ملتهای ۱۹۹۶ اروپا و فقدان بازیکنان بزرگ تا جام جهانی ۲۰۰۲. این نمونه‌ها را آوردم تا تاکید کنم که ما یک دوران گذارِ دردناک را در فوتبال خود سپری کردیم که جلوه بیرونی این دوران تلخ را در ترکیب و بازیهای تیم ملی می‌دیدیم. اکنون اما این دوران سپری شده و یک نسل طلایی داریم.

۲-چهار سال پیش در همین مقطع نه کارلوس کیروش می‌توانست روی «استایل بازی» تیم ملی کار چندانی انجام دهد و نه بخش غالب رسانه‌ها و افکار عمومی چنین انتظاری داشتند. دلیل: «نبود کیفیت مناسب نیروی انسانی در تیم ملی.» امروز اما از یک سو صعود زودهنگام به جام جهانی، فرصت کار کردن روی «استایل بازی» را برای کی روش فراهم کرده و از سوی دیگر کیفیت بالا و تنوع خوب بازیکنان حاضر در اردوی تیم ملی، توان مانور روی کلیات و جزئیات فنی را برای کادرفنی ایجاد کرده است.

بنا بر این هر چند کره جنوبی مقابل ما تمرکزش کاملا معطوف نتیجه بازی است؛ اما بخشی از تمرکز کیروش و دستیاران‌اش در بازی با کره جنوبی و سوریه، روی توسعه فنی در فازهای مختلف بازی، و به طور کلی توسعه در «استایل بازی» خواهد بود.

۳-تیم‌های کیروش معمولا ری‌اکتیو و به اصطلاح فارسی «واکنشی» بازی می‌کنند؛ اما آنچه بازدهیِ ایرانِ کیروش را در فاز حمله هم بالا برده، تاکید روی بازی عمودی بر اساس کمترین تعداد پاس ممکن، در فاز حمله یا در فاز انتقال از دفاع به حمله است. و باز تاکید باید کرد که به اجرا در آوردن این گرایش بازی، ساعت‌‌ها کار روی «تنظیم جهت‌های حرکتی بازیکنان در پست‌های مختلف در فاز حمله یا در فاز انتقال مثبت» را نیاز داشته و دارد.

در تیم کیروش اغلب نیروهای هجومی، در پست‌های متفاوت خط سوم و چهارم آزمایش شده و بازی کرده‌اند تا برای جهت‌های حرکتی با توپ و بدون توپ در موقعیت‌های مختلف آمادگی ذهنی مناسب داشته باشند. در واقع به تدریج تناسباتِ بازی تیم ملی در این گرایش کلی بهتر شده و حالا فرصت مناسبی است برای توسعه بیش از پیش بازی ایران در این زمینه و دیگر موقعیت‌های بازی.

۴-تیم ملی در چند سال اخیر، با آرایش‌های تقریبا هم خانواده‌ی ۱-۳-۲-۴ یا ۱-۴-۱-۴ ترتیب داده شده است. کیروش در آرایش کلی تیم‌اش، چندان به دنبال غافلگیر کردن حریفان نیست؛ اما در آرایش نیروهای هجومی‌اش، به خصوص در پست فوروارد و دو هافبک کناری، تغییرات زیادی ایجاد می‌کند. این تغییرات بستگی به تعیین پلن‌های هجومی و مناطق پیشروی و مناطق ضربات نهایی برای بازی دارد.

به طور کلی در تیم کیروش «از وینگرها مهاجم ساخته می‌شود و از مهاجم، وینگر.» و این روندی است که در تیم ملی هم برای جهانبخش و مهدی طارمی و کریم انصاری‌فرد اجرا شد و چنانکه در بندِ شماره ۳ نوشته شد، این روندها، بازیکنان هجومی را برای تصمیم‌گیری و جهت‌های حرکتی با توپ و بدون توپ در موقعیت های مختلف آماده می‌کند.

۵-چهار سال پیش کره جنوبی با استرس پایین مقابل ایران بازی کرد؛ مقابل تیم ما که فقط برای صعود می‌جنگید. یک طرف تیمی بود که تقریبا صعودش قطعی شده بود و طرف دیگر برای جان سالم به در بُردن بازی می‌کرد. امروز اما ایران به جام جهانی صعود کرده و دغدغه ما هرچند گرفتن نتیجه خوب برای حفظ روح تیمیِ شکل گرفته در تیم ملی است؛ اما به این فکر می‌کنیم که این تیم؛ یعنی یکی از بهترین‌ تیم‌های پس از نسل ۱۹۹۸ که بنا بر گفته سرمربی‌اش، شانس صعود به دور دوم جام جهانی را هم دارد، تا ۹ ماه دیگر چقدر توسعه فنی خواهد داشت؟

اینکه سرمربی تیم ملی پتانسیل نزدیک شدن به گرایش بازی پرو-اکتیو/کنشی را هم در تیم‌اش می‌بیند؟ اینکه بازی با دو فوروارد را هم آزمایش خواهد کرد؟ ما حالا فرصت تمرکز روی این زمینه‌های فنی را داریم؛ فرصتی که باید ازش به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم.