واقعیت‌هایی در مورد دوران بعد از حق‌پخش

به‌نظر می‌رسد این بار عزم فدراسیون فوتبال برای گرفتن حق‌پخش تلویزیونی حسابی جزم است و آنها می‌خواهند راهی را که شروع کرده‌اند تا آخر بروند. در همین راستا و در ادامه روندی که از دربی تهران شروع شد، دیروز از ورود دوربین برنامه‌های تولیدی به محل تمرینات تیم‌ملی هم جلوگیری به عمل آمد تا کماکان تنها تصویری که از فوتبال ملی و باشگاهی ایران در اختیار رسانه ملی قرار می‌گیرد، تصاویر پخش زنده بازی‌ها باشد که آن هم عمدتا به‌دلیل دیده شدن تابلوهای تبلیغاتی کنار زمین است. البته تلویزیون نیز اخیرا برای ضربه زدن به منافع فدراسیون از روی آنتن بردن تصاویر این تابلوها خودداری کرد که این موضوع سروصدای زیادی راه انداخت.

به هر جهت فدراسیون مصر است این بار باشگاه‌ها را به حق‌پخش برساند، گرچه تلویزیون هم در مقابل این تقاضا مقاومت جانانه‌ای به خرج می‌دهد. تنها رئیس صداوسیما که تا به حال راضی به پرداخت حق‌پخش شده، عزت‌الله ضرغامی بوده است. با این وجود جالب است که او هم دیروز در مصاحبه‌ای گفته بود این کار را با وجود منع قانونی و با مشارکت دولت صرفا در جهت «کمک» به باشگاه‌ها انجام داده است. به هر جهت به‌نظر می‌رسد کار فوتبالی‌ها برای استیفای این حق بسیار دشوار باشد. با این وجود بیایید فرض کنیم این اتفاق رخ داده و حق‌پخش وصول شده؛ در آن صورت فکر می‌کنید چه اتفاقی رخ خواهد داد؟

توییت بامزه ماهینی

بعد از اتفاقاتی که در جریان پخش زنده بازی استقلال و نفت تهران رخ داد و تصاویر این مسابقه به‌صورت ناقص و نصفه‌ونیمه روی آنتن رفت، حسین ماهینی، مدافع بوشهری پرسپولیس در صفحه شخصی‌اش مطلب جالبی توییت کرد: «اگر حق‌پخش به استقلال و پرسپولیس داده می‌شد، این دو تیم جدا از اینکه هزینه‌های خود را تامین می‌کردند می‌توانستند سالی ۲۰ تا ۳۰مدرسه هم بسازند.»

البته واضح است که کاپیتان دوم سرخپوشان در این مورد تا حدی اغراق کرده است، چراکه درحال حاضر برای ساخت هر کلاس درس مبلغی حدود ۱۸۵میلیون تومان هزینه می‌شود و طبیعتا ساخت ۳۰مدرسه مثلا ۱۰کلاسه حداقل ۵۰میلیارد تومان خرج دارد. با این وجود اصل حرف درست است. وقتی پرسپولیس و استقلال در دو، سه سال اخیر بدون کمک دولت و صرفا براساس تبلیغات و گرفتن اسپانسر توانستند دخل و خرج‌شان را تنظیم کنند، واضح است که افزوده شدن حق‌پخش تلویزیونی با مبالغ میلیاردی به بودجه آنها، این دو باشگاه را تبدیل به موسساتی کاملا سودآور خواهد کرد؛ سودی که اگر هم صرف احداث ۳۰مدرسه برای آموزش و پرورش نشود، حداقل می‌تواند ۱۰مدرسه فوتبال درست و حسابی برای این دو باشگاه در سراسر ایران پدید بیاورد و باعث تزریق تدریجی بازیکنان مستعد به تیم‌های پایه آنها شود.

خطر تورم

در صورتی که حق‌پخش تلویزیونی در مقیاس واقعی‌اش پرداخت شود، شاید کمتر کسی از پرسپولیس و استقلال انتظار احداث مدرسه یا مشارکت در سایر پروژه‌های عام‌المنفعه را داشته باشد. با این وجود حداقل توقع از این باشگاه‌ها آن است که از پولهنگفت مزبور، در جهت افزایش بی‌رویه دستمزد بازیکنان و شکستن سقف قیمت‌ها استفاده نکنند. همین حالا که این دو باشگاهمنابع مالی محدودی دارند و دست‌شان به اندازه کافی باز نیست، گاهی دیده می‌شود که رقابت بین آنها منجر به افزایش سرسام‌آور قیمت بازیکنان می‌شود؛ مهره‌هایی که بعضا لیگ یکی هستند و سابقه بازی در لیگ برتر را هم ندارند، اما در اثر توجه همزمان این دو باشگاه رقم دستمزدشان چند برابر می‌شود.

به‌عنوان مثال ما در همین چند سال بازیکنی داشتیم که از باشگاه قبلی‌اش ۱۵۰میلیون تومان گرفته بود، اما چون به‌طور همزمان اسم پرسپولیس و استقلال به‌عنوان مشتری در مورد او مطرح شد، ناگهان با قراردادی ۹۵۰میلیونی به یکی از این دو تیم پیوست. حالا فکر کنید سالی ۲۰میلیارد تومان هم به مداخل سرخابی‌ها اضافه شود؛ در این شرایط به‌نظر شما آنها چنین مبلغی را صرف ارتقای زیرساخت‌ها می‌کنند یا به کمک آن به رقابت کور با هم و بالا بردن قبمت بازیکنان می‌پردازند؟ کاش دوستان بعد از وصول حق‌پخش به افزایش دیوانه‌وار تورم دامن نزنند، مدرسه ساختن پیشکش!

آیا حق همه یکسان است؟

یکی از سوءتفاهماتی که در مورد حق‌پخش تلویزیونی وجود دارد و طی ماه‌های گذشته در بسیاری از اظهارنظرهای اهالی فوتبال هم به چشم خورده، مربوط به این است که گویا همه باشگاه‌های کشور گمان می‌کنند بعد از وصول احتمال حق‌پخش تلویزیونی، ناگهاندرآمد آنها به‌شدت افزایش پیدا می‌کند و کل تیم را تکان می‌دهد. این درحالی است که مطلقا نباید در دام چنین توهمی گرفتار شد. در حقیقت حق‌پخش تلویزیونی قاعدتا باید براساس اقبالی که بیننده‌ها به تماشای مسابقات هر تیم دارند توزیع شود.

در این میان طبعا علاقه مردم به تماشای مسابقات تیم‌هایی مثل پرسپولیس، استقلال و تراکتورسازی بسیار بیشتر است و آنها درآمد بالاتری از این ناحیه کسب می‌کنند. بنابراین تیم‌هایی که دولتی هستند و درحال حاضر دست‌شان در کیسه صنایع است یا شکل مدیریت خصوصی دارند و امورشان به سختی می‌گذرد، نباید بیش از حد روی این بودجه احتمالی حساب باز کنند. لازم است آنها بدون اتکا به این پول که شاید روزی بیاید، از منافذ موجود برای کسب درآمد استفاده کنند.