قطر و آکادمی اسپایر؛ ما و مهدی تاج

تیم ملی با وجود انتقادات کی‌روش و کمبود امکانات به نیمه‌نهایی جام ملت‌های امارات راه یافته بود، در چند بازی با گل‌های زیاد پیروز میدان بود و تصور همگان این بود که قهرمانی این بار بی شک به ایران خواهد رسید. کمتر کسی تصور می‌کرد تیم ملی با خوردن یک گل شیرازه‌اش از هم بپاشد، اشتباهات بازیکنان و پرس سنگین ژاپن باعث شد تا ایران نتواند بازی خودش انجام دهد. ایران در کمال ناباوری با ۳ گل از ژاپن باخت و با جام ملت‌ها خداحافظی کرد.

وقتی سوت پایان بازی زده شد، تازه شروع درگیری‌ها بود، کی‌روش با تیم به تهران بازگشت تا تسویه حساب کند. مربیان، کارشناسان و خبرنگاران ورزشی، از مدافعان کی‌روش تا منتقدانش، سعی در تحلیل شکست سنگین تیم ملی داشتند. دوباره فضای فوتبال متشنج شد. کی‌روش پس از چند روز برای همیشه از ایران رفت تا سرمربی کلمبیا شود اما گرد و خاک پیرامونش فضای فوتبال را غبارآلود کرده است.

تاج می گوید به دنبال مربی خارجی است. کفاشیان می‌گوید کی‌روش ۴۰ میلیون دلار برای ایران درآمد داشته است. مصاحبه قبل از مسابقات کی روش پخش می‌شود که در آن گفته تاج پولی به تیم ملی پرداخت نکرده زیرا وزیر ورزش با فوتبال و حضور کی‌روش در تیم ملی مخالف است و حرف و حدیث ها ادامه دارد.

در آن سوی خلیج فارس، قطر تیمی که کسی رویش حساب باز نمی‌کرد فینالیست شد و به مصاف ژاپن رفت. کشوری که از طرف عربستان سعودی و امارات تحریم شده بود. هم عربستان و هم امارات را در زمین فوتبال شکست داد و پس از درهم کوبیدن ژاپن در فینال، قهرمان آسیا شدند و بر بام فوتبال قاره کهن ایستاد.

سوالی که ذهن همه فوتبال دوستان را پس از قهرمانی قطر مشغول کرده بود این بود که چه فاکتورهایی باعث شد قطر با هفت برد، بدون شکست و تنها با  یک گل خورده قهرمان جام ملت‌ها شود. قطری‌ها چطور توانستند با اقتدار بر جایگاهی تکیه بزنند که ایران ۴۰ سال در حسرت آن است؟

جواب همه این سوال‌ها به یک نقطه می رسد "آکادمی اسپایر" بزرگترین و شاید مجهزترین آکادمی ورزش دنیا.

جایگاه ایران و قطر در فوتبال جهان

سال ۲۰۰۵ است و ایران در بهترین جایگاه فوتبال خود در رنکینگ فیفا قرار دارد، برانکو سرمربی تیم ملی است و محمد دادکان رییس فدراسیون فوتبال، تیم در حال آماده سازی برای جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان است.

سال ۲۰۰۵ است و همسایه کوچک ایران هم پروژه آکادمی اسپایر را کامل کرده است. این آکادمی که برای ارتقای سطح ورزش قطر ساخته شده، امکانات شگفت انگیزی دارد. قطر جایگاهی در فوتبال جهان ندارد، در جام جهانی حضور ندارد و فوتبالش را کسی نمی‌شناسد.

تمام خانواده سلطنتی قطر عاشق فوتبال هستند. کودکانی که استعداد در رشته‌های مختلف ورزشی دارند شناسایی می‌شوند و از ۶ تا ۱۲ سالگی در اسپایر تعلیم می‌بینند، اگر بتوانند خود را به استانداردهای اسپایر برسانند از ۱۲ سالگی به بعد در این آکادمی ساکن می‌شوند. آن‌ها در مدرسه‌های داخل آکادمی تحصیل می‌کنند و در زمین‌های ورزشی تمرین می کنند. وضعیتی به شدت ایده‌ال برای پیشرفت در تمام رشته‌های ورزشی.

قطر کشوری کوچک در حاشیه خلیج فارس با بزرگترین ذخایر گاز جهان است. ذخایر نفتی زیادی دارد و ششمین کشور در تولید ناخالص ملی است. بیشتر هزینه‌های فدراسیون فوتبال این کشور از بیت المال است. ثروت بی‌نظیر قطر خرج ساختن زیرساخت‌هایی چون اسپایر می‌شوند.

وقتی اسپایر معجزه کرد

بهشتی در میان کویر با هفت زمین فوتبال که‌ مختص تمرین تیم‌های رده سنی مختلف و تیم ملی است. هشت زمین فوتبال که برای استفاده عموم و در پارک اسپایر قرار دارند و همچنین یک زمین سایز ۱۱ به ۱۱ مسقف با مدرنترین چمن مصنوعی که جزیی از Aspire Dome هست.

در Aspire Dome به جز زمین فوتبال سرپوشیده استخر شنا با سایز المپیک و سالن‌های ژیمناستیک، دوومیدانی، والیبال، شمشیربازی و بسکتبال هم وجود دارد.

در ایران کمپ تیم‌های ملی در سال ۱۳۷۷ توسط صفایی فراهانی با هزینه جایزه فیفا برای صعود به جام جهانی کلنگ زده شد. بازیکنان فوتبال به این حرکت رییس فدراسیون اعتراض کردند اما نتوانستند مانع شوند. در زمان دادکان اندکی از پروژه پیش رفت و در زمان کفاشیان بیشتر آن تکمیل شد یعنی پروسه‌ای ۱۸ ساله، آنچه کارلوس کی‌روش به آن اعتراض داشت چمن نامرغوب و وسائل بدنسازی بود. در این زمان مهدی تاج رییس فدراسیون بود و با اعتراض‌های کی‌روش کمپ تیم ملی به چمن مرغوب و سالن‌های بدنسازی مجهز شدند.

ساخت اسپایر با مدرن‌ترین سالن‌ها و مدرسه و زمین‌های متعدد فوتبال ۲۰ ماه طول کشید اما ساخت کمپ تیم ملی ایران ۱۸ سال طول کشید.

فدراسیونی بدون اسپانسر

فدراسیون فوتبال قطر از ثروت بی نهایت کشور سهم زیادی دارد. با این وجود کمپانی‌های Qatar Airways, QNB ،Nike , shell, و شبکه الکاس اسپانسرهاى فدراسیون فوتبال هستند، الکاس حق پخش تلویزیونی بازی‌ها را هم در اختیار دارد.

جام جهانی ۲۰۱۸ نزدیک بود و از لباس تمام تیم‌های حاضر در این جام رونمایی شده بود، اما تیم ملی ایران درگیر و دار قرارداد خود با آدیداس بود.

هیچکس از مفاد این قرارداد خبر نداشت. فدراسیون ۲ بار قول رونمایی از لباس تیم ملی را داد اما این اتفاق رخ نداد و در نهایت هم تیم ملی با ساده‌ترین لباس راهی جام جهانی شد. قرار بود آدیداس اسپانسر تیم ملی باشد اما فدراسیون مجبور شد برای لباس تیم ملی پول پرداخت کند. با این حال فدراسیون اعلام کرد قرارداد اسپانسرشیپ با آدیداس دارد. موضوعی که حقیقت نداشت و فدارسیون فوتبال هم هرگز پاسخ مناسبی به انتقادها نداد.

ما و مهدی تاج

سال ۲۰۱۹ است؛ رییس فدراسیون فوتبال قطر شیخ حمد آل ثانی برادر امیر قطر است. او به شدت به فوتبال و ورزش علاقه دارد. او شش سال قبل منصور الانصاری را به عنوان دبیرکل فدراسیون و مسئول امور اجرایی برگزیده است. الانصاری در ماساچوست آمریکا فوق لیسانس مدیریت MPA (مدیریت امور اجرایی و اقتصادی) خود را گرفته و حالا مسئول امور اجرایی فدراسیون فوتبال کشور است.

رییس فدراسیون فوتبال ایران مهدی تاج است تاج بین سال‌های ۷۲ تا ۷۷ مدیرعامل باشگاه سپاهان بود. از سال ۷۹ تا ۸۴ رییس هیئت مدیره سپاهان، از ۸۸ تا ۹۱ عضو هیئت مدیره باشگاه پرسپولیس، از سال ۹۳ تا ۹۵ رییس کمیته تیم‌های ملی فوتبال، از سال ۹۵ نایب رییس فدراسیون فوتبال و رییس سازمان لیگ فوتبال ایران بوده است. او در مجمع سالانه فدراسیون فوتبال در اردیبهشت ۱۳۹۵ با کسب رای از مجمع، به عنوان رئیس جدید فدراسیون فوتبال انتخاب شد.

علی کفاشیان نایب رییس فدراسیون فوتبال ایران است. کفاشیان دارای کارشناسی اقتصاد از دانشگاه شهید بهشتی و فوق لیسانس تجارت بین‌الملل از دانشگاه ماستریخت است.

کفاشیان سوابق ورزشی هم دارد. او عضو تیم ملی دوومیدانی در رشته‌های ۱۱۰ متر و ۴۰۰ متر با مانع ایران بود و رکوردار رشته ۱۱۰ متر با مانع ایران هم هست.

فوتبال ایران در سال ۸۶ انتخابات فدراسیون فوتبال انجام شد. در حالی که با کاندیداتوری محمد علی آبادی رئیس سازمان تربیت بدنی مخالفت شده بود، او کفاشیان را به عنوان نماینده معرفی کرد و با ذکر صلوات مرد خندان ورزش ایران رئیس فدراسیون فوتبال شد.

کفاشیان از سال ۹۵ تاکنون نایب رئیس اول فدراسیون فوتبال ایران و سرپرست کمیته فوتسال است. او همچنین یکی از سه نواب رئیس AFC از ۲۰۱۵ تا کنون است.

شبی که قطر پس از ۱۵ سال سرمایه گذاری و توجه به فوتبال در خانه امارات قهرمانی را جشن می‌گرفت، مهدی تاج رییس فدراسیون فوتبال ایران روی خط برنامه آسیا ۲۰۱۹ مشغول درگیری لفظی با امیر حاج رضایی بود. تاج در پاسخ به حاج رضایی که گفته بود در فوتبال ایران فساد وجود دارد و پول‌های کثیف وارد فوتبال می‌شود گفت اگر در فوتبال پول کثیف وجود دارد شما هم از این پول ها استفاده کرده‌اید.

قطر میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ است و قطعا حرف‌های زیادی برای گفتن در این تورنمنت دارد. ایران اما همچنان به دنبال مربی خارجی برای تیم ملی است. حالا سوالی که مطرح می شود این است، چه زمانی قرار است به زیرساخت‌های ورزش ایران رسیدگی شود؟ چه زمانی مدیریت اصولی و سرمایه گذاری درست به فوتبال ما هم می‌رسد؟

سوال‌های بیشمار و جواب‌های نامفهوم «اگر در فوتبال پول کثیف وجود دارد شما هم از این پول ها استفاده کرده‌اید.»

منیژه موذن