از آخرین قهرمانی یک تیم ایرانی در مسابقات باشگاهی آسیا بیشتر از ٢٥سال می‌گذرد. پاس تهران در سال ١٣٧١ توانست با هدایت فیروز کریمی در جام باشگاه‌های آسیا به‌عنوان قهرمانی دست پیدا کند و بعد از آن بالا بردن جام برای نمایندگان ایران تبدیل به یک رویا شد.
فینالیست شدن ذوب‌آهن و سپاهان و رسیدن استقلال و پرسپولیس به نیمه‌نهایی مهمترین دستاوردهای یک دهه اخیر فوتبال ایران در لیگ قهرمانان آسیا بوده است، اما قهرمانی همچنان دور از دسترس به‌نظر می‌رسد. تیم آماده برانکو که فصل قبل توانست خیلی از رکوردهای تاریخ لیگ برتر را جابه‌جا کند، تا چند هفته رویای قهرمانی در آسیا را در سر می‌پروراند، اما با شکست سنگین مقابل الهلال این رویا رنگ باخت.
به‌نظر می‌رسد مدیران فوتبال ایران هنوز نتوانسته‌اند به خوبی دلایل ضعف تیم‌های باشگاهی را بررسی کنند وگرنه در طول تمام این سال‌ها رسیدن به یک جام قهرمانی در قاره کهن برای کشوری که پراستعداد است و در رده ملی چند سالی است به تیم‌های آسیایی باج نداده، رویای دور از دسترسی به‌نظر نمی‌آید.
از این فوتبال غیرحرفه‌ای انتظار بیشتری نمی‌رود
باید قبول کنیم در ورزش هر نقشه‌ای که برای خود در ابتدای راه مشخص کنیم، خروجی کار به همان چیزی که خودمان خواسته‌ایم، می‌رسیم. در فوتبالی که بودجه‌اش مشخص نیست و حق پخش تلویزیونی پرداخت نمی‌شود، نباید انتظار بیشتری از باشگاه‌های ایرانی در آسیا داشته باشیم.
البته موارد دیگری مثل رعایت نشدن حقوق کپی‌رایت، عدم کارشناسی در انتخاب مدیران، تحمیل شدن برخی بازیکنان به مربیان و شکست در خصوصی‌سازی باشگاه‌ها هم وجود دارد. اینها و چندین دلیل دیگر وجود دارد که فوتبال باشگاهی ما در سطح آسیا موفق نمی‌شود. وقتی یک جا درست عمل می‌کنیم، نتیجه‌اش را هم می‌گیریم. مثلا این روزها شاهد افتخارآفرینی تیم نوجوانان هستیم که واقعا با نقشه‌ای که سرمربی و فدراسیون ریخته بودند، در مسیر درستی قرار گرفت.
با این حال اگر شرایط این تیم را با پرسپولیس مقایسه کنیم که دچار چند آفت شد، متوجه می‌شویم که چرا در بخش باشگاهی متزلزل ظاهر می‌شویم. خیلی‌ها می‌پرسند چرا در بخش ملی راحت تیم‌های آسیایی را شکست می‌دهیم و تیم اول قاره هستیم. آن‌جا هم اگر توجه کنید، بودجه زیادی در سال‌های اخیر هزینه شده و کمتر از کشورهای دیگر نبوده است. البته اگر در زیرساخت‌ها کمبود نداشتیم، نیازی نبود که امروز این‌قدر هزینه کنیم. وقتی که یک جای کار ایراد دارد و نمی‌توانیم مثل سایر کشورها اصولی جلو برویم، مجبوریم که با هزینه‌های امروز غفلت‌های دیروز را جبران کنیم.
البته نباید از نقش کی‌روش هم در فوتبال ملی گذشت. تنها راه برای رسیدن به موفقیت در رده باشگاهی ایجاد شاخص برای ورود مدیران، مربیان و بازیکنان به باشگاه‌هاست. باید مثل تمام دنیا بحث انضباط را در دستور کار قرار دهیم. همین پرسپولیس یکی از آسیب‌های بزرگ را از بی‌نظمی خورد و دیدید که در چند هفته اخیر چقدر مسائل عجیبی درباره شب‌زنده‌داری بازیکنان و حاشیه‌های اردوهای خارجی مطرح شد. اگر تیم‌های ایرانی ٢٥سال قبل قهرمان آسیا می‌شدند، شرایط با حالا کاملا متفاوت بوده است. رشد توجه به مادیات و اقتصادگرایی در فوتبال، باعث شده به این‌جا برسیم که قهرمانی در لیگ قهرمانان آسیا برایمان تبدیل به آرزو شود.
صادق درودگر کارشناس مدیریت فوتبال
بهترین‌های ایران همین‌ها بودند
درست است که همواره می‌گوییم فوتبال ما اول آسیاست، اما این موضوع به توانایی فنی بازیکنان ما مربوط می‌شود. از نظر من تا زمانی که قبول نکنیم از فوتبال سطح اول آسیا عقب افتاده‌ایم، همین وضع ادامه دارد. فوتبال کشورهایی همچون کره و ژاپن را با ایران از هر نظر مقایسه کنید، متوجه می‌شوید که برای رسیدن به قهرمانی در آسیا کار زیادی داریم. از نظر سرمایه‌گذاری حتی یک‌پنجم کشورهای عربی هم نمی‌توانیم هزینه کنیم.
همین تیمی که توانست پرسپولیس را شکست دهد، چند بازیکن تراز اول خارجی در ترکیبش حضور داشتند؟ اگر ما با تیم پاس ٢٥سال قبل قهرمان آسیا شدیم، به دلیل این بود که کمبودها را فراموش کردیم و با غیرت جلو رفتیم. البته آن موقع کشورهای دیگر هم این‌قدر از نظر سخت‌افزاری و مالی پیشرفت نکرده بودند. در سال‌های اخیر شاهد بودیم که ذوب‌آهن و سپاهان در چند سالی که به‌صورت اصولی سرمایه‌گذاری کردند و مدیریت باثباتی داشتند، تا فینال لیگ قهرمانان آسیا پیش رفتند.
در آن دوره بازیکنان این دو تیم هیچ دغدغه‌ای از نظر مالی نداشتند و یکی از رازهای موفقیتشان همین بود. البته این پرسپولیس که یکی از بهترین تیم‌های چند دهه اخیر نامیده می‌شد یا استقلالی که چند‌سال قبل تا نیمه‌نهایی پیش رفت و یکی از بهترین نسل‌های این باشگاه بود، باز هم نتوانستند از پس رقیبان خود در ماقبل فینال برآیند.
این نشان می‌دهد که حریفان بازیکنان خارجی حرفه‌ای دارند اما ما حتی بازیکنان خودمان هم حرفه‌ای زندگی نمی‌کنند. درست است که ٣٠سال قبل بازیکنان پول حرفه‌ای نمی‌گرفتند اما زندگی‌شان خیلی حرفه‌ای‌تر از نسل فعلی بود. مشکلات فوتبال ما گسترده است و نباید به دنبال مقصر بعد از هر ناکامی بگردیم. یک‌بار بگوییم داور مقصر بود و یک‌بار دیگر یک بازیکن یا مربی را سیبل کنیم.
پرسپولیس هم اگر شانس داشت می‌توانست به فینال برسد اما شکست ٤ بر صفر این تیم در بازی رفت فاصله حرفه‌ای بودن و نبودن را نشان داد. تا چه زمانی می‌خواهیم دنبال مقصر بگردیم و بهانه بیاوریم؟ باید فکر اساسی به حال فوتبال کرد وگرنه همین روند در عدم کسب قهرمانی آسیا برای تیم‌های باشگاهی ایران ادامه‌دار خواهد بود.
علی‌اصغر مدیرروستا پیشکسوت فوتبال
تا سرمایه‌گذاری نکنیم، چیزی تغییر نمی‌کند
وقتی فوتبالیست ایرانی یک‌میلیارد می‌گیرد و تمام کشور می‌گویند این مبلغ زیاد است، باید به چنین روزی هم فکر کنیم. حجم سرمایه‌گذاری ما همین‌قدر است و نباید بیشتر از این انتظار داشته باشیم. بازیکن یک‌میلیاردی ما با بازیکنی روبه‌رو می‌شود که ٣٠میلیارد در سال می‌گیرد.
شاید برخی بگویند که در تمام رشته‌ها دچار کمبود هستیم، اما موفق می‌شویم. باید بدانیم که حساب فوتبال از سایر رشته‌ها جداست. در آخرین آماری که اعلام شده، در جهان یک‌میلیارد نفر درگیر فوتبال به صورت حرفه‌ای هستند و برای موفق بودن در چنین دنیایی باید سرمایه‌گذاری خوبی صورت بگیرد تا بتوانیم رقابت کنیم.
تفاوت الهلال و پرسپولیس در بازیکنان خارجی دو تیم بود. حالا پرسپولیس گادوین منشا را هم داشت که هر چند‌سال یک‌بار چنین بازیکنی به ایران می‌آید. برای این‌که یک تیم قهرمان آسیا شود، باید حداقل ٣، ٤ بازیکن مثل منشا در ترکیبش باشد. ٢٥سال قبل که تیم‌های ایرانی قهرمان آسیا می‌شدند، شرایط فوتبال این‌طور نبود. از فشردگی مسابقات تا میزان سرمایه‌گذاری کشورها فرق می‌کرد. کافی است شما میزان درآمد باشگاه بایرن‌مونیخ ٢٥سال قبل را با الان مقایسه کنید و آن وقت متوجه این تفاوت می‌شوید.
با این سرمایه‌گذاری و با این شکل مدیریت باید به‌طورکلی قید قهرمانی در آسیا را بزنیم. این‌که یک تیم مثل پرسپولیس که از نظر نحوه بازی جزو برترین‌های تاریخ این باشگاه است، به نیمه‌نهایی لیگ قهرمانان می‌رسد، موفقیت نیست. موفقیت این است که تیم‌های ایرانی طی ١٠سال بتوانند حداقل ٧بار در نیمه‌نهایی و فینال باشند. حتی اگر یک‌بار هم با شانس و اقبال قهرمان آسیا شویم و ١٠سال دیگر نتوانیم به فینال برسیم، هیچ فایده‌ای ندارد.
کار مستمر نتیجه‌بخش است؛ مثل این‌که آلمان را همیشه می‌توانیم جزو مدعیان جام‌جهانی بدانیم. مشکل اصلی اینجاست که همیشه و هرسال نمی‌توانیم تیمی مثل سال قبل پرسپولیس داشته باشیم که یک برانکو روی نیمکت خودش داشته باشد و این‌قدر هماهنگ کار کند. برای ساختن چنین تیم‌هایی و پیشرفت در فوتبالمان تنها نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر داریم و بس.
هومن افاضلی کارشناس فوتبال
- 19
- 5
