تیم ملی وزنه برداری در طول تاریخ سرمربیان بزرگی به خود دیده است؛ از حسن فردوس، ماریان رگوفسکی، هنریک تمرز و منوچهر برومند در سالهای قبل از انقلاب تا نصرالله دهنوی، یوردان گئورگی ایوانف، کوروش باقری و سجاد انوشیروانی در این سالهای اخیر. اما افتخاری که نصیب محسن بیرانوند شد نصیب هیچ کدام از آن قبلی ها نشده است.
ایستادن روی سکوی نخست جهان و بوسه بر جام قهرمانی. بیرانوند در همان اولین تجربه حضور در راس تیم ملی، همراه با این تیم یکی از بزرگترین موفقیت های تاریخ وزنه برداری ایران را رقم زد. اگرچه خیلی ها قهرمانی تیم ملی را به سطح کیفی رقابتهای امسال گره زدند اما آنچه اهمیت دارد عملکرد قابل قبول کادر فنی بود. با محسن بیرانوند، کاملا شفاف و بی پرده، در مورد اتفاقات دسته فوق سنگین، مدال سعید علی حسینی، حرکت بهداد سلیمی، اوت کردن کیانوش رستمی و تصمیم های بحث برانگیزی که درباره انتخاب نفرات تیم گرفته شد صحبت کردیم که در ادامه می خوانید:
آقای بیرانوند،شما بیش از ۱۰ سال در اردوهای تیم ملی حضور داشتید. تجربه حضور در تیم ملی به عنوان سرمربی چطور بود؟
واقعا تجربه سختی بود. شما در یک مسابقه دو وزنه بردار داری و باید در هر حرکت ۶ وزنه برای آنها انتخاب کنی. در عین حال باید همه جوانب را بسنجی و چیزی در حدود ۱۵ عامل را همزمان زیر نظر داشته باشی. عواملی که غفلت از هر کدام از آنها می تواند به قیمت از دست رفتن مدال تمام شود. من ۴۸ بار به ازای هر ۴۸ حرکت وزنه بردارانم در آمریکا مردم و زنده شدم. تا به حال در تمام زندگی ام چنین استرس و فشاری را تجربه نکرده بودم.
سوال ها را از دسته فوق سنگین شروع کنیم. یعنی درست از نقطه پایان رقابتهای جهانی. خیلی ها هنوز از مدال نقره ارزشمند سعید علی حسینی حرف می زنند و اتفاق تلخی که برای بهداد سلیمی رقم خورد. ابتدا در باره سعید علی حسینی بگوئید؟
چند روز قبل از مسابقه دسته فوق سنگین، سعید یک مقدار زانویش التهاب پیدا کرد و باعث شد ما نمی توانستیم در تمرینات به او فشار بیاوریم. ترجیح ما این بود که اگر قرار است یک بار به زانوی ین وزنه بردار فشار بیاید در روز مسابقه باشد نه در روزهای قبل از مسابقه. این را می دانستیم که اگر در تمرینات مشکلی برای زانوی سعید پیش بیاید، فرصتی برای ریکاوری او وجود نخواهد داشت و طبیعتا سعید فرصت حضور در مسابقات را از دست می داد. موضوع دیگری که در مورد سعید علی حسینی وجود داشت، دوری ۸ ساله او از صحنه رقابتها بود.
او قبل از آنکه برای مهار وزنه ۲۰۳ به روی تخته بیاید در پشت صحنه، خیلی سرحال وزنه ۱۹۰ را زد. اما متاسفانه شروع خوبی نداشت. دلیل اینکه ما برای سعید وزنه ۲۰۳ را انتخاب کردیم هم این بود که او با مهار این وزنه مدال یکضربش را قطعی کند و در دو حرکت باقیمانده برود برای رقابت با بهداد و تالاخادزه.
اما در عمل سعید روی همان وزنه ۲۰۳ کیلوگرم گیر کرد. فکر نمی کنید استرس بالا باعث شد او نتواند یکضرب خوبی داشته باشد؟
نه اینکه سعید استرس داشته باشد، اما بدنش در آن لحظه جواب نداد و صحنه رقابت بر او فائق آمد. شاید اگر سعید قبل از مسابقات جهانی در یک یا دو میدان بین المللی یا حتی داخلی وزنه می زد این اتفاق برایش نمی افتاد که در جهانی دو وزنه اولش را از دست بدهد. او بعد از ۸ سال، با توجه به اتمام محرومیتش ابتدا در رکوردگیری بابلسر وزنه زد و بعد هم وارد مسابقات جهانی شد. در عوض بهداد واقعا شروع خوبی در یکضرب داشت و ۲۱۱ را به خوبی مهار کرد. او اگر وزنه ۲۱۶ را هم مهار می کرد می توانستیم شاهد رقابت جذاب تری در دوضرب باشیم، اما او وزنه ۲۱۶ را از دست داد و تالاخازه هم با مهار وزنه ۲۲۰ کیلوگرم فاصله را زیاد کرد و کارمان برای کسب مدال طلا سخت باشد.
آنچه در مورد بهداد بحث برانگیز شد حرکت های دوضرب او بود. وزنه هایی که مشکوک به خطا بودند و باعث شد آن اتفاقات رقم بخورد...
ما در تمرینات خیلی روی دوضرب بهداد کار کرده بودیم. به طوری که این نقیصه که آرنجش روی حرکت قیچی حالت پرس پیدا می کرد تقریبا از بین رفته بود. شما اگر فیلم وزنه ۲۴۵ بهداد را در سالن تمرینات آناهیم ببینید یا حتی همان فیلمی که بهداد در تهران وزنه ۲۶۰ کیلویی را بالای سر برد، خواهید دید که آرنجش هیچ مشکلی نداشت اما نمی دانم چرا در جریان رقابتهای جهانی دوباره این نقیصه در حرکت دوضرب بهداد بوجود آمد. پاسخی هم برایش ندارم چون هرکاری که لازم بود در تمرینات برای رفع این اشکال تاکتیکی انجام دادیم، اما متاسفانه در روز مسابقه این نقیصه برگشت.
اگرچه تلویحا به خطا بودن حرکت بهداد اشاره داشتید اما اگر صراحتا از شما بپرسیم چه چراغی به حرکت سوم بهداد در دوضرب می دهید چه پاسخ خواهید داد؛ سفید یا قرمز؟
من به عنوان سرمربی وظیفه دارم از وزنه بردارم دفاع کنم. البته اگر حرکتی واقعا خطا باشد شک نکنید که صراحتا می گویم خطاست. در مورد حرکت بهداد شما خودتان دیدید که سه داور بین المللی به او چراغ سفید داد، اما هیات ژوری نظر دیگری داشت. آنها هم می توانند سختگیرانه قضاوت کنند و هم می توانند در تصمیم گیری ها نرمش و انعطاف از خودشان نشان دهند. همین که سه داور قبول می دهند یعنی حرکت قابل قبول است، اما ژوری آن نرمش و انعطاف لازم را از خود بروز نداد.
خیلی ها معتقدند نوع رفتار بهداد سلیمی روی صحنه برای هیات ژوری تحریک برانگیز بود و همین باعث شد آنها حساسیت بیشتری روی او داشته باشند...
من نمی توانم این موضوع را رد کنم. به هر حال همانطور که شما اشاره کردید این تصمیمات سخت گیرانه می تواند مرتبط باشد با رفتاری که خود بهداد روی صحنه داشت.
تلخی مدال برنز بهداد با شیرینی مدال نقره سعید علی حسینی همراه شد. قبل از مسابقات چنین جایگاهی را برای سعید متصور می شدید؟
طبیعتا توقعات از سعید بالا بود و خیلی ها از او می خواستند که بهترین مدال ها را بگیرد و یا حتی رکورد بزند. با این حال ما در جلسات مختلف به سعید گفتیم برنامه ات برای بازگشت به میادین و کسب نتایج درخشان باید بر اساس یک پلن سه ساله باشد.
این برنامه سه ساله دقیقا چه مواردی را شامل می شود؟
صحبتی که ما با سعید داشتیم این بود که ابتدا حضوری خوب و آبرومند در مسابقات جهانی ۲۰۱۷ داشته باشد. سپس برای بازیهای آسیایی ۲۰۱۸ و رقابتهای جهانی برای کسب مدال طلا خیز بردارد و در نهایت برای بازیهای المپیک ۲۰۲۰ به رکورد دنیا حمله کند. ما به او گفتیم نباید انتظار داشت که همه این موارد در همین دو ماهه اول بازگشت او به میادین محقق شود. پلن به پلن باید جلو رفت. خوشبختانه سعید هم قدم اول را خیلی خوب برداشت.
البته او می توانست رکوردهای بهتری به ثبت برساند اما من از شرایط پای او خبر دارم و می دانم با شرایط زانویش کاملا غیرتی و خوب وزنه زد. من مطمئن هستم سعید در مسابقات بعدی با آرامش و اطمینان بهتری وزنه خواهد زد. نکته ای که نباید فراموش شود این است که او علی رقم تمام شایستگی هایش، تا قبل از این هیچ مدال ارزشمندی در سطح رقابتهای جهانی بزرگسالان نداشت، اما از امروز به بعد قضیه کاملا فرق می کند. درست شبیه سهرب مرادی. سهراب هم تا قبل از طلای المپیک ریو مدال جهانی نداشت اما بعد از آن مدال طلا، راحت تر کار کرد و دیدید چگونه در آمریکا رکوردهای دنیا را جابجا کرد.
در کنار شیرینی های کسب عنوان قهرمانی قطعا یک مورد نباید از نظر دور بماند، اینکه تیم ملی در مسابقات جهانی آمریکا به نسبت آخرین رکوردگیری در بابلسر ۶۸ کیلوگرم کاهش رکورد داشت. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
ما علی هاشمی را داشتیم که ۳ روز قبل از اعزام آنفولانزای شدید گرفت، دو بار بستری شد، زیر سرم رفت و اصلا نتوانست به سالن تمرین بیاید. هاشمی چیزی در حدود ۳ یا ۴ کیلوگرم کاهش وزن پیدا کرد و ما با این شرایط او را به آمریکا بردیم. در مورد دیگر نفرات هم موردی که اتفاقا افتاد این بود که ما تا یک روز قبل از اعزام نمی دانستیم تیم در مسابقات شرکت می کند یا نه. قطعا چنین مسائلی روی عملکرد تک تک نفرات تاثیر می گذارد.
از طرفی طبق برنامه ریزی، قرار بود تیم یک هفته زودتر به آمریکا برویم تا به لحاظ بدنی، شرایطمان با شرایط کشور میزبان اخت پیدا کند، اما همین تاخیر باعث شد بدن ها سازگار نشود و روی کیفیت کار بچه ها تاثیر منفی بگذارد. به همه اینها استرس برخی نفراتی تیم که برای اولین بار در صحنه رقابتهای جهانی بزرگسالان حاضر می شدند را هم اضافه کنید.
البته نفرات جوان تیم با وجود همه انتقادها، عملکردی بهتر از کیانوش رستمی داشتند که قهرمان جهان و المپیک بود. آیا قرار است کیانوش باز هم به مربی شخصی به تمریناتش ادامه دهد؟
در خصوص کیانوش رستمی تصمیم گیری نهایی بر عهده شورای عالی فنی فدراسیون وزنه برداری است و من فعلا سکوت می کنم. البته خودم یکی از اعضای این شورا هستم و در آن جلسه قطعا صحبت های لازم مطرح خواهد شد. در نهایت هم هر تصمیمی که به تصویب برسد از سوی کار فنی اجرایی خواهد شد.
اگر بخواهید صادقانه جواب بدهید، آیا انتخاب وزنه ای در رقابتهای جهانی داشتید که اشتباه بوده باشد؟
در مورد انتخاب وزنه ها الان که مسابقات تمام شده شاید مثلا بتوان گفت علی میری با وزنه ۱۹۸ یا وزنه ۱۹۹ هم می توانست مدال بگیرد، اما در حین مسابقه که هنوز بسیاری از حریفان یک یا دو حرکت دیگر دارند نمی توان وزنه ای را برای وزنه بردارت بگیری، به این مید که بقیه، وزنه های خودشان را از دست می دهند. با این حال ما وزنه هایی را برای ملی پوشان گرفتیم که اگر می زنند شانس کسب مدال بود. هم علی میری و هم علیرضا سلیمانی می توانستند با مهار وزنه های خودشان روی سکوی جهانی بایستد. در کل نمی گویم عملکرد بی نقصی داشتیم اما از انتخاب وزنه ها راضی هستم. نتیجه هم که دیگر نیاز به تعریف من ندارد. خوشبختانه برای نخستین بار تیم ملی هم در رده بندی مدالی و هم در رده بندی امتیازی قهرمان جهان شد.
ما ۵۵ امتیاز با تیم دوم و ۱۵۵ امتیاز با تیم سوم فاصله داشتیم و این درحالی بود که تقریبا ۷ نفره بودیم چراکه کیانوش رستمی در دوضرب و مجموع نتوانست امتیازی برای ما به دست بیاورد. در رده بندی وزنه برداران برتر مسابقات نیز نفرات دوم، سوم و چهارم ایرانی بودند. دو جوان را به مسابقات اعزام کردیم و توانستیم ۱۴ مدال به دست بیاوریم و در دو وزن صاحب مدال طلای مجموع بشویم. این افتخارات در حالی به دست آمد که ۵ ماه پیش، وقتی من سرمربی تیم ملی شدم بسیاری از کارشناسان و دوستان نزدیک به من گفتند سمت این تیم نرو، چرا که از هم گسیخته است و باعث می شود تمام آبرویی که در این سالها به زحمت جمع کرده ای به حراج گذاشته شود.
اما من گفتم این مسئولیتی است که بر دوش من گذاشته شده و من وظیفه دارم هر آنچه در توان دارم برای کمک به تیمی که فقط ۵ ماه تا اعزام به رقابتهای جهانی فاصله دارد، انجام دهم. الان اما تیم ملی قهرمان جهان شده و برخلاف رده سنی جوانان که از سوی برخی گفته می شد تیم بدون نفرات شاخص و کسب مدال طلا قهرمان جهان شده است، ما هم نفرات شاخص داشتیم، هم رکورد دنیا زدیم و هم مدال های پرشمار به دست آوردیم.
صحبت از رکورد دنیا شد. بدون شک شاخص ترین وزنه بردار ما در مسابقات جهانی سهراب مرادی بود که طی یک سال اخیر کوچکترین حاشیه ای برای تیم ملی ایجاد نکرد و در نهایت هم بهترین نتایج را گرفت.
با احترام با آقا تختی، به نظر من سهراب مرادی را می توان تختی وزنه برداری لقب داد. همه ما باید به وجود چنین قهرمانی افتخار کنیم. فوق العاده محجوب، منطقی، حرف گوش کن و منضبط. اوهم از نظر اخلاقی و هم از نظر فنی یک الگوی واقعی است. ذره ای غرور در وجود این ورزشکار نیست و همه جوره یک فوق ستاره است.
برنامه های بعدی تیم ملی وزنه برداری چیست؟
مهمترین مسابقات مهم بعدی بازیهای آسیایی ۲۰۱۸ است که اواخر مرداد ماه سال آینده برگزار می شود. طبیعتا فعلا برنامه ای برای آغاز اردوهای تیم ملی نداریم چراکه زمان زیادی تا بازیهای آسیایی باقی مانده اما در این فاصله قطعا نیم نگاهی به نفرات شایسته ای که در بیرون از اردوهای تیم ملی در لیگ یا مسابقات قهرمانی کشور وزنه می زنند خواهیم داشت.
آیا همه بیرون مانده ها شانس حضور در تیم ملی را دارند؟
درهای تیم ملی به روی همه باز است و من همینجا اعلام می کنم ما خصومتی با هیچ وزنه برداری نداریم.
در مسیر این قهرمانی کسانی هستند که بخواهید به صورت ویژه از آنها تشکر کنید؟
بله! اول از همه تشکر ویژه ای دارم از تمامی مربیان شهرستانی که بدون هیچ چشمداشتی در حال فعالیت در امر استعدادیابی هستند. خیلی زحمت کشیدند. خدا قوت می گویم به تک تک این عزیزان. آنها هرچه در باشگاه ها می کارند، ما مربیان در تیم ملی درو می کنیم. یک تشکر هم می کنم از فدراسیون پزشکی ورزشی و هیت های وزنه برداری دو استان آذربایجان شرقی و مازندران که از اردوهای تیم ملی به بهترین شکل ممکن میزبانی کردند.
یک خسته نباشید هم می گویم به دوستان خوبم اصغر ابراهیمی، محمدرضا کاظمی نژاد، مسعود قاسمی و دیگر عزیزانی که به ما در آماده سازی تیم ملی برای حضور در مسابقات جهانی کمک کردند. ضمن اینکه از تمام مربیانی که در ادوار گذشته هدایت تیم ملی را برعهده داشتند تشکر می کنم. یک تشکر ویژه هم دارم از خانواده ملی پوشان که با وجود دوری از عزیزنشان، بهترین حمایت معنوی را از آنها داشتند و کمک کردند تا این قهرمانان با آرامش خاطر، به تمرین در اردوهای تیم ملی بپردازند. در آخر هم می خواهم این قهرمانی را تقدیم کنم به روح محمدعلی فلاحتی نژاد عزیز. جامعه وزنه برداری چهار ماه پیش این قهرمان ارزنده و دوست داشتنی را از دست دادیم و حالا بهترین زمان است تا یاد فلاحتی نژاد را با کسب ارزشمندترین جام وزنه برداری زنده نگه داریم.
آیا روند موفقیت های تیم ملی ادامه دار خواهد بود؟
ما قصد نداریم در باد این قهرمانی بخوابیم. طبیعتا حالا که روی سکوی قهرمانی ایستاده ایم انتظارات هم از تیم ملی بالا رفته است. ما در هر سه رده نوجوانان، جوانان و بزرگسالان جهان عنواندار هستیم و حالا دنیا نگاه متفاوت تری نسبت به وزنه برداری ایران دارد. واقعا کار بزرگی انجام شد، اما باید این از همین روزهای آینده باید به فکر اضافه کردن نفرات جدید به بدنه تیم ملی باشیم تا در المپیک ۲۰۲۰ در اوج تجربه و قدرت باشند و بتوانند افتخارآفرین باشند.
البته فعلا باید از این قهرمانی لذت ببریم و بابت آن به خانواده بزرگ وزنه برداری تبریک بگوئیم. من معتقدم حتی اگر برای لحظه ای دل مردم ایران، به خصوص عزیزان آسیب دیده در زلزله کرمانشاه شاد شده باشد، یعنی ما کارمان را به خوبی انجام داده ایم.
با وجود قهرمانی تیم ملی، انتقادها درباره خط زدن محمدرضا براری و مجید عسکری حتی در جریان مسابقات نیز وجود داشت.اگر به عقب برگردیم آیا باز هم انتخاب های کادر فنی همان انتخاب های قبلی بود؟
علیرضا سلیمانی در سه رکورد گیری که ما در تمرینات قبل از اعزام داشتیم بیش از ۴۰۰ کیلوگرم وزنه زد. او در روزهای آخر نیز در تمرینات ۱۸۷ کیلوگرم در یکضرب و ۲۲۶ کیلوگرم در دوضرب را بالای سر برد و حتی وزنه ۲۳۰ کیلویی را هم به روی سینه کشید. خب من چطور می توانم این ورزشکار را بگذارم کنار وقتی در عین جوانی دارد خوب و با انگیزه تمرین می کند. علیرضا سلیمانی سه سال دیگر و در المپیک ۲۰۲۰ می شود یک وزنه بردار ۲۵ ساله و در اوج توان بدنی خود قرار دارد، اما برخی از ورزشکارانی که دوست ندارم الان اسمی از آنها برده شود هنگام المپیک ۲۰۲۰ بیش از ۳۰ سال سن خواهند داشت. ما فقط نباید به همین تک مسابقه هم فکر کنیم.
یعنی برای آینده آنها برنامه دارید؟
وقتی نفراتی چون علیرضا سلیمانی و علی میری در تمرینات بهترین عملکرد را داشتند، چطور می توانستم آنها را کنار بگذارم و از نفرات با تجربه تر استفاده می کردم؟ این عدالت نبود و من وجدانم اجازه نمی داد دست به چنین کاری بزنم. به جرات می گویم اگر صد بار دیگر به عقب برگردم، با همین شرایط، همین انتخاب ها را می کردم. البته اگر از قبل می دانستم که قرار است این دو وزنه بردار خوب کار نکنند قطعا من هم تصمیم دیگری می گرفتم، اما در آن برهه زمانی بهترین تصمیم همان تصمیم بود.
اوج عملکرد مجید در رکوردگیری بابلسر بود درست است؟
بله،اما متاسفانه پس از آنکه از بابلسر به تهران برگشتیم، به دلیل کشیدگی عضله چهارسر ران، به مدت دو هفته، تمرینات را از دست داد و تقریبا در یک هفته آخر بود که توانست تمرینات تکنیکی را از سر بگیرد. با این وجود من در روزهای آخر قبل از اعزام برای آنکه حقی پایمال نشود، میان مجید عسکری و علی میری رکوردگیری گذاشتم که میری عملکرد بهتری داشت. شما در نظر بگیرید که میری در رکوردگیری بهتر کار کرده و به لحاظ شرایط سنی هم جوانتر است و در المپیک به مرز ۲۵ سال می رسد.
من خودم را مدیون وزنه برداری می دانم و حالا که مسئولیت سرمربیگری تیم ملی به بنده محول شده نباید نسبت به آینده وزنه برداری بی تفاوت باشم و فقط امروزی را ببینم که خودم در آن مسئولیت دارم. شما ببینید از این تیمی که اعزام شد ایوب موسوی، علی هاشمی و سعید علی حسینی اولین مدال های جهانی شان را کسب کردند. سهراب هم برای اولین بار است که چنین رکوردهایی زد. در کنار این تیم دو جوان هم داشتیم که هفتم شدند. اینکه انتظارات از تیم ملی به قدری بالا می رود که حتی هفتمی جهان هم شکست محسوب می شود، به نظرم اتفاق بدی نیست. خیلی هم خوب است و نشان می دهد داریم تیم ملی وزنه برداری کشورمان را در کلاس بین المللی ارزیابی می کنیم. شما مطمئن باشید این دو جوان هم اگر در آینده میدان های بیشتری ببینند عملکرد بهتری خواهند داشت.
حرفی باقی مانده که بخواهید بزنید؟
وقتی وزنه برداری اوت کرده من چطور او را در اردو نگه دارم؟ وزنه بردار با ۳ کیلوگرم ارفاق وزن در کوردگیری اوت می کند، اما بعد از مسابقات جهانی می گوید اگر من بودم مدال می گرفتم. من چطور می توانم چنین ریسکی را بپذیرم وقتی می بینم وزنه بردارم در رکودگیری از ۶ حرکت ۵ حرکت را می اندازد و در کنارش دو رقیب جوان و با انگیزه هم وجود دارد.به نظرم نباید انسان شکست وناکامی خودش را در عملکرد دیگران ببیند. من چطور می توانستم حق و ناحق کنم. باور کنید اگر بحث رفاقت باشد من بیشتر از همه با محمدرضا براری دوست بودم. ما با هم وزنه می زدیم و حتی در برخی مسابقات با هم هم اتاق بودیم. اما وقتی بحث انتخاب نفرات برای تیم ملی به میان می آید این اعداد و ارقام است که اهمیت پیدا می کند.
- 19
- 4
