آریو برزنچکیده ای از زندگینامه آریوبرزن:
نام کامل: آریو برزن
تاریخ تولد: ۳۶۸ پیش از میلاد
محل تولد: ایران
درجه: ساتراپ پارسه
وفاداری: شاهنشاهی هخامنشی
درگذشت: احتمالا به سال ۳۳۰ پیش از میلاد در نزدیکی پارسه
بیوگرافی آریو برزنزندگینامه آریوبرزن:
آریو برزن از جمله سرداران بزرگ تاریخ ایران و نام یکی از شاهزادگان هخامنشی است که سردار ایرانی بود. او در مقابل سپاه اسکندر مقدونی مقاومت کرد و همراه با سربازانش تا آخرین لحظات زندگی خود از خاک ایران دفاع کردند. در پارسی کنونی نام آریوبرزن به صورت آریابرزین هم گفته و هم نوشته می شود که معنای باشکوه را می دهد.
متاسفانه باید اشاره کنیم سرداران ایرانی مورد توجه مردم قرار نمی گیرند به طوری که اگر نام یکی از معروف ترین آنها را هم بپرسید چیزی به جزء یک اسم آشنا به نظر نمی رسد.
نبرد آریوبرزن در بند پارس:
مکان نبرد میان آریو برزن و اسکندر را در چند مکان مختلف حدس زده اند، اما بنابر آنچه به نظر می رسد، نبردگاه در استان کهکیلویه و بویر احمد در منطقه ای بنام تنگ تکاب بوده است. به هر روش ناآشنایی اسکندر خود را مناطق پارسیان می رساند اما یک چوپان که تاریخ نگاران نام او را لی بان می نامند، راه گذر از کوهستان را به مقدونیان نشان می دهد و اسکندر از این طریق می تواند به آریو برزن و یارانش برسد. براساس آنچه گفته شده است اسکندر بعد از پایان جنگ اسیر خیانت کار را کشته است.
آریو برزن با ۴۰ سوار و ۵۰۰۰ پیاده بدون هیچ ترسی خود را به سپاه مقدونی رساندند و بسیاری از یونانیان را کشته و خود نیز تلفات زیادی دادند، البته در نهایت موفق شدند که از محاصره سپاه مقدونی جان سالم به در ببرند.
زمانی که آریو برزن از محاصره بیرون آمد درخواست کرد تا به کمک پایتخت بروند و پیش از رسیدن سپاه مقدونی به آن تحت مالکیت خود دربیاورد، اما اسکندر مقدونی که از طریق راه جلگه وارد پارس شده بود مانع از این کار شد. در این زمان آنها در خطر بدی افتادند اما رضایت برای تسلیم ندادند. گفته شده است ایستادگی آریو برزن در برابر دشمانان یکی از چند ایستادگی انگشت شمار در برابر سپاه اسکندر مقدونی ایران محسوب می شود.
تاریخ‌نگار اسکندر به نام کالیستنس یادداشت هایی را در ۱۲ اوت سال ۳۳۰ پیش از میلاد می نویسد که در آن توصیف می کند؛ نیروهای اسکندر مقدونی زمان پیشروی به سمت پرسپولیس پایتخت آن زمان ایران، در منطقه ای کوهستانی و سخت گذر به نام دربند پارس توقف کرده اند. در این منطقه درگیری میان اسکندر و آریو برزن صورت گرفت.
بنابر آنچه اسکندر عنوان می کند بعد از ورود آنها به سرزمین ایذج؛ به مدت سه شبانه روز نتوانسته بودند خورشید را به چشم ببینند و علت آن را انبوه درختان و ازدیاد باران عنوان کرده اند. اسکندر با یک هنگ ارتش ایران که شامل ۵۰۰۰ نفر سرباز به فرماندهی آریوبرزن بوده است روبرو می شود.
این ارتش چندین روز از پیشروی ارتش ده هزارنفری اسکندر به ایران پیشگیری می کند، این ارتش پیش از این توانسته بود مناطق مصر، بابل و شوش را بگیرد. همچنین در سه جنگ داریوش را شکست و فراری داده بود. سرانجام این هنگ با محاصره کوه ها و حمله به افراد آن از ارتفاعات بالاتر از پای درآمد و فرمانده آن ؛آریوبرزن نیز کشته افتاد.
درباره آریو برزن سردار نامدار ایرانیمقایسه با نبرد گوگمل:
کالیستنس؛ تاریخ‌نگار اسکندر درباره مقایس نبرد دربند و گوگمل می نویسد: «اگر چنین مقاومتی در نبرد گوگمل (درکردستان کنونی عراق) در برابر ما صورت گرفته بود، شکست مان قطعی بود. در گوگمل با خروج غیر منتظره داریوش سوم از صحنه، واحدهای ارتش ایران نیز که در حال پیروز شدن بر ما بودند در پی او دست به عقب‌نشینی زدند و ما پیروز شدیم. داریوش سوم در جهت شمال شرقی ایران فرار کرده بود و آریو برزن در ارتفاعات جنوب ایران و در مسیر پرسپولیس به ایستادگی ادامه می‌داد.»
دفاع دلیرانه آریوبرزن:
بعد از اینکه بابل و شوش به دست اسکندر فتح شد وی درباره جاده‌ها، منابع و آب‌های پارسیس اطلاعاتی را جمع آوری کرد، بعد از آن ارتش منتخب ۱۷ هزار نفری خود را به سمت پرسپولیس که مرکز ملی و دودمانی امپراتوری بود، روانه کرد.
اریو برزن به عنوان دلاوری که تا حد مرگ در مقابل اسکندر ایستادگی کرد شناخته می شود. سردار سپاه ایران که تا آخرین قطره خون خود در برابر سپاه اسکندر مقدونی استادگی کرد و حاضر به تسلیم یا فرار دربرابر دشمن خود نشد.
او با سپاه خود مسیر اسکندر را اشغال کرد و اجازه پیشروی این دشمن حتی تا یک وجب جلوتر را به وی نداد.
تنها دلیل شکست این سردار خیانت یک چوبان به نام لی بانی بود که راه کوهستان را به اسکندر و سپاهیانش نشان داد.
به گفته آریان؛ آریو برزن به عنوان یک سردار شجاع و فداکار ایرانی دربند دیواری را ساخته بود که از ورود اسکندر به پارس جلوگیری می کرد. وی به همراه خواهر خود یوتاب برای مقابله با سپاهیان اسکندر سدی را ساخته بودند که هیچ کسی توانایی عبور از آن را نداشت و کسی هم تلاشی در این زمینه نمی کرد.
لویز دول در کتاب آتیلا به جنگ های آریو برزن اشاره کرده است و می گوید بعد از جنگ های پی در پی اسکندر از شجاعت آریو برزن خوشش آمد و به او گفته است که تسلیم شود تا سر سلامت از میدان به در ببرد، اما آریو برزن در پاسخ به اسکندر می گوید: «شاهنشاه ایران مرا به اینجا فرستاده تا از این مکان دفاع کنم و من تا جان در بدن دارم از این مکان دفاع خواهم کرد.»
آریوبرزن آخرین سردار هخامنشیاسکندر در پاسخ به آریو برزن می گوید: «شاه تو فرار کرده. تو نیز تسلیم شو تا به پاس شجاعتت تو را فرمانروای ایران کنم.»
در همین حال آریو برزن هم جواب می دهد: «پس حالا که شاهنشاه رفته من نیز در این مکان می‌مانم و آنقدر مبارزه می‌کنم تا بمیرم.»
زمانی که اسکندر این استقامت آریوبرزن را مشاهده کرد دستور داد تا از راه دور او را با نیزه و تیر بزنند. و دشمنان به قدری این کار را تکرار کردند که یک نقطه سالم هم در بدن این سردار باقی نماند. بعد از مرگ وی در همان نقطه به خاک سپرده شد.
این کتاب به شکل داستان به نقل حوادث می پردازد و آورده است: «شیوه مرگ آریوبرزن همانند لئونیداس قهرمان یونانی جنگ با خشایارشا بوده است» در بخشی دیگر از کتاب هم آمده است که اسکندر به سربازانش دستور می‌دهد قبری برای این سردار ایرانی ساخته و روی آن بنویسند به یاد لئونیداس.
عبدالرفیع حقیقت در قسمتی از کتاب خود به شباهت‌ها و تفاوت‌های لئونیداس اسپارتی قهرمان یونانی و آریوبرزن اشاره می کند و اعتقاد دارد: «جنگ دربند پارس بسیار شبیه به جنگ ترموپیل است و نحوه مرگ آن دو نیز به یک شیوه بیان گشته اما تفاوت عمده این دو شخصیت در آن است که در یونان اسامی دلیران ثبت شد و در تاریخ ماند و روی قبر آنها کتیبه‌ها نویساندند و نام آنها را تجلیل کردند اما در ایران این گونه نبود.» او در پایان این فصل کتابش درباره آریوبرزن اینگونه می‌نویسد: «برای آری‌برزن (آریوبرزن) مدافع دلاور در بند پارس و به‌تیس کوتوال غزه دو سرداری بودند که به طور کامل در راه میهن عزیز خود ادای وظیفه و جان‌نثاری کردند و در حقیقت نام آنها را باید در ردیف شهیدان وطن ثبت و ضبط کرد و یاد و خاطره آنان را برای همیشه تقدیس نمود.»
ماجرای جانفشانی آریو برزنگردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش
- 15
- 6
