بیوگرافی سورنا سردار پارتی معاصر اشک سیزدهم

سورنا بلندقدترین و خوش چهره ترین مرد زمان خود بود

چکیده ای از بیوگرافی سورنا

نام:رستم سورن پَهلَو

زاده:۸۲ قبل از میلاد

درگذشت:۵۳ قبل از میلاد

درجه:سپهبد

جنگ ها و عملیات ها:جنگ های ایران و سلوکیان

نبرد حران

ملیت:ایرانی

بیوگرافی سورنا

سورنا سردار پارتی معاصر اشک سیزدهم، ارد دوم( قرن اول ق. م) رتبهٔ اول را از نظر نژاد و ثروت و شهرت پس از شاه داشت و در روز تاجگذاری پادشاه به سبب نجابت خانوادگی حق داشت که کمربند شاهی را به کمر بندد. سورنا( سردار سپهبد رستم سورن پهلو)( ۵۲–۸۲ قبل از میلاد) فرزند آرخش (آرش) و ماسیس بود. این سپهبد ایران در زمان اشکانیان با وجود عمر کوتاهش در میان مردم باستان از شهرت خاصی برخوردار بوده است.

ارد توسط سورنا به تخت پادشاهی نشست و شهر سلوکیه را به تصرف خود درآورد و وی نخستین کسی بود که بر دیوار شهر سلوکیه برآمد و اشخاصی را که مقاومت می کردند با دست خود به زیر افکند. سورنا در این زمان بیش از ۳۰ سال نداشت، با این وجود به صفاتی چون احتیاط و خردمندی مشهور بود و بر اثر این صفاتی که داشت کراسوس سردار رومی را مغلوب کرد. به جای این که ارد به سورنا پاداش نیک دهد، بر او رکب زد و نابودش کرد.

ویژگی های ظاهری سورنا

سورنا جوانی آریایی، خردمند، نیکوچهره، تنومند، دلیر، بلندبالا، با موی بلند و ظریف بود که بر سر خود پیشانی بندی به سبک ایرانیان باستان می بست. وی از خاندان سورن بود. این خاندان یکی از هفت خاندان معروف ایرانی( در زمان اشکانیان و ساسانیان) بود. در زبان فارسی پهلوی، سورن به معنی نیرومند می باشد.( نمونه دیگر این واژه در کلمه اردیسور آناهیتا یعنی ناهید بالنده و نیرومند به کار رفته است). ویندهفرن( گندفر) که در سده نخست میلادی استاندار سیستان بود، یکی از دیگر نام آوران این خاندان به شمار میرفت؛ قلمرو او از هند و پنجاب تا سیستان و بلوچستان امتداد داشت. براساس نظر برخی از پژوهشگران، سورنا همانند رستم دستان قهرمان حماسی ایران است.

روش نوین جنگی سورنا، شیوه جنگ و گریز بود

حمله ی روم به ایران و سورنا

سه تن از سرداران و فرمانروایان بزرگ روم( موسوم به تریوم ویرات اول) که سرزمین های پهناوری را به تصرف دولت روم درآورده بودند و بطور مشترک اداره می کردند، به نام های ژول سزار،  پومپه و کراسوس بودند. آنها در نشست لوکا  در سوم اکتبر سال ۵۶ قبل از میلاد تصمیم گرفتند به ایران حمله کنند. کراسوس فرمانروای شام در بخش شرقی کشور روم آن زمان بود و در آسیا برای گسترش دولت روم، قصد داشت به ایران و هند حمله کند. کراسوس( رئیس دوره ای شورا) فرماندهی سپاهی را که ۴۲ هزار نفر از لژیونرهای ورزیده روم بودند، برعهده داشت. او بسوی ایران روانه شد و ارد( اشک۱۳) پادشاه اشکانی، سورنا را که سردار نامی ایران بود مأمور جنگ با کراسوس و دفع یورش رومی ها کرد.

در سال ۵۳ پیش از میلاد، نبرد میان دو کشور ایران و روم در جلگه های میانرودان و در نزدیکی شهر حران یا کاره( در ترکیه کنونی) رخ داد. سورنا توانست در جنگ حران، با یک نقشه نظامی ماهرانه و به یاری سواران پارتی که تیراندازان ماهری بودند، یک سوم سپاه روم را نابود و اسیر کند. در این جنگ، کراسوس و پسرش فابیوس( پوبلیوس) کشته شدند و گایوس کاسیوس لونگینوس با شمار اندکی از رومی ها موفق شدند از این جنگ فرار کنند. روش نوین جنگی سورنا، شیوه جنگ و گریز بود. سورنا پدیدآورنده جنگ پارتیزانی ( جنگ به روش پارتیان) در سطح جهان بود. از ارتش او می توان به زره پوشان اسب سوار، تیراندازان، نیزه داران، شمشیرزنان و پیاده نظام همراه با شترهایی با بار مهمات اشاره کرد.

تجهیزات ایران در جنگ با رومی ها

افسران رومی به سنای روم دربارهٔ شکست خود از ایران چنین گزارش دادند:در این جنگ، سورنا فرمانده ارتش ایران از تاکتیک و سلاح های تازه بهره گرفت. هر سرباز سوار ایرانی مشک کوچکی از آب را با خود حمل می کرد و مانند ما دچار تشنگی نمی شد. به پیادگان با مشکهایی که بر شترها بار بود آب و مهمات می رساندند. سربازان ایرانی به نوبت با روش ویژه ای از میدان بیرون رفته و به استراحت می پرداختند. سواران ایران توانایی تیراندازی از پشت سر را دارند.

ایرانیان با استفاده از کمانهایی که تازه اختراع کرده بودند توانستند با سپرهای بزرگ، پای پیادگان ما را در برابر آنها و دیوار دفاعی که برای محافظت از سوارانمان درست کرده بودیم به زمین بدوزند. ایرانیان زوبین های دوکی شکل داشتند که تا فاصله دور و به صورت مستمر با دستگاه نوینی پرتاب می شد. شمشیرهای آنان شکننده نبود. هر واحد تنها از یک نوع سلاح استفاده میکرد و مانند ما خود را سنگین نمی کرد. سربازان ایرانی سورنا هرگز تسلیم نمی شدند و تا آخرین نفسشان می جنگیدند. به همین علت سپاه ما شکست خورد و بطور کامل هفت لژیون را از دست داد و تلفات سنگینی به چهار لژیون دیگر وارد شد.

سورنا پس از شاه، مقام اول کشور را داشت

نتایج جنگ ایران و روم

نخستین جنگ بین ایران و روم، جنگ حران نام داشت، که در تاریخ اهمیت بسیاری داشت. به علت این که رومی ها برای نخستین بار در جنگی در حوالی حران پس از پیروزی های پی درپی ، بین فریقین شکست بزرگی خوردند. این جنگ برای روم به قیمت جان بیست هزار نفر مقتول و ده هزار اسیر تمام شد و به روم که خواهان استیلا بر آسیا بود، اثبات کرد که در سرحد بابل و پارت با حریف دلیری سروکار دارد که نباید آنرا با چشم کوچک شماری بنگرد. دولت مرکزی روم پس از پیروزی سورنا بر کراسوس و شکست روم از ایران، دچار اختلاف شدید شد.

پس از پیروزی سورنا بر کراسوس در جنگ ایران و روم، رود فرات نزدیک به یک قرن، مرز شناخته شده بین این دو کشور گردید و مناطق ارمنستان، ترکیه، سوریه، عراق به استان هایی از ایران تبدیل شدند. رومی ها ناچار شدند برای جلوگیری از شکست های آینده و به پیروی از ایرانیان در سپاه خود بوجود سواره نظام توجه بیشتری نمایند.

اقدامات سورنا

سورنا در زمانیکه پادشاه اشک سیزدهم، ارد اول اشکانی بود، در نخستین جنگ با رومیان( نبرد حران) مسئولیت فرماندهی سپاه ایران را برعهده داشت و برای نخستین بار رومیان را که همیشه پیروز میدان بودند، به سختی شکست داد. در جنگ روم و ایران افرادی چون کراسوس، پسرش و بیشتر سربازانش نابود شدند که در طول تاریخ، این جنگ یکی از بزرگترین شکست رومی ها از ایرانیان به شمار می رود. کراسوس می خواست به تقلید از اسکندر، کشورهایی نظیر ایران و هند را فتح کند ولیکن از سورنا، سردار ایرانی، شکست خورد و به همین علت خود و اغلب سربازانش کشته شدند.

قتل سورنا

سورنا و همسرش ویشکا دو بار به فرهاد چهارم، پادشاه ایران کمک کردند و جانش را از ترور رومیان نجات دادند؛ که بار دوم به قیمت جانشان تمام شد و این زوج بدست مزدوران رومی کشته شدند. قتل سورنا بدست ارد دوم نظریهٔ دیگری است که گیریشمن تاریخ نویس فرانسوی ارائه داد ولی قتل رستم سورن پهلو سبب شد نقشه پیشرفت پارت در خاک سوریه متوقف شود. لشکری که ارد به وسیله پسر جوانش پاکور و تحت فرمان اوساکس به فرات فرستاد توفیقی نیافت و چون اوساکس کشته شد و پاکور بازیچهٔ دساسیس رومیان شد، به امر پارت به پایتخت برگشت. روم هم به دلیل درگیری در جنگ داخلی برای تلافی شکست کراسوس فرصتی پیدا نکرد و نقشه ای که یولیوس سزار در این باره داشت با قتل او نقش بر آب شد.

سورنا یکی از سرداران دلیر سپاه ایران در زمان اشکانیان است

یادواره سورنا

در تهران خیابانی  با نام سورنا نامیده شده است.

 ربات ملی ایران نیز به نام سورنا نامگذاری شده است.

شناور ذخیره سازی[ نفت] سورنا که به شرکت نفت فلات قاره ایران تعلق دارد توسط سکوهای نفتی سروش و نوروز تغذیه می شود. این شناور به منظور صادرات نفت خام به نفتکش های دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.

خودروی سورنا تولید ملی ایران

در مسابقات fsae ایتالیا خودروی فرمول دانشجویی سورنا دانشگاه فردوسی مشهد برای نخستین بار از ایران شرکت کرد.

شهری در بخش سورنا شهرستان رستم استان فارس ایران به نام کوپن  قرار دارد که از شهرستان ممسنی  در تقسیمات جدید کشوری جدا شده و به این شهرستان ملحق شده است. کوپن که با نام سردار سپهبد رستم سورن پهلو قرابت دارد، مرکز بخشی به نام سورنا و یکی از دو بخش شهرستان رستم  است .

پس از پیروزی سورنا بر کراسوس، دولت مرکزی روم دچار اختلاف شد

گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش