الکساندر گریبایدوفچکیده بیوگرافی الکساندر گریبایدوف
نام کامل: الکساندر سرگییویچ گریبایدوف
تاریخ تولد: ۱۵ ژانویه ۱۷۹۵
محل تولد: مسکو، امپراتوری روسیه
ملیت: روسی
حرفه: سفیر صاحب‌اختیار روسیه تزاری در ایران، نمایشنامه‌نویس، شاعر و آهنگساز
درگذشت: ۱۱ فوریه ۱۸۲۹
آرامگاه: تفلیس، امپراتوری روسیه (گرجستان امروزی)
زندگینامه الکساندر گریبایدوفبیوگرافی الکساندر گریبایدوف
الکساندر سرگیویچ گریبایدوف (زاده ۱۵ ژانویه ۱۷۹۵ – درگذشته ۱۱ فوریه ۱۸۲۹) دیپلمات، نمایشنامه‌نویس، شاعر و آهنگساز روسی بود. او بیشتر به خاطر کمدی منظومش به نام وای از شوخ طبعی (۱۹۲۳) شناخته می شود که یکی از بزرگترین شاهکارهای ادبیات روسیه به شمار می رود.
گریبایدوف در مسکو در خانواده ای از اشراف کوچک به دنیا آمد. او تحصیلات عالی را از ۱۱ سالگی دریافت کرد و در دانشگاه مسکو و لیسه ریشلیو در اودسا در زمینه حقوق، ادبیات و علم تحصیل کرد. گریبایدوف به دنبال حمله فرانسوی ها به روسیه ناچارا در تاریخ ۲۶ ژوئیه ۱۸۱۲ به ارتش پیاده سوار روسیه پیوست. با وجودی که وی یکی از اعضای ارتش بود اما در هیچ عملیات نظامی شرکت نکرد و در نهایت ۴ سال بعد در ۱۸۱۶ از خدمت در ارتش مرخص شد. بعد از گذشت مدت کوتاهی از مرخصی ارتش وارد دانشکدهٔ روابط خارجی شد و فعالیت رسمی او به عنوان یک دیپلمات شروع شد.
در همین سال‌ها او نمایشنامه‌نویسی را نیز آغاز کرد و اولین نمایشنامهٔ خود به نام همسران جوان که نمایشی طنز بود و از اسرار یک زوج اثر کروزه دو لسر اقتباس شده بود در سپتامبر ۱۸۱۵ روی صحنه رفت.
پس از فارغ التحصیلی گریبایدوف در اوت ۱۸۱۸ در مقام منشی به هیئت نمایندگی امپراتوری روسیه به خدمات دیپلماتیک روسیه پیوست و به ایران اعزام شد.
جنگ ایران و روسیه
در ژوئن ۱۸۲۶ در جریان جنگ ایران و روسیه، الکساندر گریبایدوف به عنوان نماینده روسیه مذاکرات صلح را به دست گرفت. گریبایدوف در ایران درگیر مذاکرات عهدنامه ترکمانچای شد و در ۱۰ فوریه ۱۸۲۸ توانست این صلحنامه را با مسئولان وقت ایران امضا کند و درنهایت به جنگ روسیه و ایران پایان داد. در این عهدنامه ایران بخش‌های گسترده‌ای از خاک خود را از دست داد و متعهد به پرداخت جریمه‌ای ۲۰ میلیون روبلی به روسیه شد. در پی امضای این تعهدنامه گریبایدوف نیز ارتقاء پیدا کرد و در آن زمان مبلغ ۴۰ هزار روبلی را نیز به عنوان پاداش دریافت کرد.
تصاویر به جای مانده از الکساندر گریبایدوفازدواج الکساندر گریبایدوف:
الکساندر گریبایدوف در سال ۱۸۲۸ با نینو چاوچاوادزه دختر شانزده ساله پرنس الکساندر چاوچاوادزه، شاعر گرجی، ازدواج کرد.
ورود الکساندر گریبایدوف به تهران:
الکساندر گریبایدوف در ۱۱ ژانویه ۱۸۲۹ وارد تهران شد و فردای ورود خود به تهران، استوارنامه اش را به فتحعلی شاه تحویل داد. رفتار گریبایدوف با ایرانیان همراه با درشت خویی و ستمگری بود به طوری که در مسیر تبریز به تهران از هیچ غارت و قتلی خودداری نمی کرد.
برخلاف سایر نمایندگان دولت کشورهای دیگر در تهران، در مقابل شاه ایران نمی ایستاد. این رفتار به گونه ای ادامه پیدا کرد که حتی فرمانده قوای پیروز روس؛ الکسی پترویچ یرمولوف که خود شخصی ظالم، غارتگر و بی رحم بود، نسبت به گریبایدوف واکنش داد و گفت: «نباید مردمان مغلوب را خانه‌خراب کرد»
در پاسخ این توصیه گریبایدوف جواب داد: «ایرانیان فقط در برابر قدرت خاضع‌اند»
مجسمه الکساندر گریبایدوفقتل الکساندر گریبایدوف
در ۳۰ ژانویه ۱۸۲۹، گروهی از دانشجویان ایرانی به سفارت روسیه در تهران حمله کردند. گریبایدوف و سایر اعضای سفارت کشته شدند. سرانجام جنازه مثله‌شده گریبایدوف شناسایی و به تفلیس فرستاده و در همان شهر دفن شد.
خون بنهای قتل الکساندر گیربایدوف
با قتل الکساندر گریبایدوف ایران و روسیه در آستانه شروع جنگی دیگر قرار گرفتند اما ایران هیئت عالی رتبه خود شامل خسرو میرزا قاجار پسر عباس میرزا، میرزا تقی‌خان (بعدها امیرکبیر) و محمدخان زنگنه امیرنظام را به مسکو ارسال کرد تا نامه عذرخواهی فتحعلی شاه را به تزار نیکلای یکم برسانند. درنهایت نیز کار به مصالحه کشید و میرزا مسیح به درخواست دولت روسیه به عتبات تبعید شد.
درکنار نامه عذرخواهی شاه ایران از تزار، یک الماس گرانبهای ۸۸ قیراطی معروف به الماس شاه که در زمان فتح هندوستان نادر شاه آن را به غنیمت آورد، به دولت روسیه تقدیم شد.
آثار الکساندر گریبایدوف
میراث گریبایدوف امروز هم احساس می شود. نمایشنامه او وای از شوخ طبعی هنوز به طور مرتب اجرا می شود و یکی از مهم ترین آثار ادبیات روسیه به شمار می رود. از او به عنوان یک دیپلمات زبردست و یک شاعر و آهنگساز توانا نیز یاد می شود.
گریبایدوف علاوه بر وای از هوش، چندین نمایشنامه، شعر و ترانه دیگر نیز نوشت. او همچنین چندین اثر را از فرانسوی و آلمانی به روسی ترجمه کرد.
گریبایدوف شخصیتی پیچیده و متناقض بود. او دیپلمات زبردست و نویسنده ای با استعداد بود، اما در عین حال مردی تندخو و ظالم بود. مرگ او به دست یک ایرانی پایانی غم انگیز برای یک روسیه و خوشحالی برای مردم تحت ظلم او در ایران بود. با این حال، آثار او امروزه همچنان خوانده می شود و تحسین می شود و از او به عنوان یکی از مهم ترین چهره های ادبیات روسیه یاد می شود.
آثار الکساندر گریبایدوفدر اینجا برخی از آثار قابل توجه الکساندر گریبایدوف آورده شده است:
وای از شوخ طبعی (۱۹۲۳): کمدی منظومی که اشراف و روشنفکران روسیه را طنز می کند.
بدبختی باهوش بودن (۱۹۲۴): نمایشنامه ای در مورد زن جوانی که به نفع خودش بیش از حد باهوش است.
The Wedding (۱۸۳۳): کمدی در مورد زوج جوانی که مجبور به ازدواج بر خلاف میل خود می شوند.
آهنگ های ارمنی (۱۸۲۶): مجموعه ای از ترانه ها در مورد زندگی و فرهنگ ارمنی.
ترجمه شعر فرانسه و آلمان (۱۸۲۰-۱۸۲۹): گریبایدوف چندین اثر از ولتر، شیلر و دیگر شاعران اروپایی را ترجمه کرد.
آثار گریبایدوف به بسیاری از زبان ها ترجمه شده است و تا به امروز خوانده و اجرا می شود. او را یکی از بزرگترین نویسندگان زبان روسی می دانند.
گردآوری: بخش بیوگرافی سرپوش
- 11
- 2
